Phải tuyệt đối kiêng kỵ làm gì trong ngày mùng 1 Tết?

Có những điều kiêng kị và điều nên làm trong ngày mùng 1 Tết đã trở thành phong tục lâu đời của người Việt Nam để mang lại may mắn và tránh điều xui xẻo trong một năm mới.

1. Quét nhà, hót rác là việc "đại kỵ" trong ngày Tết

Theo quan niệm dân gian, việc quét nhà trong ngày Tết sẽ quét đi theo cả lộc xuân, gia đình sẽ bị xui xẻo.

Tục này bắt nguồn từ một điển tích của Trung Quốc ghi trong "Sưu thần ký".

Đó là câu chuyện về người lái buôn tên là Âu Minh, đi qua hồ Thanh Thảo được thủy thần cho một người hầu tên là Như Nguyệt, đem về nhà được vài năm thì Âu Minh ăn nên làm ra, nhà rất giàu.

Một hôm, nhân ngày mồng một Tết, không biết vì lý do gì Âu Minh đánh Như Nguyệt, cô sợ quá chui vào đống rác ở góc nhà.

Vợ Âu Minh không để ý nên vô tình quét nhà hót luôn cả đống rác có Như Nguyệt bên trong đổ đi. Từ đó nhà Âu Minh lại nghèo đi.

Người ta bảo Như Nguyệt chính là thần tài và lập bàn thờ để thờ. (Có lẽ vì vậy mà bàn thờ thần tài thường để ở góc nhà). Từ đó có tục kiêng hót rác trong ba ngày đầu năm do người ta sợ hót mất thần tài ẩn trong đó đổ đi, sự làm ăn sẽ không phát đạt.

2. Kiêng cho lửa

Ngày mùng 1 tết người ta rất kỵ người khác đến xin lửa nhà mình. Vì quan niệm lửa là đỏ là may mắn.

Cho người khác cái đỏ trong ngày mùng 1 tết thì cả năm đó trong nhà sẽ gặp nhiều điều không may mắn như làm ăn thua lỗ, trong nhà lủng củng, ra đường hay gặp tai bay vạ gió.

3. Người có tang không nên xông nhà

Xuất phát từ phong tục xông nhà, xông đất đầu năm, người đầu tiên bước vào nhà ai trong ngày mùng 1 tết chính là người quyết định đem lại sự may mắn hoặc xui xẻo cho gia đình ấy trong cả năm.

Vì vậy, những người “nặng vía”, không hợp tuổi với gia chủ đừng nên đến xông nhà ngày đầu năm. Người có tang không nên xông đất nhà người khác để tránh xui xẻo.

4. Kiêng làm vỡ bát, đĩa

Ông bà ta quan niệm, từ vỡ, bể là những từ tạo nên sự chia cắt, đứt lìa trong gia đình. Vì thế, trong ngày này không được đánh vỡ bát đĩa, ấm chén, cãi nhau, chửi nhau, kiêng những điều không vui xảy ra với gia đình.

5. Kỵ vay mượn, trả nợ ngày đầu năm

Điều kiêng kỵ này xuất phát từ quan niệm ngày đầu xuân con người mở cửa để đón lộc vào nhà, còn nếu cho mượn hoặc trả giống như “dâng” tài lộc vào tay khác.

Vì thế, trong gia đình, ông bà, cha mẹ thường răn dạy con cháu trong dịp tết không nên vay tiền hay mượn đồ đạc của người khác, để tránh cho cả năm sẽ rơi vào cảnh túng thiếu, nợ nần, không may mắn trong công việc, làm ăn.

Tuy nhiên, những điều kiêng kỵ trên còn tùy thuộc vào quan niệm và tín ngưỡng riêng của từng người, từng gia đình.

Song, khi hiểu về các tập tục ngày Tết sẽ giúp mỗi người biết cách cư xử sao cho tế nhị, tránh gây hiểu lầm, khó xử trong các mối quan hệ.

6. Không mặc quần áo màu đen- trắng

Với người Việt Nam, màu đen- trắng tượng trưng cho sự tang tóc nên vào ngày Tết thường tránh mặc quần áo nhiều màu đen hoặc trắng. Những ngày Tết, mọi người thường mặc quần áo nhiều màu sắc, tươi trẻ để mong muốn một năm mới may mắn, vui vẻ.

7. Kiêng ăn món xui

Ngày đầu năm, người Việt không ăn những món như thịt vịt, cá mè, thịt chó vì theo quan niệm đó là những món ăn không tốt cho năm mới. Ngoài ra, một số vùng không ăn tôm vì sợ... đi giật lùi như tôm. Nếu ăn trong ngày Tết, công việc sang năm sẽ lùi chứ không thể tiến tới.

8. Kiêng nói những điều xui

Những phát ngôn đầu năm sẽ có ảnh hưởng đến những chuyện sẽ xảy ra trong năm. Vì vậy, bạn đừng nên nói những từ xui xẻo như "Chết mất" hay " Tiêu rồi","Hỏng rồi". Đó là những từ không may mắn, thay vào đó bạn nên nói chuyện với mọi người bằng những từ ngữ dễ chịu, vui vẻ, và những câu mang lại may mắn không chỉ cho bản thân mà cho cả người xung quanh mình.

9. Không ăn cháo vào sáng ngày mồng 1 Tết

Theo quan niệm của dân gian thì chỉ những người nghèo khổ mới phải ăn cháo, vì vậy các bạn hãy chuẩn bị sẵn thức ăn và cơm canh đầy đủ để dùng trong ngày mồng 1 đầu năm nhé.

10. Kiêng kỵ mai táng

Mặc dù sự mất mát vốn dĩ là điều không ai muốn thế nhưng nếu chẳng may gia đình có rơi vào hoàn cảnh có tang lễ đúng vào ngày mùng 1, cũng phải tạm gác lại chuyện buồn ấy. Bởi lẽ Tết Nguyên Đán – ngày đầu năm vốn có ý nghĩa rất thiêng liêng, mở đầu cho một vận hội mới của đất trời, con người và dân tộc.

11. Kiêng mở tủ tiêu tiền

Ở một số gia đình, hành động mở tủ tiêu tiền được xem là mở tủ lấy tài sản để đưa tài lộc ra khỏi nhà. Vậy nên, không chỉ riêng tủ để tiền mà cả tủ quần áo và các loại tủ khác cũng không nên được mở vào mùng 1 Tết vì điều này sẽ làm thất thoát tiền tài và vận may cả năm.

12. Kiêng to tiếng, cãi vã

Cãi vã đầu năm mới sẽ làm cho cả năm lục đục, không vui vẻ.

Việc to tiếng cãi vã vào ngày đầu năm mới sẽ làm cho cả năm lục đục, không vui vẻ. Hãy cố gắng giữ hoà khí, vui vẻ và bỏ qua cho nhau những lỗi lầm để tránh được bất hoà, cãi vã nhé!

13. Kiêng ngồi hoặc đứng trước cửa

Ngồi hoặc đứng trước cửa nhà ngày mùng 1 Tết cũng là một trong những điều kiêng kỵ ngày Tết mà bạn nên tránh. Đây là một hành động thể hiện sự kém duyên và sẽ cản trở tài lộc và vượng khí ngày Tết vào nhà.

14. Kiêng dùng dao kéo quá nhiều

Vào những ngày lễ Tết, bạn nên hạn chế sử dụng dao kéo, chỉ nên dùng khi cần thiết. Theo đó, dao kéo là những vật sắc nhọn và mang tính sát thương rất cao. Khi dùng dao kéo trong ngày Tết thì bạn sẽ cắt đứt tiền tài, tuổi thọ cũng như may mắn của mình. Thế nên, bạn nên hạn chế động vào dao kéo trong những ngày này là tốt nhất.

15. Kiêng chụp hình hoặc chúc Tết người đang nằm ngủ

Bởi đây là tư thế của người chết, người bệnh, nên chụp hình hoặc chúc Tết lúc này không khác gì “rủa” họ bệnh tật, chết chóc cả năm. Ngoại trừ trường hợp nằm để tạo dáng chụp ảnh…

16. Kiêng đánh thức người khác trong ngày mồng 1 Tết

Gặp trường hợp đi chúc Tết nhà người ta, muốn dành lời chúc cho người đang ngủ nhưng không thể đợi lâu, tốt nhất là vị khách nên chờ dịp khác chứ không được đánh thức anh ta dậy. Không chỉ khách, ngay cả người nhà cũng không nên đánh thức ai trong ngày này, mà phải để người ta tự dậy. Nếu không, người nằm ngủ đó sẽ phải chịu sự thúc giục của người khác trong công việc quanh năm.

17. Kiêng khóc lóc, buồn tủi, bực tức

Những hành động không hay này sẽ không ai muốn làm vào dịp Tết. Nếu gặp hoàn cảnh không vui, bạn nên cố gắng kìm chế để hưởng thụ một năm mới trọn vẹn niềm vui bên người thân, bạn bè, gia đình. Người xưa quan niệm rằng: khóc lóc, buồn tủi vào ngày mồng 1 thì cả năm cũng như vậy.

18. Hạn chế đóng cửa nhà

Trong những ngày đầu xuân năm mới, bạn không nên đóng cửa nhà, trừ khi đi chơi hay đi thăm hỏi người thân. Bởi theo tín ngưỡng dân gian, trong những ngày này, Ngọc Hoàng thượng đế cùng các vị chư tiên sẽ xuống hạ giới, vào thăm từng nhà để ban tài lộc. Nếu đóng kín cổng cửa, các vị thần sẽ giận dỗi bỏ đi, cả năm gia đình đó sẽ không được hưởng phúc lộc.

19. Bỏ thừa thức ăn

Một trong những điều kiêng kỵ ngày tết mà ai cũng cần tránh đó là tránh ăn nhè, bỏ thừa thức ăn vì điều này sẽ khiến cho cả năm bị đói khát, mất mùa, tài chính eo hẹp... Ngoài ra, đầu năm nhiều gia đình cũng nên tránh chống đũa vào bát để công việc không bị chậm trễ, làm ăn thua lỗ trong kinh doanh.

Tuy nhiên, trong không khí hân hoan sum vầy ngày đầu năm không thể tránh được những lời mời ăn uống, tiệc tùng. Vì thế, việc bỏ thừa thức ăn đôi khi khó có thể kiểm soát. Và để chữa lại việc này, ở các bữa ăn lần sau, mọi người thường ăn cam, dưa, xoài,..những loại quả có vị ngọt, màu đỏ hồng để mang lại sự may mắn và thành công.

• Tìm hiểu về phong tục Mừng tuổi ngày Tết
• Những phong tục truyền thống cho năm mới may mắn
• Phong tục truyền thống "nhất định phải làm" vào 30 Tết