Hai đồng vàng đúc cách đây gần 700 năm bị coi là một "thất bại" vì có mệnh giá quá cao và không được người xưa đón nhận.
Thợ dò kim loại phát hiện hai đồng xu hiếm ở hạt Norfolk, Anh, tồn tại từ khi nước này bị đại dịch Cái Chết Đen hoành hành, Live Science hôm 23/6 đưa tin. Chúng được đúc vào thời vua Edward III, người cố gắng đưa hệ thống tiền xu vàng mới vào sử dụng tại Anh năm 1344.
Đồng gold noble chụp từ nhiều góc khác nhau. (Ảnh: Bảo tàng Anh/CC BY 2.0).
Một trong hai đồng xu có tên leopard, phát hành từ tháng 1 đến tháng 7/1344. Leopard bị coi là một thất bại vì chi phí đúc quá lớn và mệnh giá cũng cao hơn so với giá trị thực của vàng. Vua Edward III cố gắng giải quyết bằng cách ban hành loại tiền xu mới từ tháng 7/1344 đến năm 1351. Đồng tiền thứ hai tại Norfolk thuộc loại này, có tên gold noble, nặng gần 0,3 ounce (7,7 gram), hơn gấp đôi so với đồng leopard 0,12 ounce (3,5 gram).
Thợ dò kim loại tìm thấy leopard và gold noble từ tháng 10/2019, nhưng đến nay các nhà khảo cổ của Chương trình Cổ vật Di động (PAS) mới hoàn thành đánh giá. Họ đưa ra hai khả năng khiến chúng nằm cạnh nhau dưới lòng đất, đó là người chủ đánh mất bao đựng tiền hoặc bí mật tích trữ. Hai đồng vàng bị gập đôi nhưng vẫn còn khá nguyên vẹn, chỉ bị một số vết xước có thể do hoạt động nông nghiệp.
Đồng leopard quý hiếm được ban hành vào thời vua Edward III. (Ảnh: CC BY 2.0).
Đồng leopard chứa 96% vàng nguyên chất. Việc phát hiện ra nó rất đáng chú ý vì số lượng leopard được đúc vốn không nhiều và cũng có rất ít đồng tồn tại tới ngày nay, theo Helen Geake, chuyên gia tại PAS. Hiện chỉ có 3 đồng leopard được trưng bày trong các bảo tàng công.
Người sở hữu hai đồng vàng tại Norfolk chắc hẳn nằm ở tầng lớp cao, Geake nhận định. Giá trị của chúng vào thời điểm đó tương đương với 16.700 USD ngày nay.
Sau cuộc xâm lược của người Norman vào thế kỷ 11, loại tiền xu duy nhất được sử dụng ở Anh là bạc. "Edward III quyết định đưa trở lại những đồng tiền vàng đầu tiên tại Anh kể từ thời Anglo-Saxon - và không ai biết rõ lý do", Geake nói. Tuy nhiên, các loại tiền mới của Edward III không được mọi người đón nhận, có thể vì mệnh giá quá cao.
Phát hiện mới cho thấy leopard lưu hành lâu hơn so với giới khoa học từng nghĩ. Nguyên nhân có thể là ảnh hưởng của đại dịch Cái Chết Đen ở Anh cuối những năm 1340 khiến ít nhất 1/3 dân số thiệt mạng và khiến chính quyền bận rộn, Geake cho biết.