Phát hiện hệ 6 hành tinh có quỹ đạo hoàn hảo

Nghiên cứu công bố trên tạp chí Astronomy & Astrophysics cho thấy ngôi sao HD 158259 được quay quanh bởi một "siêu Trái đất" và năm "sao Hải Vương nhỏ".

Bản thân điều này đã là một phát hiện không bình thường bởi đến nay mới chỉ có khoảng chục ngôi sao có nhiều hơn 5 hành tinh quay quanh được khám phá. Tuy nhiên, hệ thống HD 158259 càng trở nên đặc biệt bởi các hành tinh của nó duy trì một tỷ lệ quỹ đạo gần như hoàn hảo.

Mỗi cặp hành tinh cạnh nhau trong hệ sao đều có "sự cộng hưởng 3:2", theo Nathan Hara, tác giả chính của nghiên cứu từ Đại học Geneva, Thụy Sĩ (UNIGE). Điều đó có nghĩa là khi hành tinh thứ nhất hoàn thành ba vòng quỹ đạo quanh ngôi sao chủ, hành tinh thứ hai ở phía ngoài sẽ hoàn thành hai vòng quay; và khi hành tinh thứ hai hoàn thành ba vòng quay, hành tinh thứ ba sẽ hoàn thành hai vòng. Quy luật này tiếp tục lặp lại ở các cặp hành tinh tiếp theo.

Đồ họa mô phỏng hệ hành tinh HD 158259. (Ảnh: Michael S. Helfenbein).

HD 158259, cách chúng ta khoảng 88 năm ánh sáng, bao gồm 6 hành tinh có khối lượng lớn gấp 2 - 6 lần Trái Đất. Tuy nhiên, đây là một hệ hành tinh "nhỏ gọn" bởi khoảng cách từ ngôi sao trung tâm đến hành tinh phía ngoài cùng còn ngắn hơn 2,6 lần so khoảng cách từ Mặt trời của chúng ta đến hành tinh gần nhất là sao Thủy.

Tỷ lệ quỹ đạo của các hành tinh trong HD 158259 có thể cung cấp những manh mối về sự hình thành của hệ thống này. "Một số hệ đa hành tinh nhỏ gọn khác như TRAPPIST-1 và Kepler-80 cũng có tỷ lệ quỹ đạo gần hoàn hảo. Các hệ thống như vậy được cho là hình thành từ cách xa ngôi sao trước khi di chuyển về phía nó", nhà thiên văn học Stephane Udry từ UNIGE, đồng tác giả của nghiên cứu giải thích.

Phát hiện mới về HD 158259 dựa trên các kết quả quan sát từ thiết bị đo quang phổ SOPHIE thuộc Đài thiên văn Haute-Provence ở Pháp.và kính viễn vọng không gian săn ngoại hành tinh TESS của NASA.

• Phát hiện "Hệ mặt trời" lạ có hành tinh thuộc vùng sự sống
• Phát hiện "Hệ Mặt trời" cổ đại có 2 hành tinh khổng lồ kinh dị