Các sách giáo khoa sinh học luôn cho rằng: chức năng chính của việc quan hệ tình dục là để thúc đẩy đa dạng di truyền. Tuy nhiên, Henry Heng, tiến sĩ - phó giáo sư, làm việc tại Trung tâm Y học phân tử và Di truyền học, Đại học Wayne State, Hoa Kỳ, không đồng ý với quan điểm trên.
Heng và nhà nghiên cứu Gorelick, tiến sĩ, phó giáo sư, làm việc tại Đại học Carleton, ở Canada, đều cho rằng: mặc dù sự đa dạng có thể là kết quả của sự kết hợp giữa các gen. Tuy nhiên, chức năng chính của việc quan hệ tình dục không phải là để thúc đẩy sự đa dạng. Thay vào đó, hoạt động tình dục nhằm gìn giữ bộ sưu tập đầy đủ về gen của sinh vật, sao cho trật tự sắp xếp các thành phần nhiễm sắc thể và cấu trúc liên kết gen, có khuynh hướng không thay đổi, nhằm duy trì bản sắc của một loài. Phân tích đáng ngạc nhiên này đã được đăng tải trên tạp chí Evolution.
Tiến sĩ, phó giáo sư Henry Heng. |
Heng cho biết: "Nếu quan hệ tình dục chỉ đơn thuần để làm tăng sự đa dạng di truyền, thì các cơ quan sinh dục sẽ không phải là nơi đầu tiên của sự tiến hóa". Điều này bởi vì sinh sản vô tính, trong đó chỉ có cha hoặc mẹ là cần thiết cho việc sinh sản, sẽ dẫn đến tỷ lệ cao hơn của sự đa dạng di truyền so với quan hệ tình dục.
Trong gần 130 năm qua, nhận thức truyền thống cho rằng sinh sản vô tính tạo ra các bản sao giống nhau và sinh sản bình thường thông qua quan hệ tình dục sẽ cho ra đời các đứa con có đa dạng gen hơn. "Tuy nhiên, trong thực tế, mối quan hệ này lại cho kết quả hoàn toàn ngược lại", Heng nói.
Sinh sản vô tính không chỉ cho tỷ lệ cao hơn của sự đa dạng di truyền, nó còn là phương pháp sinh sản có hiệu quả hơn gấp hai lần so với sinh sản hữu tính.
Trong thực tế, hai tỷ năm trước trong sinh quyển của trái đất, cuộc sống dựa hoàn toàn vào sinh sản vô tính, và mỗi sinh vật đều có khả năng sinh sản vô tính mà không cần phải cạnh tranh để giao phối. Trong thế giới loài vật thì sinh sản vô tính nhanh hơn và hiệu quả hơn so với sinh sản hữu tính. Nguồn gốc và việc quan hệ tình dục không hẳn là phương tiện thích hợp nhất cho việc sinh sản, đây là một câu đố làm đau đầu các nhà khoa học trong nhiều thập kỷ qua. Tại sao tồn tại quan hệ tình dục?
Mặc dù nhiều nhà khoa học đã đề xuất trả lời cho câu hỏi này, hầu hết tập trung vào lợi ích của việc pha trộn hay tinh chế gen. Nhưng khi xem xét lại lý thuyết hệ gen, phát hiện của Heng có thể đảo lộn sự hiểu biết trong nghiên cứu tiến hoá sinh học.
Theo Heng, lợi ích tiềm ẩn của quan hệ tình dục so với sinh sản vô tính là tiến hoá ở cấp độ vĩ mô, đó là sự tiến triển ở cấp độ hệ gen, để nhận diện đặc trưng loài. Nói cách khác, nó ngăn cản "Loài A" biến thành "Loài B". Trong khi đó, nó cũng cho phép tiến hoá ở cấp độ vi mô, sự tiến triển ở cấp độ gen, cho phép các thành viên của loài thích ứng với môi trường.
Phân tích những kết quả nghiên cứu của họ và của các nhà cổ sinh vật học, các nhà dân số di truyền học, các nhà sinh thái học được trích dẫn trong bài viết, Heng và Gorelick cho rằng, nghiên cứu mới nên tập trung vào bộ gen, không chỉ các gen riêng lẻ, bởi vì bộ gen phục vụ: vừa là đơn vị thông tin di truyền, vừa là lựa chọn đóng gói cho sự tiến hóa.