Phát hiện quần thể vượn cáo tre lớn bị đe dọa tại Madagascar

Các nhà nghiên cứu tại Madagascar đã khẳng định sự tồn tại của quần thể vượn cáo tre lớn nằm cách nơi duy nhất mà người ta biết có loài vượn cáo đang trong tình trạng cực kì mong manh 400 kilomet (240 dặm). Điều này đã làm tăng lên hy vọng cho sự sống sót của chúng.

Năm 2007 người ta phát hiện loài vượn cáo đặc trưng với bộ làm đủ mạnh để tách thân những cây tre khổng lồ làm thức ăn ưa thích tại khu vực đầm lầy Torotorofotsy khu vực phía đông trung tâm Madagascar. Đây được coi là khu vực Ramsar có tầm quan trọng cỡ quốc tế theo Hiệp ước về khu vực đầm lầy năm 1971.

Các thông tin mới được cập nhật về loài vượn cáo sẽ được công bố tại đại hội 2008 Hiệp hội linh trưởng quốc tế, Edinburgh (Scotland) vào ngày vào ngày 3/8 sắp tới. Công bố này là một phần trong bản đánh giá mới về tình trạng của các loài linh trưởng trên thế giới – họ hàng gần gũi nhất với loài người chúng ta.

Vượn cáo tre lớn (Prolemur simus) mới được phát hiện. Chúng sống trong bụi tre tại các rừng mưa Madagascar. Loài linh trưởng này là những con vượn cáo duy nhất có thể tách các sợi cứng của cây tre không lồ làm thức ăn ưa thích của chúng. (Ảnh: Jonathan Linus Fiely)

Trong nhiều năm, các nhà khoa học vẫn tin nhưng không thể chứng minh được rằng loài vượn cáo tre lớn (Prolemur simus) đã sinh sống tại khu vực Torotorofotsy. Nỗ lực hợp tác giữa tổ chức phi chính phủ Malagasy MITSINJO và vườn thú Henry Doorly tại Hoa Kì với sự hỗ trợ của Quỹ đa dạng sinh thái đầm lầy Margot và tổ chức Bảo tồn quốc tế (CI) đã giúp các nhà khoa học phát hiện thấy quần thể vượn cáo mới. Họ còn gắn máy phát sóng radio để theo dõi chúng về sau.

Các nhà nghiên cứu tin rằng có khoảng 30 đến 40 con vượn cáo tre lớn tại đầm lầy Torotorofotsy. Khu vực này nằm xa về phía bắc so với cụm rừng tre cách biệt tập trung các quần thể vượn cáo còn lại đã được biết đến. Môi trường bị hủy hoại từ tập quán canh tác chặt đốt rừng cũng như đốn gỗ bất hợp phát đã đe dọa quần thể vượn cáo từng có số cá thể lên đến 100, khiến cho sự tồn tại của quần thể vượn cáo mới phát hiện trong khu vực đặc biệt này trở nên cực kì mong manh.

Rainer Dolch thuộc MITSINJO kiêm người quản lý khu vực Torotorofotsy cho biết: “Phát hiện khẳng định suy nghĩ của chúng tôi trước đây nhưng không thể chứng minh được. Chúng tôi hy vọng sự xuất hiện của những sinh vật đang bị đe dọa nghiêm trọng này sẽ giúp thúc đẩy nổ lực bảo vệ môi trường sống cho chúng giúp chúng duy trì sự sống của mình”.

Nhà di truyền học bảo tồn Edward Louis thuộc Vườn thú Henry Doorly cũng là người tham gia vào chương trình nghiên cứu phối hợp tìm ra quần thể mới cho biết: “Phát hiện ra quần thể vượn cáo Prolemur simus cực kì quý hiếm tại một địa điểm mà không ai mong đợi rằng nơi đó ẩn chứa nhiều điều thú vị hơn cả việc phát hiện ra một quần thể vượn cáo mới”.

Các nhà khoa học sẽ công bố phát hiện của họ trên tờ Lemur News – thư thông báo của Nhóm chuyên gia Linh trưởng tại Ủy ban Sự tồn tại của các loài IUCN.

Chủ tịch CI Russell A. Mittermeier kiêm chủ tịch lâu đời của Nhóm chuyên gia linh trưởng cho biết: “Loài vượn cáo tre lớn là loài độc đáo đồng thời là thành viên duy nhất thuộc họ linh trưởng hoàn toàn khiến nó trở thành loài linh trưởng bị đe dọa nhiều nhất trên thế giới. Do vậy khám phá này là phần thưởng lớn cho những nỗ lực cứu chúng khỏi sự tuyệt chủng của chúng tôi. Từ đó cũng cho thấy tầm quan trọng của việc phối hợp bảo tồn giữa người dân địa phương, tổ chức địa phương như MITSINJO và các nhóm quốc tế như vườn thú Henry Doorly”.