Vua Solomon của người Israel từng là "trùm" khai mỏ ở Tây Ban Nha?

Một nhà khảo cổ học hàng hải đã đưa ra một giả thuyết rằng Vua Solomon, một vị vua giàu có của Israel từng tài trợ cho các chuyến thám hiểm khai mỏ của người Phoenicia đến Tây Ban Nha.

Sean Kingsley, giám đốc của công ty tư vấn Wreck Watch, đã đăng giả thuyết này trên Tạp chí Wreckwatch, một ấn phẩm mà ông đã đưa ra một số lập luận để ủng hộ ý tưởng này.

Các lập luận của ông bao gồm các hoạt động khai thác của người Phoenicia dọc theo các con sông, các tên trong Kinh thánh tại các khu vực liên quan đến khai thác mỏ, đến các đoạn trong Kinh thánh tiếng Do Thái dường như liên quan đến vua Solomon và những người Phoenicia đi biển, một thành phố tiềm năng của Tây Ban Nha nổi tiếng với sự giàu có về khoáng sản trong Kinh thánh tiếng Do Thái.

Nếu khẳng định này là đúng, điều đó có nghĩa là Vua Solomon là một ông trùm vận tải biển cổ đại. Kinh thánh tiếng Do Thái ghi rằng, vua Salomon cực kỳ giàu có và đảm nhận nhiều dự án xây dựng và vai trò của ông trong vận chuyển có thể giải thích sự giàu có của ông.

Lập luận cho các cuộc thám hiểm khai thác của Solomon

Vua Salomon, vị vua giàu có theo Kinh thánh tiếng Do Thái.

Người Phoenicia phát triển mạnh mẽ trên khắp thế giới Địa Trung Hải từ khoảng 1.500 năm trước Công nguyên đến năm 300 trước Công nguyên. Theo Lebanon ngày nay, họ đi thuyền trên khắp Địa Trung Hải, thiết lập các khu định cư và mạng lưới giao thương tận Bồ Đào Nha.

Kingsley bắt đầu nghiên cứu của mình khoảng 10 năm trước. Ông nhận thấy, có vẻ như vua Salomon đã khôn ngoan trong kế hoạch hàng hải của mình. Ông ấy đã lập biên bản các chuyến đi từ Jerusalem và các thủy thủ người Phoenicia gánh chịu mọi rủi ro trên biển.

Ông nói, các cuộc khai quật khảo cổ trong thế kỷ qua đã khai quật được tàn tích của các hoạt động khai thác mỏ Phoenicia gần sông Rio Tinto ở tây nam Tây Ban Nha. Kingsley cho biết, một số địa điểm ngày nay dọc theo dòng sông Tây Ban Nha có tên trong Kinh thánh - chẳng hạn như "Đồi của Solomon".

Hơn nữa, ông tuyên bố rằng, các đồ tạo tác bằng bạc được tìm thấy ở Israel có các mẫu đồng vị chì cho thấy bạc đến từ Tây Ban Nha. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã thực hiện phân tích cho rằng bạc từ Tây Ban Nha không đến Israel vào thời Vua Solomon, mà là sau khi ông cai trị.

Sau đó, có Kinh thánh tiếng Do Thái, mô tả cách David và con trai ông là Solomon lấy nguyên liệu thô cho các dự án xây dựng từ một người tên là Hiram, vua của một thành phố Phoenicia tên là Tyre ở Lebanon ngày nay. Kingsley giả thuyết rằng, Hiram sẽ gửi các chuyến thám hiểm khai thác đến Tây Ban Nha với sự hỗ trợ tài chính của Solomon.

Các đoạn trong Kinh thánh tiếng Do Thái cũng đề cập đến một địa điểm tên là Tarshish, nơi mà kinh thánh nói rằng có rất nhiều khoáng sản. Đây cũng là nơi mà Johna đã cố gắng chạy trốn khi Đức Chúa Trời bảo ông đến Ni-ni-ve, theo Kinh thánh tiếng Do Thái.

Kingsley tuyên bố rằng, Tarshish nằm ở vùng đất ngày nay là Tây Ban Nha và Solomon đã tài trợ cho các chuyến đi của người Phoenicia đến khu vực này.

Kingsley lập luận rằng, những đoạn trong Kinh thánh tiếng Do Thái thảo luận cách Hiram cung cấp vật liệu cho David và Solomon cho các dự án xây dựng của họ, cho ý tưởng rằng Solomon đã tài trợ cho các cuộc hành trình của người Phoenicia.

Xác nhận vị trí của Tarshish trong Kinh thánh, Kingsley lưu ý rằng một dòng chữ Phoenicia, có niên đại vào thế kỷ thứ chín trước Công nguyên và được tìm thấy ở Sardinia, đề cập đến một lực lượng quân sự Phoenicia chạy trốn đến Tarshish sau một thất bại.

Các ghi chép của người Hy Lạp cổ đại cũng đề cập đến một thành phố tên là Tartessos - nghe tương tự như Tarshish - phát triển mạnh mẽ ở miền nam Tây Ban Nha, Kingsley viết trong một bài báo ở Tây Ban Nha.

Từ nghiên cứu lịch sử, Kingsley cho biết ông có thể nói rằng các địa danh trong Kinh thánh (như Solomon Hills) đã được sử dụng ít nhất là từ thế kỷ 17 và có thể sớm hơn rất nhiều.

Các học giả hoài nghi

Một số nhà khảo cổ học và sử học cho rằng, họ nghi ngờ về tuyên bố của Kingsley. Trong khi không ai nghi ngờ rằng người Phoenicia đã hiện diện ở Tây Ban Nha, các học giả lưu ý rằng không có bằng chứng trực tiếp nào liên quan đến Vua Solomon với khu vực.

Steven Weitzman, Giám đốc Trung tâm Herbert D. Katz về Nghiên cứu Hình thái Cao cấp tại Đại học Pennsylvania, Mỹ cho biết: “Vẫn chưa rõ ràng rằng có một vương quốc Solomon".

Weitzman nói: “Tôi không biết bằng chứng nào về sự hiện diện của người Israel ở Tây Ban Nha vào thời điểm này. Có những khu định cư của người Phoenicia ở Tây Ban Nha có lẽ sớm nhất là vào khoảng năm 1100 [trước Công nguyên] và chắc chắn là trong nhiều thế kỷ tiếp theo, nhưng sẽ là quá đà khi lập luận rằng nguồn gốc của sự giàu có của Salomon đến từ đó".

Trên thực tế, Kinh thánh nói rằng, vua Salomon phái tàu đến phương Đông chứ không phải phương Tây. Những con tàu của Solomon được phái đi từ một nơi có tên là Ezion-Geber, một thị trấn cảng trên Biển Đỏ, và họ trở về từ một nơi có tên là Ophir, chứa đầy vàng và các kho báu khác. Dù Ophir được đặt ở đâu thì những con tàu đó Weitzman giải thích rằng sẽ đi theo hướng ngược lại với Tây Ban Nha, đông không phải tây.

Các nhà khảo cổ cũng bác bỏ lập luận của Kingsley liên quan tới các đồ tạo tác bằng bạc được tìm thấy ở Israel với Tây Ban Nha.

Ayelet Gilboa, giáo sư khảo cổ học tại Đại học Haifa, Israel cho biết: “Dựa trên tất cả các dữ liệu khoa học hiện có, bạc trong thời Solomon [thế kỷ 10 trước Công nguyên] không đến phía đông từ Iberia”.

Chỉ trong thời gian sau đó, sau khi vua Salomon cai trị, bạc từ Tây Ban Nha mới bắt đầu đến Israel. Gilboa đã làm việc với Tzilla Eshel, một nhà nghiên cứu chuyên phân tích bạc cổ tại Đại học Haifa, để xác định nguồn gốc của bạc cổ ở Israel, và họ đã xuất bản một bài báo về chủ đề này vào năm 2019 lưu ý rằng, bạc từ Sardinia đến Israel trong thế kỷ 10 trước Công nguyên nhưng phải đến thế kỷ thứ chín trước Công nguyên, bạc từ Tây Ban Nha mới bắt đầu đến khu vực này.

Cập nhật: 07/05/2021 Theo Tiền Phong