Những tia cực tím, đặc biệt vào các ngày nắng gắt có cường độ cao, có thể gây ra nhiều tác hại nguy hiểm cho làn da con người.
TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, khuyến cáo ngoài dãy quang phổ bảy màu thấy được, trong ánh nắng còn có những tia cực tím với ba loại là UVA, B và C.
Bên cạnh lợi ích giúp tổng hợp vitamin D từ cholesterol dưới da cho cơ thể, những tia cực tím, đặc biệt những ngày nắng gắt có cường độ cao, có thể gây ra nhiều tác hại cho làn da con người. Tác hại cấp thời là bỏng, dị ứng nắng và lâu dài là lão hóa, ung thư da.
Trong y văn, thống kê cho thấy tia cực tím trong ánh nắng có thể gây ra những tổn thương bệnh lý da cấp tính (ngay sau khi tiếp xúc ánh nắng) và mạn tính (về lâu về dài) sau đây:
Cháy nắng (viêm da ánh sáng)
Sau khi tiếp xúc nắng to, đột xuất như tắm biển, đi nắng buổi trưa, da sẽ bị bỏng nắng. Lúc bỏng, da sẽ đỏ hồng, phồng rộp, cảm giác đau rát khó chịu, vài ngày sau da sạm nâu đen, bong vảy và tróc dần như vỏ rắn.
Trẻ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều có thể gây hiện tượng cháy nắng, bao gồm xuất hiện cả mụn nước trên da, run và sốt... (Ảnh: Dailystar).
Phát ban ánh sáng đa dạng
Đây là hình thức phổ biến (90%) bệnh da bị dị ứng với ánh nắng mặt trời. Dị ứng da với ánh nắng mặt trời tạo ra do sự oxy hóa và tác động của các gốc tự do sản sinh ra do tia tử ngoại B kích thích.
Làm khởi phát và nặng hơn những bệnh liên quan
Tia tử ngoại trong ánh nắng có thể là “mầm kích” cho sự bùng phát các bệnh da như bệnh lupus ban đỏ hệ thống, viêm bì cơ, nám da, phát ban đa dạng ánh sáng.
Lão hóa da do tia cực tím
Tia tử ngoại có thể làm da rối loạn dinh dưỡng, sắc tố… Nếu phải tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng, làm việc ngoài trời, da sẽ bị nhiều vết tàn nhang, đồi mồi. Làn da sẽ rất thô ráp, các nếp nhăn xuất hiện do tổn thương mất và biến dạng collagen, tăng sừng hóa.
Ung thư da
Cả ba loại tia cực tím A, B và C đều có thể làm tổn thương da, tăng quá trình lão hóa, tổn thương ADN, tạo ra nhiều gốc tự do, gây tăng sinh tế bào viêm ở trung bì và lâu dài gây ung thư da.
Bệnh thường có những dấu hiệu là một đốm da nhỏ, nốt ruồi hay đốm tàn nhang tự nhiên đổi màu, hình dạng, kích thước và màu sắc khác hẳn với những đốm khác trên cùng vùng da, hoặc một vết loét tổn thương kéo dài.