Đường sắt sụt do tầng đất đóng băng vĩnh cửu tan |
Lớp băng "vĩnh cửu" trong các tầng đất đang hóa thành nước, phá hủy đường sá đường, nhà cửa ở Alaska và Nga, và có xu thế ngày một trầm trọng hơn khi trái đất không ngừng ấm lên.
Các nhà nghiên cứu dự báo tới 90% tầng đất đóng băng vĩnh cửu ở bề mặt Bắc bán cầu có thể tan chảy vào cuối thế kỷ này, để lại các hố sụt trên mặt đất và phá hủy các công trình xây dựng, đường sá và đường sắt ở vùng phía Bắc.
Ngay giờ đây, ở các vùng đất phía Bắc đã diễn ra hiện tượng tan băng ở tầng đất đóng băng vĩnh cửu. Người ta cũng ghi nhận sự sụt lún nền đường sắt, các công trình bị phá hủy và sự gia tăng đá trượt do lăn vì tan băng.
Tầng đất đóng băng vĩnh cửu là vùng đất vẫn đóng băng ngay cả trong mùa hè. Thậm chí ở những nơi có bề mặt biến động, tức là tan chảy theo mùa, thì một lớp đất đóng băng vẫn tồn tại sâu ở bên dưới và hóa rắn từ kỷ Băng hà gần đây nhất. Loại đất này bao phủ khoảng 1/4 diện tích đất liền của Bắc bán cầu.
Hố sụt do tầng đất đóng băng vĩnh cửu tan ở Alaska |
Theo tính toán của Trung tâm nghiên cứu khí tượng quốc gia Mỹ, 3 mét đầu tiên (hoặc hơn) của tầng đất đóng băng vĩnh viễn này có thể mất đi 1/10 trong vài thập kỷ tới, làm thay đổi hệ sinh thái và gây ra những hủy hoại trên khắp vùng Canada, Alaska và Nga
Vào năm 2050, lớp trên cùng của tầng đất đóng băng vĩnh cửu có thể tan biến trên một nửa diện tích, và 90% sẽ tan chảy hoàn toàn vào năm 2100.
Nước tan ra sẽ làm tăng đáng kể phần đổ vào các đại dương. Kể từ thập kỷ 1930, lượng nước bổ sung vào Bắc cực đã tăng khoảng 7%. Con số này có thể nhảy lên 28% vào cuối thế kỷ, tùy thuộc vào lượng khí nhà kính thải ra.
Công trình mới đây là nghiên cứu đầu tiên dự báo sự biến đổi của tầng đất đóng băng vĩnh cửu. Các nhà khoa học cũng phỏng đoán tầng đất này lưu giữ tới 30% carbon thế giới. Nếu tan chảy, nó có thể giải phóng thêm nhiều khí nhà kính vào bầu khí quyển, và vì thế tiếp tục "gia nhiệt" cho tiến trình trái đất ấm lên.
"Nếu tầng đất đóng băng vĩnh cửu thực sự tan chảy, như mô hình của chúng tôi dự đoán, nó có thể ảnh hưởng lớn đến khí hậu trái đất", David Lawrence, trưởng nhóm nghiên cứu nhận định.