Khi nghiên cứu hành tinh đỏ, các nhà khoa học luôn lo sợ nó sẽ không còn “nguyên bản” vì bị nhiễm những thứ từ Trái đất, nhưng phát hiện mới cho thấy, không một tế bào nào có thể tồn tại trên bề mặt của sao Hỏa.
Không sinh vật nào tồn tại được
Khi các nhà nghiên cứu gửi các tàu vũ trụ tới sao Hỏa, họ phải khử trùng chúng một cách nghiêm túc để không vô tình mang những thứ ở trên Trái Đất lên đó.
Đó là tại vì chúng ta không muốn làm nhiễm bẩn bề mặt của hành tinh đỏ bằng những thứ ở cuộc sống địa cầu của chúng ta và điều này có thể ảnh hưởng đến những khám phá trong tương lai, khiến những phát hiện ở đây không còn chính xác nữa.
Tuy nhiên, một nghiên cứu mới được xuất bản trong tờ Báo cáo khoa học đã đặt ra một ý tưởng gây ngạc nhiên. Jennifer Wadsworth và Charles Cockell thuộc Trường đại học Edinburgh cho biết bề mặt của sao Hỏa cơ bản sẽ không cho phép bất kỳ tế bào nào tồn tại. Vì vậy việc các nhà khoa học lo lắng bề mặt sao Hỏa bị nhiễm bẩn bởi tàu vũ trụ có thể không phải là một vấn đề lớn.
Bí mật trên bề mặt sao Hỏa. (Ảnh: Space).
Trong nghiên cứu của họ, họ nhận thấy rằng một hợp chất được gọi là perchlorate có thể được kích hoạt trên bề mặt của sao Hỏa dưới ánh sáng mặt trời. Điều này rất quan trọng vì hợp chất khi kích hoạt có thể khiến các vi khuẩn chết đi, và hợp chất này vô cùng dồi dào trên sao Hỏa.
Trong các nghiên cứu trước, các nhà khoa học cho biết rằng hợp chất chỉ được kích hoạt khi có nhiệt, tuy nhiên trên sao Hỏa lại rất lạnh nên điều này có thể không xảy ra.
"Trước đây chúng tôi nghĩ rằng hợp chất sẽ không thể được kích hoạt ở trong điều kiện của sao Hỏa. Nhưng nếu chúng ta muốn tìm kiếm sự sống trên sao Hỏa, chúng ta phải xem xét lại điều này”, Wadsworth phát biểu trên báo chí.
Các nhà nghiên cứu đã tìm ra cách kiểm tra giả thuyết này bằng cách mô phỏng môi trường sao Hỏa trong phòng thí nghiệm. Họ sử dụng một buồng chứa không có oxy và tái tạo các bước sóng ánh sáng trên bề mặt sao Hỏa. Sau đó, họ giám sát ảnh hưởng của perchlorate trong tình trạng này lên một chất gây ô nhiễm thông thường được tìm thấy trên tàu vũ trụ Bacillus subtilis.
Trong điều kiện tương tự như đất sao Hỏa, các tế bào chết trong vòng vài phút khi các perchlorate được kích hoạt. Điều này cho thấy bề mặt của sao Hỏa thậm chí còn độc hại hơn so với những gì chúng ta nghĩ.
Bề mặt độc hại
Wadsworth nói: "Có rất nhiều thứ trong môi trường của sao Hỏa có thể gây chết người cho cuộc sống, như chúng ta đã biết. Nhưng thách thức lớn nhất đối với cuộc sống là luồng ion phóng xạ cao xuyên qua bầu khí quyển mỏng và đi đến bề mặt. Thêm vào đó, nghiên cứu của chúng tôi cho thấy một số phân tử trên bề mặt có thể độc hại hơn".
Lúc trước, các nhà khoa học phải khử trùng các phi thuyền được gửi đến sao Hỏa một cách rất cẩn thận để tránh làm nhiễm bẩn nơi này. Thậm chí vì điều này mà chúng ta không được phép khám phá một số vùng của sao Hỏa, được gọi là Vùng đặc biệt bởi vì chúng ta không thể khử trùng kỹ thuật các tàu thăm dò ở mức độ đủ cao để tránh nguy cơ nhiễm bẩn.
Điều quan trọng là chúng ta vẫn nên giữ mọi biện pháp phòng ngừa để không làm ô nhiễm sao Hỏa.
Tuy nhiên bây giờ Wadsworth nói rằng điều này là không cần thiết. Bà lưu ý rằng một số cá thể sống vẫn có thể tồn tại trong những môi trường cực kỳ khắc nghiệt. Loại vi khuẩn mà các nhà khoa học kiểm tra trong phòng thí nghiệm không phải là loại này, vì vậy có thể chúng tồn tại trên bề mặt sao Hỏa.
"Nhưng nói gì thì nói, điều quan trọng là chúng ta vẫn nên giữ mọi biện pháp phòng ngừa để không làm ô nhiễm sao Hỏa. Chúng ta nên thực hiện càng nhiều biện pháp phòng ngừa càng tốt để những thiết bị của chúng ta được khử trùng sạch sẽ nhất trước khi đổ bộ đến bề mặt sao Hỏa”, bà nói.
Bà cũng động viên rằng chúng ta không nên chán nản vì phát hiện này. Mặc dù không có bất kỳ sự sống nào ở đây, nhưng vi khuẩn hoặc các dạng khác có thể tồn tại trên bề mặt hoặc ở dưới lòng đất. Chúng ta có điều thuận lợi là ở đây chúng ta sẽ không bị đe dọa bởi bức xạ và các perchlorates hoạt tính.
Chúng ta chưa biết được perchlorates hoạt tính có thể lan rộng bao xa, nhưng có thể nó sẽ di chuyển được xuống một vài mét dưới bề mặt mà sự sống có thể tồn tại.
Tất cả những điều này sẽ rõ ràng hơn vào năm 2021, khi chiếc máy bay ExoMars của Châu Âu chạm xuống bề mặt sao Hỏa - tất nhiên được khử trùng một cách đầy đủ.