Ăn chín uống sôi, vệ sinh dụng cụ kỹ trước và sau khi dùng, rửa tay sạch để loại bỏ mầm bệnh sau khi tiếp xúc với thực phẩm sống.
Theo Bộ Y tế, có 3 phương thức lây truyền chủ yếu là lây qua việc tiếp xúc với giọt nước bọt từ người ho, hắt hơi, sổ mũi vào đường hô hấp; lây khi tiếp xúc với người bệnh, bắt tay người bệnh nếu không thực hiện biện pháp phòng bệnh, rửa tay với xà phòng; và lây truyền từ bề mặt đã nhiễm bẩn.
Do đó, để phòng và chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới virus corona, người dân phải đảm bảo an toàn thực phẩm. Cụ thể:
- Khi đi mua thực phẩm phải sử dụng găng tay, khẩu trang, không sử dụng thịt vật nuôi bị ôi, hỏng. Tránh xa khu vực chứa chất thải và nước thải trong chợ. Tuyệt đối không tiếp xúc, sử dụng thịt động vật chết, rửa tay sạch bằng xà phòng hoặc các dung dịch sát khuẩn có cồn ngay sau khi tiếp xúc với gia súc, gia cầm và các loại thịt sống để tránh mang mầm bệnh về nhà.
- Khi chế biến thực phẩm tại nhà nên sử dụng tạp dề, găng tay, khẩu trang. Dao và thớt riêng khi nấu ăn để tránh nhiễm chéo từ thực phẩm sống vào đồ ăn chín. Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch để loại bỏ các mầm bệnh sau khi tiếp xúc với thực phẩm sống hoặc trước khi tiếp xúc với thực phẩm chín. Nấu chín các loại thịt, trứng gia cầm trước khi ăn để đảm bảo tiêu diệt các mầm bệnh như virus, vi khuẩn...
- Ăn chín, uống sôi để hạn chế nguy cơ lây bệnh qua thực phẩm. Không uống chung ly nước hoặc đồ đựng các loại thức uống với người khác. Trên mâm hay bàn ăn, phải có thìa/muỗng/đũa để lấy thức ăn vào bát riêng, sau đó mới sử dụng thìa/muỗng/đũa cá nhân để thưởng thức món ăn của mình.
Nên tìm mua thực phẩm tại siêu thị, trung tâm sạch sẽ, có nguồn gốc rõ ràng. Đeo khẩu trang khi ra đường. (Ảnh: Reuters).
- Cung cấp đủ chất đạm (protein) cho cơ thể, vì đây là nguyên liệu quan trọng để tạo nên các kháng thể. Cần ăn phối hợp cả thực phẩm giàu protein động vật (như các loại cá, thịt gà, thịt bò, trứng, sữa...) và protein thực vật (từ các loại đậu, đỗ...).
- Cung cấp đủ các vitamin và khoáng chất cần thiết, như vitamin A,C,D,E, sắt, kẽm, selen.
- Tăng cường sử dụng một số thực phẩm/gia vị chứa các hoạt chất đặc biệt giúp tăng cường miễn dịch như: tỏi, hành, nghệ, sả, nấm, tảo biển... giúp kích thích hệ thống miễn dịch. Ngoài ra, nhóm thực phẩm chứa flavonoid như: các loại rau gia vị, súp lơ xanh, cải xanh, táo, trà xanh... tăng khả năng chống oxy hóa và miễn dịch của cơ thể.
- Bổ sung vi chất dinh dưỡng từ viên đa vi chất dinh dưỡng, hoặc sản phẩm dinh dưỡng có chứa vi chất sắt, kẽm, vitamin A, D, E... Nếu khẩu phần ăn không đủ các chất dinh dưỡng nói trên, hoặc khi cơ thể được bác sỹ dinh dưỡng chẩn đoán là bị thiếu vi chất dinh dưỡng.
- Uống khoảng 2 - 2,5 lít nước từ thực phẩm và đồ uống để bù lại lượng nước mất qua các con đường khác nhau. Tỷ lệ 2/3 lượng nước do đồ uống cung cấp, phần còn lại do thực phẩm khác cung cấp. Nhu cầu này phụ thuộc vào trọng lượng cơ thể, hoạt động thể lực.
Lưu ý, uống nước sạch, nước đun sôi để nguội, uống chậm, uống từng ngụm nhỏ và chia đều trong ngày ngay cả khi không khát. Không uống nước bị đun đi đun lại nhiều lần, không uống nước nhiều trước khi đi ngủ, không nên uống nước ngọt thay cho nước lọc. Những đồ uống chứa cồn, trà, cà phê có tác dụng lợi tiểu nên hạn chế. Không được để miệng và cổ họng khô.
- Với một số nhóm đặc biệt như người cao tuổi nên ăn đủ các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như thịt bò, thịt gà, trứng, lưu ý đến khẩu vị, sở thích để có thể ăn đủ số lượng. Nếu ăn không đủ nên uống thêm các loại sữa bổ sung dinh dưỡng, từ 1-2 cốc mỗi ngày.
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi bú sữa mẹ hoàn toàn, đây là biện pháp phòng chống lây nhiễm tốt nhất với trẻ nhỏ. Tiếp tục bú sữa mẹ đến 24 tháng tuổi và cho trẻ ăn bổ sung hợp lý, đầy đủ các chất dinh dưỡng. Trẻ mẫu giáo và học sinh, cần ăn uống điều độ, đủ số lượng nếu trẻ bị biếng ăn nên bổ sung các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng. Ăn nhiều quả chín, rau xanh, uống nước ngụm nhỏ thường xuyên để giữ ẩm cổ họng, ngăn ngừa sự xâm nhập của virus, vi khuẩn.
- Những người đang mắc các bệnh mãn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, Parkinson... cần uống thuốc điều trị bệnh theo chỉ định của bác sĩ kết hợp chế độ dinh dưỡng của chuyên gia dinh dưỡng.
- Ngoài ra, mỗi người nên thực hiện vệ sinh nhằm giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh như không dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, bàn chải răng, cốc uống nước. Giặt khăn thường xuyên và giữ khăn luôn khô, sạch, không treo khăn mặt, khăn tắm ẩm ướt trong nhà tắm.
- Tránh để tay tiếp xúc với mặt, mắt, miệng. Trong thời gian còn dịch bệnh, nên hạn chế bắt tay hoặc ôm người khác. Cẩn thận khi chạm vào các đồ vật ở nơi công cộng như: tay nắm cửa, tay vịn cầu thang...
- Nên dùng khăn giấy sạch khi cần dụi mắt hoặc lau vết bẩn. Rửa tay đúng cách với xà phòng và nước ấm hoặc dùng nước rửa tay khô trước khi đeo găng tay.
- Tại gia đình, hãy chú ý giữ gìn vệ sinh các vật dụng như bàn phím máy tính, điện thoại để bàn, điện thoại di động, đồ chơi, laptop..., hãy lau sạch các vật dụng này thường xuyên.
- Nếu bạn bị sốt, ho và khó thở hãy đến cơ sở y tế sớm và nói tiền sử bệnh tật với bác sĩ.
Giáo sư, Tiến sĩ Lê Danh Tuyên
Viện trưởng Dinh dưỡng Quốc gia