Theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), có nhiều chất gây ung thư trong thực phẩm thiết yếu hàng ngày, và rất có thể bạn đã thường xuyên ăn phải. Dưới đây là những chất gây ung thư cho con người thuộc nhóm 1 có mặt trong thực phẩm.
Aflatoxin trong các loại ngũ cốc bị ẩm mốc
Ngũ cốc nếu không được bảo quản đúng cách có thể sản sinh ra độc tố Aflatoxin.
Aflatoxin là độc tố vi nấm sản sinh tự nhiên bởi một số loài Aspergillus - một loại nấm mốc có thể gây ung thư gan, đặc biệt là đối với những người đã bị viêm gan b. Các loại nông sản thường bị nhiễm aflatoxin là những loại ngũ cốc chúng ta hay ăn hàng ngày như ngô, kê, lúa, miến, gạo, lúa mì, hạt có dầu (lạc, đậu tương, hạt hướng dương, hạt bông), gia vị (ớt, hạt tiêu đen, nghệ, gừng) và các loại quả hoặc hạt khác như hạt dẻ, dừa…
Các loại hạt trước khi thu hoạch và bảo quản rất dễ bị nhiễm độc tố này, nhất là khi cây trồng khi sống trong môi trường có độ ẩm cao kéo dài, hoặc do các điều kiện xấu như hạn hán.
Aflatoxin gây ra lên đến 30% trong số tất cả các trường hợp ung thư gan trên thế giới. Để bảo vệ sức khỏe của mình, bạn nên tìm hiểu kỹ nguồn hàng trước khi mua, lựa chọn những cửa hàng hoặc nơi có nguồn gốc tin cậy, bảo quản các sản phẩm ngũ cốc đúng cách ở những nơi khô ráo và thoáng mát.
Đồ uống có cồn
Không có ngưỡng an toàn nào dành cho việc uống rượu. Càng uống nhiều, nguy cơ mắc ung thư càng gia tăng.
Sở dĩ đồ uống có cồn được phân loại là chất gây ung thư nhóm 1 là do nó có liên quan trực tiếp tới các bệnh ung thư miệng, vòm họng, thực quản, vú, gan, dạ dày và đại tràng. Rượu làm hỏng lớp niêm mạc miệng và cổ họng, gây ung thư cho những bộ phận này. Rượu cũng ảnh hưởng đến mức độ hormone liên quan tới ung thư vú ở nữ giới.
Nếu bạn có cả 2 thói quen uống rượu và hút thuốc thì nguy cơ mắc bệnh còn cao hơn nữa bởi cả 2 đều là chất gây ung thư nhóm 1, và nó tạo điều kiện cho nhau để làm tổn thương các cơ quan trọng trong cơ thể. Để phòng bệnh ung thư, lý tưởng nhất là không uống, nhưng nếu không thực hiện được thì bạn cũng có thể uống ít hơn 2 chén 1 ngày.
Cá muối
Cá muối kiểu được biết đến là tác nhân gây ung thư vòm mũi họng (NPC) ở người. Các hợp chất N-nitroso có thể được hình thành trong quá trình thực hiện món ăn này. Nguy cơ tỷ lệ thuận với tần suất cũng như thời gian chúng ta ăn chúng. Do vậy, dù có yêu thích đến đâu, chúng ta chỉ nên ăn món này ở mức độ vừa phải mà thôi.
Thịt chế biến sẵn
Thịt chế biến sẵn là tên gọi nói chung dành cho các loại thịt/ bộ phận nội tạng đã được muối hoặc lên men, hay chuyển đổi bằng các phương pháp khác để cải thiện việc bảo quản hay tăng cường hương vị. Các sản phẩm của thịt chế biến sẵn chắc chắn là món ưa thích của nhiều người trong chúng ta như: xúc xích, thịt nguội, giăm bông… Các nghiên cứu cho thấy rằng, ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng. Chất gây ung thư có thể hình thành trong quá trình chế biến, khi nitrat và nitrit được sử dụng để bảo quản thịt bị biến đổi bởi vi khuẩn trong đường tiêu hóa của con người đối với hợp chất N-nitroso, trong đó một số chất gây ung thư. Bác sĩ Hương khuyên chúng ta rằng, nếu có thể loại bỏ toàn hoàn thịt chế biến sẵn là tốt nhất, nếu không bạn chỉ nên ăn ói tới thịt chế biến sẵn, bác sĩ khuyên chúng ta nên thi thoảng mới ăn, hoặc loại bỏ hoàn toàn.
Benzo [a] pyrene có trong thịt nướng
Thịt được chế biến ở nhiệt độ cao sẽ sản sinh ra độc tố, có hại cho sức khỏe con người, trong đó tăng khả năng gây ung thư.
Benzo[a] pyrene là một hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs) và là sản phẩm của quá trình đốt cháy không hoàn toàn chất hữu cơ ở nhiệt độ từ 300 °C (572 °F) đến 600 °C (1.112 °F). Các hợp chất phổ biến có thể được tìm thấy trong than đá, khói thuốc lá và nhiều loại thực phẩm, đặc biệt là thịt nướng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nhiệt độ đun nấu càng cao, hoặc khoảng cách càng gần nguồn điện hơn khi làm món thịt nướng, BBQ, thì càng nhiều PAH được tạo ra.
Việc nướng than làm tăng lượng PAHs trong thực phẩm nhiều hơn so với sử dụng gas hoặc điện. Để giảm tiếp xúc, người dùng nên loại bỏ chất béo trước khi nướng, cắt phần thịt cháy ra, và hạn chế ăn món thịt nướng quá thường xuyên.
Ngoài ăn uống lành mạnh, chúng ta nên quan tâm tới tầm soát ung thư định kỳ hàng năm.
Ngoài các chất gây ung thư trong thực phẩm nhóm 1 đã nêu trên thì còn rất nhiều chất gây ung thư khác, và tránh hoàn toàn là điều rất khó. Chính vì lý do này, khám sức khỏe và tầm soát ung thư định kỳ là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe của chính bạn. Phát hiện sớm, bệnh ung thư có thể điều trị ít xâm lấn, đỡ tốn kém và thành công cao hơn.