Những ngày cận Tết cũng là thời điểm một vạn câu chuyện liên quan đến vô vàn các chủ đề về ẩm thực, cách bài trí mâm ngũ quả, ngày tốt - xấu,...được nổ ra trên các diễn đàn mạng xã hội. Và cuộc tranh cãi về cách cắt bánh chưng sao cho đúng cũng là vấn đề cực hot qua năm này đến năm khác.
Bánh chưng là món ăn tượng trưng cho ngày Tết, nhà nào cũng phải có vài chiếc để thắp hương và ăn trong những ngày đầu năm. Bánh chưng có kích thước khá lớn, phần nhân nhiều nên không dễ cắt. Theo truyền thống, người Việt thường cắt bánh chưng bằng lạt, thay vì dùng dao, bởi dao hay bị dính phần nếp, khó cắt và rửa sạch. Tuy nhiên, cách dùng lạt đòi hỏi sự khéo léo nên đối với các bạn trẻ, nhất là thế hệ Gen Z thì có phần khó thực hiện.
Gần đây, một phương pháp cắt bánh chưng sáng tạo bằng dao nhưng cải tiến thêm một bước quan trọng, giúp công đoạn này trở nên dễ dàng và nhanh chóng. Mẹo nhỏ này đã xuất hiện trên mạng xã hội vài cái Tết, nhiều người áp dụng thử và đều thành công.
Cụ thể cách làm theo từng phương pháp này như sau:
1. Cách cắt bánh chưng bằng lạt
Nhẹ nhàng gỡ bánh ra khỏi lá, chọn các dây lạt chắc dai, lau rửa sạch rồi tước thành 4 sợi nhỏ đều nhau. Lần lượt đặt 2 sợi dây ở giữa tạo thành 4 hình vuông, tiếp tục đặt 2 sợi dây chéo thẳng nối liền 4 góc bánh chưng để chia tổng thể thành 8 miếng. Chú ý đánh dấu sợi dây nào đặt trước, đặt sau theo thứ tự 1,2,3,4 để khi cắt cho tiện bằng cách thắt nút đầu ở các dây lạt.
Ấn các sợi lạt cố định dính vào bánh chưng định hình. Dùng một đĩa phẳng đặt lên trên rồi úp ngược lại, bóc phần lá dọc mặt còn lại. Chú ý tránh bóc chiều ngang lá dễ dính vụn lá vào bánh.
Cắt bánh chưng bằng lạt là cách làm truyền thống luôn được áp dụng từ xưa đến nay.
Lần lượt thắt các sợi lạt từ ngoài vào trong theo thứ tự 1,2,3,4 để cắt thành các miếng đều nhau.
Cuối cùng, dùng tay giữ ấn đầu sợi lạt dính vào bánh chưng rồi nhẹ nhàng rút ngang ra ngoài. Chú ý không cầm nhấc loạt sợi lạt lên cao dễ kéo trồi, bung hết nhân thịt ra ngoài.
Ưu điểm cách này là tận dụng phần lạt bánh chưng sẵn có, rèn luyện sự tỉ mỉ, chi tiết để có các miếng bánh đều đặn, vuông vắn. Chú ý nếu cắt vội vàng (tước lạt sợi còn to, kéo lạt lên cao sau khi cắt) thì dễ làm bánh bị bung nhân, trồi thịt, vết cắt xiên xẹo.
2. Cắt bánh chưng bằng dao
Gần đây, cách cắt bánh chưng bằng dao được không ít bạn trẻ yêu thích bởi thao tác khá nhanh gọn, vết cắt mượt và không phải lau rửa.
Đầu tiên, bạn sử dụng một con dao có phần lưỡi dày, lớn, tốt nhất nên chọn dao có chiều dài dài hơn thân bánh. Sau đó, bọc lưỡi dao bằng màng bọc thực phẩm. Lưu ý nên bọc từ hai vòng trở lên để tránh bị rách. Cuối cùng, bạn chỉ cần cắt nhẹ nhàng 4 đường ngang, dọc, chéo, chia bánh thành 8 phần.
Cắt bánh chưng bằng dao rất dễ dàng, rút ngắn thời gian chuẩn bị.
Dao với lớp màng bọc sẽ không còn bị dính nên cắt rất dễ dàng, rút ngắn thời gian đáng kể so với cách truyền thống. Phần nhân bên trong được cắt rất "ngọt" nên không bị bung ra, miếng bánh vuông vức, đều tay.
Tuy nhiên phương pháp này cũng có không ít tranh cãi. Đặc biệt, với team chuộng phương pháp truyền thống, họ cho rằng cách cắt này đã bỏ đi phần lạt - mất đi một thói quen ngày Tết, "mất đi không khí Tết".
Ngoài ra, một số ý kiến cho rằng, phương pháp cắt bánh chưng bằng dao chỉ áp dụng được cho những chiếc bánh có độ cứng nhất định, chứ mới luộc hoặc để 2 - 3 ngày khi bánh còn dẻo sẽ khó thao tác. Tuy nhiên, lớp màng bọc thực phẩm có hiệu quả đáng ghi nhận trong việc chống dính.