Rừng mưa nhiệt đới, với sự phong phú và đa dạng sinh học đáng kinh ngạc, chiếm một phần lớn trên trái đất, phân bố rộng rãi ở Nam Mỹ, Đông Nam Á và Châu Phi. Những khu rừng này không chỉ là ngôi nhà của vô số loài động thực vật mà còn là nơi ẩn chứa nhiều bí ẩn và thách thức đối với con người.
Khí hậu của rừng nhiệt đới luôn nóng ẩm, tạo điều kiện cho thực vật phát triển liên tục và xanh tốt quanh năm. Các loài thảo mộc, dây leo và thực vật biểu sinh tạo nên một khu rừng nhiều tầng lớp, khép kín. Để có thể nhận được nhiều ánh sáng mặt trời, nhiều loài thực vật đã phải vươn cao, có những cây đạt tới độ cao gần 100 mét, che khuất bầu trời và mặt trời.
Địa hình của khu vực rừng nhiệt đới rất phức tạp và đa dạng. Những cây cao chót vót, dòng sông dâng cao, thác nước đổ xuống, dây leo quấn lấy nhau, thảm hoa cỏ tươi tốt và những hẻm núi cao đan xen tạo nên một cảnh quan rừng mưa nhiệt đới với nhiều hình thái khác nhau.
Khí hậu của rừng nhiệt đới luôn nóng ẩm, tạo điều kiện cho thực vật phát triển.
Mặc dù rừng mưa nhiệt đới mang lại vẻ đẹp hùng vĩ và sự phong phú sinh học, nhưng chúng cũng không hoàn toàn lý tưởng cho con người sinh sống. Lượng mưa lớn trong rừng mưa nhiệt đới dẫn đến các loại thiên tai như lở đất, lũ lụt và độ ẩm cao làm tăng nguy cơ phát triển các loại vi khuẩn và virus gây bệnh. Nhiệt độ cao và độ ẩm cũng là môi trường lý tưởng cho nhiều loài côn trùng và động vật nguy hiểm sinh sống. Các loài côn trùng độc, rết khổng lồ, đỉa và dơi ma cà rồng đều là những mối nguy hiểm luôn đe dọa tính mạng và sự an toàn của con người.
Do những thách thức này, rừng mưa nhiệt đới không thích hợp cho việc định cư quy mô lớn của con người. Chỉ có một số bộ lạc nguyên thủy đã dần thích nghi sau hàng ngàn năm lao động vất vả. Tuy nhiên, mọi thứ đều có ngoại lệ. Trong khu rừng mưa nhiệt đới không thể tiếp cận ở Nam Mỹ, thực sự có một thành phố "biệt lập" - Iquitos, thuộc Cộng hòa Peru.
Thành phố Iquitos nằm trên bờ sông Amazon và hoàn toàn bị bao quanh bởi rừng mưa nhiệt đới.
Thành phố Iquitos: Hòn ngọc của rừng Amazon
Iquitos nằm ở phía đông bắc Peru và là thủ phủ của tỉnh Loreto. Thành phố này có dân số gần 500.000 người, là thành phố lớn thứ sáu ở Peru. Điều đặc biệt về Iquitos là nó nằm trên bờ sông Amazon và hoàn toàn bị bao quanh bởi rừng mưa nhiệt đới. Người dân từ các vùng khác của đất nước không thể tiếp cận thành phố này bằng đường bộ. Thậm chí ngày nay, với hệ thống giao thông phát triển, khu vực này vẫn không có đường bộ hoặc đường sắt kết nối với thế giới bên ngoài.
Cuộc sống không đường bộ
Người dân từ các vùng khác của đất nước không thể tiếp cận thành phố này bằng đường bộ.
Vận tải đường bộ là phương thức vận tải cơ bản nhất hiện nay. Tuy nhiên, Iquitos lại không có đường bộ kết nối với các khu vực khác. Người dân địa phương hoàn toàn dựa vào hàng không và vận tải đường thủy để đi lại trên sông Amazon. Thành phố có sân bay quốc tế, nhưng thuận tiện cho việc liên lạc, di chuyển với thủ đô Lima và có các chuyến bay thẳng đến Miami.
Sông Amazon - Huyết mạch của Iquitos
Iquitos thành một trong những cảng kênh quan trọng nhất thế giới.
Sông Amazon là con sông có diện tích dòng chảy và thoát nước lớn nhất thế giới. Iquitos nằm ở thượng nguồn của con sông này và là cảng kênh quan trọng ở phía đông bắc Peru. Dù cách cửa sông Amazon 3.700km, nhưng các tàu chở hàng nhỏ vẫn có thể đến đây bằng cách đi ngược dòng. Điều này biến Iquitos thành một trong những cảng kênh quan trọng nhất thế giới, nơi sản xuất cao su được vận chuyển đến nhiều nơi trên thế giới.
Trung tâm thương mại và du lịch
Trong thành phố không có đường giao thông với thế giới bên ngoài.
Iquitos là trung tâm thương mại của Peru tại khu vực Amazon. Thành phố này được thành lập lần đầu tiên vào năm 1863 và trở thành cảng tự do vào năm 1980. Trong những năm bùng nổ của thương mại cao su vào đầu những năm 2000, Iquitos đã mở rộng nhanh chóng từ một làng chài nhỏ trở thành một thành phố sầm uất. Các chủ đồn điền cao su và các doanh nghiệp khổng lồ đã tụ tập về đây, đồng thời nơi đây cũng chào đón một lượng lớn người nhập cư từ châu Âu, châu Á và Mỹ Latinh, dẫn đến sự pha trộn chủng tộc và các nhóm dân tộc đa dạng trong thành phố ngày nay.
Đặc trưng kiến trúc và giao thông
Khu đô thị của Iquitos không lớn lắm, nó chỉ có ba con đường chính kéo dài song song với sông Amazon. Những con phố nhỏ hai bên đan xen nhau, chia thành phố thành nhiều ô vuông lớn nhỏ không đều nhau. Trong thành phố không có đường giao thông với thế giới bên ngoài, bởi vậy ô tô cũng trở nên rất hiếm hoi. Thay vào đó, trên đường phố chỉ có xe ba bánh và xe máy, cùng một vài tuyến xe buýt.
Rừng rậm lưu vực sông Amazon là thiên đường cho những nhà thám hiểm.
Do sự bất tiện trong giao thông, Iquitos vẫn giữ được nhiều đặc điểm cực kỳ không phù hợp với xã hội hiện đại. Điển hình nhất là những tòa nhà dân cư hai bên bờ sông Amazon. Những ngôi nhà gỗ hai tầng nằm san sát nhau, và vào mùa khô, người dân sống ở cả hai tầng. Khi mùa lũ đến, họ chuyển lên các tầng trên hoặc sử dụng những chiếc thuyền nhỏ để di chuyển trên sông.
Rừng rậm lưu vực sông Amazon là thiên đường cho những nhà thám hiểm. Du khách có thể hòa mình vào khu rừng nhiệt đới nguyên sơ và đi du thuyền xuyên qua vực sâu của rừng rậm. Trên đường đi, họ có thể chiêm ngưỡng cá heo sông Amazon và ghé thăm Sunhe Jungle Lodge, nơi có các loài hoa rừng nhiệt đới và động vật hoang dã quý hiếm.
Các loài động vật ở Amazon.
Sông Amazon là nơi sinh sống của hơn 2.600 loài cá, bao gồm các loài cá cảnh nhiệt đới, cá cảnh quý hiếm và cá hung dữ (piranha, lươn điện Amazon và cá chép sói nước khổng lồ,...). Một trong những loài cá nước ngọt lớn nhất thế giới sống ở đây, Arapaima, có thể dài hơn 2,5 mét và nặng 200kg.
Một số người gọi Iquitos là thiên đường ẩn mình trong rừng nhiệt đới. Những cư dân địa phương lâu năm không quan tâm thế giới bên ngoài như thế nào. Họ sống một cuộc sống tự cung tự cấp và nhàn nhã. Nhiều người ở Iquitos trong đời chưa từng bước ra khỏi thành phố này, họ không biết và không quan tâm đến thế giới bên ngoài. Họ sống một cuộc sống hòa hợp với thiên nhiên, tận hưởng vẻ đẹp và sự phong phú của rừng mưa nhiệt đới Amazon.