Khóa thắt lưng bằng đồng vào khoảng thế kỷ thứ 8 có thiết kế trung tâm là hình một con rắn hoặc rồng đang nuốt chửng một sinh vật giống ếch mà các nhà nghiên cứu ngày nay cho rằng đó là biểu tượng ngoại giáo.
Dây đai hoặc khóa thắt lưng bằng đồng được một máy dò kim loại tìm thấy gần làng Lány, cách Praha khoảng 32km về phía Tây.
Các nhà khảo cổ học cho biết, mô tả rồng hoặc rắn đang ăn thịt một con ếch trên chiếc thắt lưng thời Trung Cổ ở Cộng hòa Séc có thể là biểu tượng của một giáo phái ngoại giáo vô danh.
Các nhà khảo cổ ban đầu nghĩ rằng, thiết kế trung tâm – một con rắn hoặc một con rồng đang nuốt chửng một sinh vật giống ếch – phải là độc nhất, nhưng họ đã biết rằng trong hàng chục năm qua, những hiện vật gần như giống hệt nhau đã được khai quật ở Đức, Hungary và những nơi khác ở Cộng hòa Séc. .
Jiří Macháček, nhà khảo cổ học tại Đại học Masaryk ở Brno, cho biết: “Tôi nhận ra rằng chúng ta đang xem xét một giáo phái ngoại giáo chưa từng được biết đến trước đây, liên kết các khu vực khác nhau ở Trung Âu vào đầu thời Trung Cổ, trước khi Cơ đốc giáo xuất hiện”.
Ông nói: "Mô-típ con rắn hoặc con rắn nuốt chửng nạn nhân xuất hiện trong thần thoại Đức, Avar và Slav. Ngày nay, chúng ta chỉ có thể suy đoán về ý nghĩa chính xác của nó, nhưng vào đầu thời Trung Cổ, nó đã kết nối các dân tộc đa dạng sống ở đó".
Macháček là tác giả chính của một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Khoa học Khảo cổ học số tháng 1 năm 2024 mô tả bộ dây đai của Lány và ba chiếc khác: một chiếc được tìm thấy gần Iffeldorf ở miền nam nước Đức, cách Lány khoảng 325 km về phía tây nam; một cái khác được tìm thấy gần Zsámbék, Hungary, cách Lány khoảng 450 km về phía đông nam; và một cái khác được tìm thấy gần thị trấn Nový Bydžov của Séc, cách Lány khoảng 110km về phía đông.
Biểu tượng ngoại giáo?
Nghiên cứu trước đây cho thấy những phụ kiện thắt lưng như vậy được sản xuất ở Trung Âu vào thế kỷ thứ bảy và thứ tám và thường được đeo bởi người Avars - một dân tộc du mục, được cho là đến từ thảo nguyên Á-Âu, định cư ở lưu vực Carpathian, nơi ngày nay là Hungary, bắt đầu từ thế kỷ thứ sáu.
Các nhà nghiên cứu cho biết, người Avars đã thành lập một "khaganate" hay nhà nước du mục trên phần lớn Trung Âu và một số phong cách thời trang của họ đã được các dân tộc khác trong khu vực áp dụng, nhiều người trong số họ là người Slav.
Phân tích bằng huỳnh quang tia X, kính hiển vi điện tử quét và các kỹ thuật khác cho thấy ban đầu các vật thể này được mạ vàng rất nhiều và cả bốn vật thể đều được làm từ đồng khai thác ở Dãy núi quặng Slovak, hiện thuộc Slovakia.
Một phân tích về hình dạng của chúng dựa trên các mô hình 3D ảo cho thấy một số khóa hoặc phụ kiện đến từ cùng một xưởng hoặc được làm từ một mô hình chung, sử dụng phương pháp đúc đồng.
Các nhà nghiên cứu cho biết sự giống nhau đáng kinh ngạc của các đồ vật này cho thấy sự tồn tại của một giáo phái ngoại giáo chưa từng được biết đến trước đây, kết nối các nhóm dân cư đa dạng có nguồn gốc khác nhau trong thời kỳ đầu Trung Cổ.
Người ta không biết con rắn - hay con rồng - và sinh vật giống ếch thực sự có ý nghĩa gì, nhưng các nhà nghiên cứu lưu ý rằng việc đánh nhau với rắn hoặc rồng là điều phổ biến trong các huyền thoại về sự sáng tạo của ngoại giáo, vì sự đối lập giữa hai lực lượng đối lập tượng trưng cho hành động trung tâm của sự sáng tạo. Họ viết trong nghiên cứu rằng, “huyền thoại về vũ trụ”, “sự tương tác” giữa rắn và ếch có thể liên quan đến các hoạt động sùng bái sinh sản.