Các nhà khoa học đã vừa giải mã thành công bộ gene của một người đàn ông sống cách đây 45.000 năm. Đây cũng là người đàn ông già nhất từng được phát hiện ở thế giới hiện đại.
>>> Bản đồ hoàn chỉnh đầu tiên về hoạt động gene người
>>> Giải mã gene người sống thọ nhất thế giới
Nhà di truyền học Janet Kelso đến từ khoa tiến hóa nhân loại học thuộc viện Max Planck cho biết: "Trước đây chúng tôi đã giải mã bộ gene của một cậu bé người Mal'ta có niên đại 24.000 năm" và lần này chất lượng của bộ gene mà Kelso cố gắng tái tạo "tốt tương đương các bộ gene của con người hiện đại".
Các nhà nghiên cứu đã lấy mẫu xương từ một chiếc xương đùi được tìm thấy vào năm 2008 trên bờ sông Irtysh, gần khu định cư Ust'-Ishim, Siberia. Họ đã dùng collagen lấy từ xương để xác định tuổi và các mẫu DNA để xác định trình tự bộ gene của người đàn ông này. Khi có được chuỗi trình tự đầy đủ, họ đã có thể so sánh nó với bộ gene của con người hiện đại và tìm các thiếu sót đột biến trong bộ gene của người đàn ông Ust'-Ishim.
Xương đùi của một người đàn ông Ust'-Ishim.
Theo Kelso: "Khi đã biết được người Ust'-Ishim này sống cách đây 45.000 năm trước, chúng tôi có thể tính toán có bao nhiêu đột biến tích lũy qua từng năm theo từng khu vực. Kết quả là chúng tôi đã tìm được 1 đến 2 đột biến tích lũy trên bộ gene của người sống tại châu Âu và châu Á tính từ thời đại của người đàn ông Ust'-Ishim đến nay".
Việc bản đồ hóa bộ gene của người đàn ông 45.000 năm tuổi sẽ giúp các nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa người Ust'-Ishim cổ và người hiện đại. "Chúng tôi phát hiện ra rằng người Ust'-Ishim cổ có mối quan hệ khá gần với người châu Á hiện đại và những người châu Âu đầu tiên", Kelso nói. Điều này có nghĩa cộng đồng dân cư mà người đàn ông này thuộc về có thể đã phân chia sang châu Âu và châu Á gần như cùng thời điểm hoặc không lâu trước đó, 2 nhóm này tách ra từ một nhóm lớn.
Nếu giả thuyết trên chính xác thì nhiều khả năng người Siberian đã "thất bại khi không còn con cháu tồn tại trong cộng đồng người hiện đại", theo các nhà nghiên cứu. Hơn nữa, sự hiện diện của một nhóm người tại Siberia 45.000 năm về trước cho thấy sự di cư của con người sang khu vực Âu-Á không giới hạn chỉ ở phía nam đi lên như những dự đoán trước đây.
Người Neandethal.
Tuy nhiên, bộ gene của người đàn ông Ust'-Ishim còn tiết lộ nhiều bí mật khác. Cụ thể là bộ gene này chứa các phần DNA của người Neanderthal dài hơn so với bộ gene của chúng ta ngày nay. Kelso cho biết điều này gợi ý rằng phần DNA Neanderthal của chúng ta từng dài hơn so với hiện nay nhưng đã bị giảm kích cỡ qua nhiều thế hệ. Thêm vào đó, việc xác định tuổi của xương và tái tạo bộ gene hoàn chỉnh giúp các nhà nghiên cứu xác định thời điểm tổ tiên của người đàn ông cổ đại này lai với người Neanderthal.
Những dự đoán trước đây cho rằng thời điểm lai giữa 2 giống người có thể từ 37.000 đến 86.000 năm trước nhưng Kelso cùng các cộng sự cho rằng sự kiện này có thể đã xảy ra vào khoảng 50.000 đến 60.000 năm trước hay xấp xỉ từ 7.000 đến 13.000 năm trước khi người đàn ông Ust'-Irish nói trên được sinh ra.
Theo Kelso, bộ gene đã mang lại một phương pháp mới, độc lập hơn để ước lượng tỉ lệ đột biến của con người qua thời gian. Thông thường, các nhà nghiên cứu sẽ sử dụng cây phả hệ - một phương pháp cho phép các nhà nghiên cứu đếm số lượng đột biến giữa các loài liên hệ gần với nhau hoặc ước lượng các sai sót trong quá trình sao chép DNA để xác định tỉ lệ đột biến. Giờ đây, bộ gene nói trên có thể giúp các nhà nghiên cứu kiểm tra lại các ước lượng của họ. Kelso cho biết các bộ gene được cung cấp dưới dạng tài nguyên công cộng và ông hy vọng sẽ được hiểu rõ hơn về lịch sử của con người hiện đại qua bộ gene.