Nhiệt độ mùa đông lạnh giá ở Nam Cực trái ngược với xu hướng nắng nóng ở những nơi khác trên thế giới với mùa hè nóng thứ 4 trong lịch sử.
Từ tháng 4 đến tháng 9/2021, một trạm nghiên cứu ở vùng cao nguyên tại Nam Cực, đo được nhiệt độ trung bình -61 độ C. Đó là nhiệt độ lạnh nhất từng được ghi nhận từ năm 1957, thấp hơn 2,5 độ C so với mức trung bình trong 30 năm gần đây. Kỷ lục trước đó đối với mùa đông lạnh nhất là -60,6 độ C năm 1976, theo phóng viên Stefano Di Battista. Washington Post đã xác nhận kỷ lục này với Richard Cullather, nhà khoa học nghiên cứu ở Văn phòng đồng bộ và thiết lập mô hình toàn cầu của NASA.
Băng trên biển ở Nam Cực. (Ảnh: Hannah Zanowski/Đại học Washington)
Mùa đông lạnh giá nhiều khả năng là kết quả từ xoáy cực mạnh ở tầng bình lưu, lớp thứ hai của khí quyển Trái Đất tính từ mặt đất. "Về cơ bản, gió ở tầng bình lưu vùng cực trở nên mạnh hơn thông thường, đi liền với dòng tia dịch chuyển dần về phía cực", Amy Butler, nhà khoa học khí quyển ở Cục quản lý đại dương và khí quyển quốc gia Mỹ (NOAA), cho biết. "Điều này khiến không khí lạnh bị giữ lại phía trên Nam Cực".
Ngoài ra, xoáy cực mạnh cũng dẫn tới ozone suy giảm nhiều hơn ở tầng bình lưu, khiến xoáy cực càng tăng cường. Khí ozone cấu tạo từ 3 phân tử oxy ở độ cao lớn trong khí quyển. Ozone bảo vệ bề mặt Trái Đất khỏi tia cực tím có hại. Sự suy giảm của ozone có thể khiến lỗ hổng ozone mở rộng phía trên Nam Cực.
Nhờ nhiệt độ lạnh giá, mực băng trên biển quanh Nam Cực ở mức cao thứ 5 trong lịch sử hồi tháng 8. Nhưng băng tan chảy nhanh chóng trong vài tuần tiếp theo. Đến cuối tháng 9, băng trên biển mỏng tới mức thấp nhất. Các nhà khoa học cho biết khí hậu ở Nam Cực có xu hướng thay đổi nhanh chóng và mùa đông lạnh giá không giúp giảm bớt tác động của biến đổi khí hậu.
Nhiệt độ mùa đông ở Nam Cực trái ngược với xu hướng ở những nơi khác trên thế giới. Tháng 7/2021 là tháng nóng nhất được ghi nhận trong lịch sử. "Mùa đông lạnh là điều thú vị nhưng không thay đổi xu hướng ấm lên trong dài hạn", Eric Steig, nhà khoa học khí quyển ở Đại học Washington, nhấn mạnh. Về lâu dài, giống như phần còn lại của thế giới, Nam Cực đang ấm lên với băng trên biển suy giảm nhanh chóng.