Mới đây, làng giải trí thế giới đã chấn động trước thông tin nữ ca sĩ Demi Lovato nhập viện khẩn cấp vì sốc ma túy.
Theo thông tin ghi nhận, cô nhập viện trong trạng thái bất tỉnh, với tình hình được đánh giá là cực kỳ nghiêm trọng. Các bác sĩ đã phải dùng đến Narcan để cấp cứu mới có thể giật lại mạng sống của Demi từ tay tử thần.
Hiện tại, tình trạng của Demi Lovato đã qua cơn nguy kịch và trở nên ổn định hơn. Nhưng bên cạnh đó, nhiều người cũng tỏ ra thắc mắc về Narcan. Chính xác thì nó là gì?
Nữ ca sĩ Demi Lovato.
Thuốc khẩn cấp dành cho người sốc thuốc
Dành cho những ai chưa biết thì thuốc phiện như heroin, cocaine và các chất giảm đau nhóm opioid (như Oxycontin) đều mang lại hiệu ứng giống thuốc mê. Và Narcan thì là một loại thuốc khẩn cấp, dùng trong các trường hợp sử dụng thuốc gây mê quá liều.
Chính xác hơn thì Narcan là tên thương hiệu, còn hóa chất bên trong đó có tên là naloxone. Thuốc được sử dụng dưới dạng xịt mũi hoặc tiêm, cho phép ngay lập tức khôi phục trạng thái thở bình thường cho các trường hợp sử dụng thuốc phiện hoặc thuốc giảm đau, gây mê quá liều.
Thuốc được sử dụng dưới dạng xịt mũi hoặc tiêm.
"Narcan cũng giống như EpiPen (bút tiêm dành cho người tiểu đường) vậy, nhưng là với những người bị sốc thuốc" - một chuyên gia từ ban cấp cứu trả lời phỏng vấn cho tờ People.
"Chỉ khác là sau khi dùng Narcan, thuốc phiện vẫn ở trong cơ thể. Sau một khoảng thời gian, Narcan sẽ mất tác dụng và nhịp tim sẽ lại một lần nữa lịm dần".
Nói cách khác thì kể cả sau khi sử dụng Narcan thì vẫn phải nhập viện để điều trị thêm nhằm loại bỏ thuốc phiện ra khỏi cơ thể, kể cả khi bệnh nhân đã trở nên tỉnh táo.
"Narcan không phải là thuốc chữa nghiện, mà là giải pháp khẩn cấp trước cái chết" - vị chuyên gia bổ sung thêm.
Không phải lúc nào cũng hiệu quả
Dù là một phương thuốc khẩn cấp, nhưng không phải lúc nào Narcan cũng tỏ ra hiệu quả trong lần thử đầu tiên. Nguyên do là vì trạng thái sốc thuốc cũng phụ thuộc vào từng người bệnh, tùy vào liều dùng và hiệu ứng cơ thể có thể đảm đương.
Rất nhiều trường hợp bệnh nhân cần thêm CPR (hồi sức tim phổi cấp cứu), hoặc cần thêm một hoặc hai liều Narcan nữa. May mắn là bạn sẽ không thể bị sốc vì dùng Narcan quá liều, nên điều này hoàn toàn chấp nhận được.
Ngoài ra, kể cả khi Narcan có hiệu quả thì nếu người bệnh vẫn tiếp tục sử dụng ma túy ngay sau đó, họ gần như sẽ chết ngay lập tức.
Theo thống kê của CDC (Cục kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ), việc lạm dụng thuốc giảm đau nhóm opioid dẫn đến nghiện tại Mỹ từ 2001 - 2016 đã tăng thêm gần 300%, và thực sự trở thành một vấn nạn. Chính vì thế, Narcan đang ngày càng trở nên phổ biến hơn - ít nhất trên 45 tiểu bang tại quốc gia này.
Tình trạng người trẻ nghiện opioid đang ngày càng tăng tại Mỹ.
Ngành y tế Mỹ không có quy định về việc bắt buộc phải sử dụng Narcan. Nhưng trước tình trạng này, nhiều bác sĩ và chuyên gia đang muốn hối thúc các nhân viên cấp cứu phải thực hành và bổ sung kiến thức về điều trị sốc thuốc bằng naloxone và Narcan nói riêng.
"Nắm được kiến thức về cách sử dụng naloxone trong tình hình hiện tại có thể cứu được mạng người" - trích lời bác sĩ ngoại khoa Jerome Adams.