Dù có nguồn gốc từ lục địa nào đi chăng nữa thì tất cả nhân loại hiện tại đều là loài người "khôn ngoan" có nguồn gốc từ Châu Phi, được gọi là "Homo sapiens". Nhưng khi Homo sapiens đến Châu Âu 40.000 năm trước, đã có một nhóm người bản địa thực sự sinh sống ở đó, họ là những người Neanderthal.
Giống người này cao từ 1,6 mét đến 1,7 mét, đầu to, mũi to và lông mày rậm. Một người đàn ông khỏe mạnh của loài này có thể hạ gục võ sĩ giỏi nhất của chúng ta chỉ bằng một nắm đấm. Về bản chất, giống người này rất khác so với giống loài của chúng ta.
So sánh hộp sọ của người Homo sapiens (trái) và người Neanderthal (phải).
Trong vài năm qua, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng một số người hiện đại cũng mang "gene" giống người Neanderthal, nhưng điều này không thay đổi thực tế rằng ngày nay người Neanderthal đã hoàn toàn tuyệt chủng.
Vì vậy, rất có thể mối quan hệ giữa chúng ta với người họ hàng xa này giống như mối quan hệ giữa sư tử và hổ, chúng là hai loài họ hàng, và đôi khi chúng có thể lai giống với nhau. Tuy nhiên, gene của hổ và sư tử xác định rằng chúng không thể tạo ra một số lượng lớn con cái khỏe mạnh. Những cá thể như vậy, được gọi là tigon (hổ sư) và liger (sư hổ), thường có biểu hiện vô sinh và không thể chống lại bệnh tật.
Tương tự, sự trao đổi gene giữa Homo sapiens và Neanderthal rất hiếm xảy ra và không đủ để hợp nhất thành một chủng tộc mới. Do đó, sự biến mất bí ẩn của người Neanderthal cách đây 25.000 năm không phải do lai tạo với người Homo sapiens mà dần dần hòa nhập vào người Homo sapiens. Nếu người Neanderthal có thể tồn tại trên Trái Đất lâu hơn, liệu họ có tồn tại đến ngày nay?
Chắc hẳn có nhiều người sẽ nghĩ rằng người Neanderthal chẳng thể sống được bởi đó là một giống người kém thông minh hơn chúng ta rất nhiều. Thế nhưng với sự đào sâu của các nghiên cứu khoa học, tuyên bố này có lẽ sẽ không còn đúng. Thông qua các nghiên cứu hiện nay, chúng ta biết rằng bộ não của người Neanderthal lớn hơn chúng ta một chút. Họ sử dụng đá để tạo ra tất cả các loại công cụ phức tạp và chúng không khác gì những công cụ mà tổ tiên chúng ta đã sử dụng từ lâu.
Người Neanderthal thậm chí còn cực kỳ thông minh và giàu trí tưởng tượng. Họ sử dụng sơn màu, làm đồ trang sức và có thể làm nhạc cụ (chẳng hạn như sáo làm bằng xương).
Một nhạc cụ bằng xương cổ xưa.
Các nhà khoa học nghĩ rằng họ có thể chế tạo ra những con thuyền và thậm chí khám phá các hòn đảo của Hy Lạp bằng những con thuyền đó, đây cũng là cách mà hàng chục nghìn năm trước người Homo sapiens đến Australia ở bên kia thế giới. Một số nhà khảo cổ thậm chí còn tin rằng những "công nghệ" xuất hiện ở Châu Âu cách đây hơn 40.000 năm (chẳng hạn như cưa đá phức tạp, công cụ và tác phẩm điêu khắc làm bằng xương, và loạt tranh đá đầu tiên) không đến từ bàn tay của những người Homo sapiens, thay vào đó nó là kiệt tác của người Neanderthal.
Do đó, sẽ hơi tự phụ khi nghĩ rằng tổ tiên của chúng ta sống lâu hơn người Neanderthal vì họ thông minh hơn!
Một quan điểm khác khiến chúng ta cảm thấy rằng người Neanderthal không thể tồn tại cho đến bây giờ là người Homo sapiens đã xóa sổ họ. Người Homo sapiens phát động cuộc chiến tấn công người Neanderthal cho đến khi họ bị xóa sổ. Có thể đúng như vậy, nhưng vì lý do gì mà Người Homo sapiens lại muốn tiêu diệt người Neanderthal?
Nhưng trên thực tế, hai loài người đã cùng tồn tại hòa bình trong 3000 đến 5000 năm ở Tây Âu, đặc biệt là trên lãnh thổ ngày nay của Pháp, ngoài ra các nhà khảo cổ học chưa bao giờ tìm thấy dấu hiệu xung đột của họ từ những bằng chứng khảo cổ được biết tới.
Và điều đáng ngạc nhiên là chiến tranh dường như rất hiếm trong thời đại đồ đá cũ. Trong số hàng trăm bộ xương người cổ đại được tìm thấy trên khắp thế giới, chỉ có vài chục bộ được tìm thấy có vết sẹo do bạo lực gây ra, và không thể loại trừ nguyên nhân là do tai nạn trong quá trình săn bắn.
Ngoài ra, các nhà khoa học cũng cho rằng Neanderthal và tổ tiên của chúng ta thường sống ở cách khu vực cách xa nhau. So với Homo sapiens, người Neanderthal thực sự thích những con thú lớn, chẳng hạn như hươu hoặc bò rừng. Một số học giả tin rằng sự khác biệt về chế độ ăn uống này có thể giải thích tại sao họ hàng xa của chúng ta biến mất 25.000 năm trước.
Tác phẩm nghệ thuật hang động của người tiền sử.
Trên thực tế, trong thời kỳ đó, khí hậu trở nên cực kỳ lạnh giá, và những con thú lớn rất khó tìm thấy. Người Neanderthal có cơ bắp và bộ não lớn và cần nhiều calo hơn chúng ta, vì vậy sinh kế của họ sẽ khó khăn hơn người Homo sapiens.
Nếu người Neanderthal biến mất vì điều này, thì câu hỏi đặt ra là: nếu nhiệt độ không giảm đột ngột vào thời điểm đó, liệu người Neanderthal có thể sống sót? Có lẽ điều này là có thể. Trong một khoảng thời gian, mọi thứ sẽ diễn ra một cách êm đềm. Nhưng khi cách sống của con người thay đổi từ cuộc sống du mục săn bắn hái lượm sang cuộc sống định cư nông nghiệp (như đã từng xảy ra trong lịch sử) thì rắc rối sẽ ập đến. Chúng ta hãy quay trở lại 12.000 năm trước.
Kỷ băng hà cuối cùng đã qua. Biến đổi khí hậu dẫn đến sự biến mất của các khu rừng ở Trung Đông, buộc những cư dân Lưỡng Hà đầu tiên phải tạo ra nền nông nghiệp (trồng lúa mì, thuần hóa gia súc) để nuôi bụng họ.
Bằng cách này, hai bàn tay của một người có thể tạo ra thức ăn có thể nuôi sống nhiều người. Thực phẩm liên tục tích trữ ở các khu vực dân cư mới hình thành, và mọi người không còn cần phải mất thời gian tìm kiếm thức ăn. Một số người bắt đầu tập trung vào việc sản xuất các công cụ mới hoặc xây dựng nhà cửa. Đây là sự khởi đầu của tiến bộ công nghệ nhanh chóng. Dân số nông nghiệp tăng lên nhanh chóng vì họ chiếm những vùng đất mới, hoặc vì các bộ lạc lân cận học hỏi theo.
Người Neanderthal có cơ bắp và bộ não lớn và cần nhiều calo hơn chúng ta.
Và đây cũng là thời điểm mà tổ tiên của chúng ta có một lý do chính đáng để diễn ra chiến tranh: xung đột xảy ra để giành lấy những vùng đất có thể được dùng để canh tác, xây dựng khu dân cư hoặc chiếm lấy vùng đất nông nghiệp của đối phương.
Nếu bạn là một nông dân trong thời kỳ đó và một người lạ mới đến lấy trộm mùa màng của bạn, bạn không có lựa chọn nào khác ngoài việc chống lại hắn, bởi vì nếu bạn từ bỏ đất đai và hoa màu của mình, bạn sẽ phải chết đói.
Khi công nghệ canh tác tiếp cận đến Châu Âu, người Homo sapiens trở thành nông dân, còn người Neanderthal có lẽ vẫn đang ở trong thời đại săn bắn, bởi những khu vực mà người Neanderthal thường xuyên lui tới, chẳng hạn như Aquitaine ở tây nam nước Pháp, nam Tây Ban Nha và cửa sông Rhine là những khu vực có lối sống săn bắt và hái lượm lâu dài nhất trong lịch sử.
Cuối cùng, trước sự tiến bộ không ngừng của công nghệ canh tác Homo sapiens, người Neanderthal không còn cách nào khác là tấn công những nông dân định cư và cưỡng đoạt đồ dùng, thực phẩm mà họ không thể tự làm để chống lại sự tiến bộ của nền văn minh nông nghiệp. Tình huống này không phải là không thể. Vào thế kỷ 19, những cuộc đấu tranh như vậy đã xảy ra giữa người da đỏ Châu Mỹ và người nhập cư Châu Âu.
Tuy nhiên điều này không khiến cho người Neanderthal tuyệt chủng bởi họ cũng có thể thay đổi cách sống và thiết lập nền văn minh vốn có của riêng mình, giống như người Huns và người Mông Cổ cổ đại. Nếu vậy thì có lẽ bây giờ sẽ có một quốc gia kỳ lạ ở Châu Âu, đa số là người Neanderthal.