Nước Mỹ có khả năng phải đứng trước một cuộc khủng hoảng liên quan đến các sản phẩm làm từ cà chua.
Một nhà hàng ở California đang vô cùng bận rộn trong thời điểm buổi trưa. Đây là nơi cung cấp rất nhiều món ăn trong đó nổi bật nhất là pizza. Một trong những thành phần quan trọng không thể thiếu của nhà hàng này đó chính là nước sốt cà chua.
Sonu Chatha, chủ nhà hàng cho hay: "Phần lớn công việc kinh doanh của tôi đều dựa vào cà chua. Từ nước sốt pizza cho đến bánh sandwich, chúng tôi đều sử dụng cà chua".
Mặc dù vậy, cà chua và các mặt hàng chế biến từ loại quả này có thể bị thiếu hụt nghiêm trọng trong những tháng tới do hạn hán kéo dài ở California. Đây là nơi cung cấp cà chua lớn nhất ở Mỹ, sự thiếu hụt chắc chắn sẽ gây ra tình trạng đẩy giá các mặt hàng liên quan đến cà chua lên cao.
Cà chua được sử dụng nhiều để chế biến các món ăn.
Chatha bày tỏ sự lo lắng: "Thật đáng sợ khi nghĩ đến tương lai phía trước. Chúng tôi sẽ phải cắt giảm rất nhiều món ăn. Hy vọng mọi thứ sẽ được điều chỉnh phù hợp".
Cà chua - loại quả dễ bị "tổn thương"
Vào năm 2050, ước tính sản lượng cà chua ở Mỹ, Trung Quốc và Ý, 3 "vựa cà chua" lớn nhất thế giới, có thể giảm 6%, theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Food.
California sản xuất 90% các sản phẩm cà chua từ Mỹ. Trước đây, loại quả này rất thích hợp trồng ở California, nơi có khí hậu ôn hòa. Tuy nhiên, giờ đây, nhiệt độ tại bang này ngày càng lên cao ảnh hưởng đến sản lượng của cà chua. Loại quả này được biết đến là rất dễ chịu "tổn thương" từ tình trạng biến đổi khí hậu.
Tom Turini, cố vấn trang trại của Đại học California, cho hay trong điều kiện nhiệt độ cực cao, tỷ lệ hoa trên cây cà chua sẽ phát triển thành quả thấp hơn. Nhiệt độ ngày càng cao cũng tác động tiêu cực đến hệ thống tưới tiêu khiến California đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nước triền miên.
Việc trồng cà chua đang gặp khó khăn ở Mỹ.
Tại California, thông thường có hai nguồn nước được sử dụng để tưới cho cây cà chua đó là nước ngầm được bơm từ tầng chứa nước và băng tuyết tan chảy từ dãy núi Sierra Nevadas. Tuy nhiên, số lượng và chất lượng nước không còn tốt như trước nữa. Băng tuyết ở Sierra Nevadas ngày càng mỏng đi trong vài năm qua.
Bên cạnh đó, người nông dân trồng chua ở California cũng phải đối mặt với khó khăn khác đó là sâu bọ và dịch bệnh cây trồng. Trong khi đó, giá phân bón cũng đang tăng cao theo xu thế của toàn cầu.
Thách thức chất chồng
Tình trạng hạn hán khắc nghiệt ở California đang khiến người nông dân không có đủ nước để trồng cà chua. Mike Montna, người đứng đầu Hiệp hội những người trồng cà chua California, nói với Bloomberg News: "Chúng tôi rất cần những cơn mưa. Mọi người đang tiến tới thời điểm không còn hàng tồn kho để đáp ứng nhu cầu thị trường".
Chi phí nhiên liệu và phân bón cũng đang tăng lên khiến người dân trồng cà chua không biết phải xoay xở thế nào. Áp lực lạm phát cộng với khủng hoảng khí hậu đang khiến người nông dân lao đao.
Montna nói: "Thật khó để trồng một cây cà chua ngay bây giờ. Một bên là hạn hán ảnh hưởng đến chi phí vì bạn không đủ nước để trồng sau đó là lạm phát các chi phí đầu vào cho cây cà chua".
Người nông dân khổ sở vì trồng cà chua ngày càng khó khăn.
Không chỉ nông dân mà người tiêu dùng cũng đang chịu hệ quả trực tiếp từ điều này. Ingomar Packing Co., nhà chế biến cà chua hàng đầu ở Mỹ, đã bán tương cà chua cho những người mua trong ngành với giá cao hơn 80% so với năm ngoái.
R. Greg Pruett, giám đốc kinh doanh của công ty, cho hay: "Đơn giản là không đủ số lượng cà chua trồng trong năm nay để đáp ứng yêu cầu của người dân. Nước quá đắt đỏ và không có cái gì giá rẻ cả".
Bloomberg đưa tin, mức tăng giá nước sốt cà chua và tương cà đang ở rất xa mức tăng lạm phát thực phẩm của Mỹ, mức cao nhất trong 43 năm qua. Tính đến tháng 8, giá bán lẻ nước sốt cà chua cao hơn 17% so với năm ngoái, trong khi tương cà cao hơn 23%, theo phân tích dữ liệu từ công ty nghiên cứu thị trường IRI.
Các sản phẩm làm từ cà chua đang ngày càng tăng giá.
Hướng giải quyết trong tương lai
Người nông dân và các nhà nghiên cứu đang thử các phương pháp khác nhau để giải quyết vấn đề này. Họ có thể sử dụng việc tưới tiêu khoa học hơn, bỏ qua những loại cây trồng ít sinh lợi để duy trì sản xuất cà chua.
Các nhà nghiên cứu đã nghĩ đến việc chuyển khu vực trồng cà chua sang Washington và Bắc California. Tất nhiên việc chuyển đổi địa điểm sẽ đi kèm nhiều thách thức.
Hiện tại, cây cà chua được trồng tập trung xung quanh các nhà máy chế biến, giúp giảm chi phí nhiên liệu và vận tải đường bộ, đồng thời cung cấp khả năng tiếp cận nước, năng lượng và lao động có tay nghề cao.
Nếu thay đổi khu vực trồng cà chua, nhà sản xuất sẽ phải gồng gánh thêm nhiều chi phí khác. Một giải pháp khác trước mắt hiện nay đó là nhập khẩu cà chua nhưng nó không bền vững.
Nước Ý là một ví dụ điển hình, đây là một trong những vựa cà chua lớn của thế giới. Tuy nhiên, có thời gian quốc gia này phải nhập khẩu nhiều cà chua hơn từ Tây Ban Nha, Đức và các nơi khác. Điều này càng tốn kém khi phải vận chuyển hàng hóa và phát sinh lượng khí thải không tốt cho môi trường.
Bất chấp những thách thức phía trước, một số nhà nghiên cứu vẫn đang lạc quan về tương lai phía trước. Họ cho hay, vẫn còn nhiều vùng có đất trống tốt và khí hậu ôn hòa, thích hợp để trồng cà chua, bù đắp sự thiếu hụt hiện tại.