Escargot, sashimi, beefsteak là 3 trong số rất nhiều món ăn có thể gây bệnh cho người nếu không đảm báo quy trình sơ chế và chế biến an toàn.
Không chỉ Việt Nam, người dân tại nhiều nước trên thế giới cũng rất thích ăn các món ăn tái sống. Nhiều món trong số đó lan rộng sang nhiều quốc gia khác, rất được ưa chuộng và có giá thành cao.
Tuy nhiên, theo bác sĩ Nguyễn Thảo Phương, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng TP.HCM, những món ăn này đều có nguy cơ lây lan các ký sinh trùng nguy hiểm cho người như sán dây, sán lá gan, giun tròn...
Ốc sên
Escargot (trong tiếng Pháp là ốc sên) là món đặc sản đắt đỏ bậc nhất thế giới của nước Pháp. Các loài ốc chính là, nguyên liệu món escargot là ốc sên vườn châu Âu, ốc sên vườn Thổ Nhĩ Kỳ và ốc Burgundy.
Ốc sên được nuôi theo quy trình và cho ăn chế độ riêng, cũng như sơ chế kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn cho người thưởng thức. (Ảnh: Matador Network).
Các nghiên cứu đã chỉ ra ăn ốc sên giúp chữa nhiều bệnh như đau khớp, lưng... Sau khi thu hoạch từ trại, ốc được rửa ruột bằng cách cho ăn những loại thảo dược đặc biệt và chỉ được uống nước. Công đoạn sơ chế gồm rửa và luộc có thể kéo dài vài ngày để đảm bảo món ăn an toàn khi được đưa đến thực khách.
Nếu không được sơ chế kỹ càng theo các bước trên, món ăn có thể trở thành nguồn lây bệnh của giun phổi chuột, ấu trùng giun có thể ký sinh trên não người và gây bệnh viêm não tăng bạch cầu ái toan.
Sashimi
Sashimi là món ăn truyền thống của Nhật Bản, thành phần chính là các loại cá, hải sản sống được thái lát ăn cùng gừng, tía tô, rong biển… chấm cùng nước tương, wasabi. Thông thường, các loại cá, hải sản này được đông đá để loại bỏ ký sinh trùng.
Rất nhiều trường hợp phát hiện giun sán ký sinh trong cơ thể vì thích ăn thịt cá sống không đảm bảo chất lượng. (Ảnh: Flickonfood).
Theo quy định của Liên minh châu Âu (EU), cá phải được đông đá ở nhiệt độ -20 độ C trong 24 giờ để diệt được ký sinh trùng. Nhiệt độ này theo quy định của Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) là -35 độ C trong 15 giờ, hoặc -20 độ C trong 7 ngày.
Tuy nhiên, do sợ ảnh hưởng tới mùi vị và trình bày món ăn, các bước này thường bị bỏ qua trong quá trình sơ chế. Đây chính là nguy cơ lây nhiễm các loại ký sinh trùng như sán cá, giun tròn…
Tại Việt Nam, ngoài cách ăn sashimi với các loại hải sản, người dân còn sử dụng các loài cá nước ngọt để ăn sống kiểu trộn gỏi. Những món ăn này có thể lây nhiễm các loài ký sinh trùng như giun đầu gai, sán lá gan nhỏ…
Beefsteak
Beefsteak (bò bít tết), là món ăn chế biến từ những miếng thịt bò phẳng, dày từ 1-5 cm, được nướng hoặc áp chảo sơ các mặt rồi rưới nước sốt lên để thưởng thức.
Nhiều người thích ăn beefsteak khi miếng thịt vẫn còn chảy ra nước màu đỏ. (Ảnh: Food & Wine).
Độ chín beefsteak được ưa chuộng nhất là medium rare (chín 50%), lúc này phần bên trong miếng thịt còn màu hồng và chảy ra nước thịt màu đỏ.
Tuy nhiên, cách chế biến này sẽ không thể giết chết ấu trùng có trong thịt. Đây là nguyên nhân gây nhiễm các loại ký sinh trùng như sán dây bò, sán lá gan lớn… cho người. Ngoài ra, miếng thịt khá dày cũng khiến đầu bếp khó phát hiện có nang sán trong thớ thịt hơn.
Cũng có đặc điểm tương tự beefsteak, phở bò tái, bò tái chanh, bò nhúng dấm... là các món ăn được nhiều người Việt ưa thích.
Khi ăn thịt bò còn tái/sống, mọi người sẽ nhiễm trứng/ấu trùng sán dây bò ký sinh trong lòng ruột. Sán dây trưởng thành có thể dài tới 12 m, sống trong cơ thể người 20-50 năm.