Mật ong và đường được ứng dụng phổ biến trong đời sống hàng ngày, nhất là ẩm thực.
Từ thời cổ đại, mật ong được tin dùng nhờ tác dụng bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể, chữa bệnh hoặc làm đẹp. Đến nay, chế phẩm này là gia vị không thể thiếu của nhiều gia đình.
Theo ScienceDirect, loài ong thu thập mật hoa và dùng enzyme để biến đổi chúng thành mật ong. Chúng phải bay xa đến 5 km tìm mật hoa. Mỗi cá thể có thể ghé thăm 100 đến 1.500 bông hoa trong mỗi chuyến đi để làm đầy dạ dày của chúng.
Ước tính một đàn ong cần phải bay hết 88.000km và dùng đến hai triệu bông hoa để sản xuất 500 g mật. Trung bình, một đàn ong có thể tạo ra 55-91kg mật trong một năm. Người nông dân sẽ kích thích cho ong sản xuất dư thừa lượng mật trong tổ để có thể thu thập mà không gây hại cho đàn.
Mật ong có rất nhiều loại và đa dạng hương vị như: đa hoa, đơn hoa (cà phê, chôm chôm, vải hay hoa nhãn...). Một số hoạt chất có lợi khác có trong chế phẩm này là axit amin, các chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất (sắt, canxi, kali, magie...).
Mật ong có nhiều lợi ích cho sức khỏe. (Ảnh: Shutterstock - Tracybee).
Tờ Medical News Today cho biết, mật ong được chế biến ít hơn so với đường, do đó sẽ bảo toàn được các dưỡng chất bên trong. Ngoài ra, chúng còn là liệu pháp tự nhiên giúp làm dịu cơn ho, giảm triệu chứng dị ứng theo mùa, tiêu hóa tốt hơn, chữa lành các vết viêm loét và bỏng...
Đường thường có nguồn gốc từ mía hoặc trái cây. Dù xuất xứ tự nhiên, gia vị này phải qua nhiều công đoạn xử lý trước khi ra thành phẩm cuối cùng. Có nhiều loại gồm: đường cát, phèn, nho, đường trái cây hay mạch nha...
Giá thành đường khá rẻ, có thể tìm thấy dễ dàng ở bất kỳ nơi nào. Nó cũng là gia vị chủ lực trong căn bếp của hầu hết gia đình.
Đường là gia vị quen thuộc với mọi gia đình Việt. (Ảnh: Shutterstock - Tracybee).
Đường và mật ong có nhiều điểm giống lẫn khác, theo Medical News Today. Chúng đều là carbohydrate, gồm glucose và fructose. Tuy nhiên, tỷ lệ hai thành phần này không tương đồng ở từng loại.
Theo đó, đường chứa đến 50% glucose và 50% fructose, thường được gọi là "chất ngọt không dinh dưỡng".
Trong khi ấy mật ong có 30% glucose, 40% fructose (tỷ lệ này sẽ thay đổi qua lại tùy loại mật, tuy nhiên lượng carbohydrate cao nhất là mức 85%), phần còn lại là nước và các khoáng chất vi lượng. Những thành phần này có lợi cho sức khỏe gồm: tăng đề kháng, chống oxy hóa..., theo Tandfonline.
Lượng calo ở mật ong nhiều hơn, chứa đến 64 calo mỗi muỗng canh, trong khi đường là 49 calo. Do đó với liều lượng ít hơn, mật ong có thể tạo ra độ ngọt tương tự.
Không nghiên cứu nào cho thấy việc dùng mật ong tốt hơn đường, bởi tiêu thụ quá mức hai chế phẩm này đều mang lại rủi ro cho sức khỏe. Người dùng cần cân nhắc liều lượng hợp lý, đồng thời chọn dòng mật ong chất lượng cao nhằm đảm bảo mật vẫn giữ nguyên chất dinh dưỡng lẫn đặc tính sinh học vốn có.