Tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân sẽ giúp hải quân Mỹ giảm bớt số lượng lớn tàu tiếp liệu trên biển và giảm nhu cầu hậu cần trên biển của các hạm đội.
Vào ngày 30/9/1954, hải quân Mỹ đã đưa vào biên chế chiếc tàu ngầm hạt nhân đầu tiên trên thế giới. Chiếc tàu ngầm này, được đặt theo tên một con tàu hư cấu trong các tác phẩm của nhà văn Jules Verne, đã hoạt động trong 1/4 thế kỷ và trở thành con tàu tiên phong về nhiều mặt cùng một lúc.
USS Nautilus là tàu ngầm hạt nhân đầu tiên trên thế giới, châm ngòi cho cuộc chạy đua trong lòng biển giữa Mỹ và Liên Xô.
Tàu ngầm hạt nhân được phát triển trong khoảng 6 năm
Năm 1948, hải quân Mỹ thành lập Binh chủng Năng lượng Hạt nhân, bắt đầu cuộc cách mạng trong lĩnh vực động cơ tàu ngầm quân sự. Vào tháng 8/1949, dữ liệu hoạt động của tàu ngầm hạt nhân đầu tiên đã được phê duyệt, con tàu được đặt đóng vào ngày 14/6 /1952 trước sự chứng kiến của Tổng thống Harry Truman tại xưởng đóng tàu ở Groton và được đặt tên là Nautilus (USS Nautilus, SSN-571).
Năm 1954, trước sự chứng kiến của Tổng thống Dwight Eisenhower, tàu ngầm Nautilus đã được hạ thủy và sau đó được bàn giao cho hải quân Mỹ.
Thủy thủ đoàn của Nautilus bao gồm 13 sĩ quan và 92 thủy thủ. Tàu được trang bị 6 ống phóng ngư lôi 533 mm ở mũi tàu và mang theo 24 quả ngư lôi.
Trọng lượng lớn nhưng di chuyển khá nhanh
Nautilus khác với tàu diesel-điện không chỉ ở sự hiện diện của một nhà máy điện mới, mà còn ở thiết kế của thân tàu. Với lượng choán nước khoảng 4.000 tấn, con tàu được trang bị nhà máy điện hạt nhân hai trục nhãn hiệu S2W của Tập đoàn điện lực Westinghouse với tổng công suất 9.860 kW (13.800 mã lực), có tốc độ hơn 20 hải lý/giờ.
Tàu ngầm ra khơi năm 1955
Vào ngày 17/1/1955, tàu Nautilus lần đầu tiên ra khơi và thuyền trưởng đầu tiên Eugene Wilkinson đã gửi một thông điệp lịch sử: “Chúng ta đang sử dụng năng lượng nguyên tử”.
Trong những năm phục vụ, USS Nautilus đã phá vỡ nhiều kỷ lục hải trình của tàu ngầm, trong đó có chuyến lặn từ New London, Connecticut tới Puerto Rico dài 2.222 km trong 90 giờ liên tục.
Nautilus đã đến được Bắc Cực
Vào tháng 8/1958, Nautilus trở thành con tàu đầu tiên trong lịch sử đến Bắc Cực. Một năm trước đó, nỗ lực đầu tiên trong một chiến dịch như vậy đã thất bại. Con tàu đi dưới lớp băng dày, Nautilus cố gắng nổi lên mặt nước nhưng lại gặp phải một tảng băng trôi, làm hư hỏng nghiêm trọng chiếc kính tiềm vọng duy nhất.
Nautilus “quá nổi bật”
Thiết kế của Nautilus có những sai sót đáng kể. Vì vậy, trọng lượng riêng của việc lắp đặt lò phản ứng hạt nhân hóa ra rất lớn, đó là lý do tại sao không thể lắp đặt một phần vũ khí được cung cấp bởi dự án trên tàu. Riêng con tàu đã nặng khoảng 35 tấn. Trong khi trọng lượng của lớp bảo vệ sinh học, bao gồm chì, thép và các vật liệu khác đạt khoảng 740 tấn.
Thời kỳ đó, việc đưa lò phản ứng hạt nhân lên tàu ngầm được coi là một quyết định rất mạo hiểm, vì một sai sót rất nhỏ có thể biến cả con tàu thành một quả bom nguyên tử khổng lồ.
Vấn đề với con thuyền là tiếng ồn mà nó tạo ra. Các tuabin hoạt động tạo ra một rung động đến nỗi sonar (một kỹ thuật sử dụng sự lan truyền âm thanh để tìm đường di chuyển, liên lạc) trở nên vô dụng ở tốc độ 4 hải lý/giờ. Con tàu trở nên “quá nổi bật” với tiếng ồn tạo ra đã làm lộ rõ điều đó. Thiếu sót này đã được người Mỹ tính đến khi thiết kế các tàu ngầm hạt nhân tiếp theo.
Các thủy thủ phải tìm kiếm rò rỉ
Cũng có những tình tiết hài hước trong cuộc đời của Nautilus. Vào tháng 5/1958, trong quá trình chuẩn bị cho chuyến đi đến Bắc Cực, bình ngưng chính của một máy tua bin hơi nước bị rò rỉ nước. Nước bên ngoài thấm vào hệ thống cấp nước có thể gây nhiễm mặn mạch thứ cấp và dẫn đến hỏng toàn bộ hệ thống điện của tàu. Các nỗ lực tìm kiếm nơi rò rỉ đều không thành công và chỉ huy tàu ngầm đã đưa ra quyết định ban đầu.
Sau khi tàu Nautilus đến Seattle (Washington, Mỹ) các thủy thủ trong trang phục dân sự đã mua tất cả các chất lỏng trong các cửa hàng ô tô để đổ vào bộ tản nhiệt tàu ngăn chặn rò rỉ. Một nửa số chất lỏng này (khoảng 80 lít) đã được đổ vào thiết bị ngưng tụ, sau đó không phải ở Seattle, cũng không phải trong chiến dịch, vấn đề nhiễm mặn của thiết bị ngưng tụ đã phát sinh. Có lẽ, rò rỉ là trong khoảng trống giữa các thiết bị ngưng tụ và dừng lại sau khi lấp đầy không gian này bằng hỗn hợp tự làm cứng.
Tiên phong ở Địa Trung Hải
Vào tháng 8/1960, chiếc tàu ngầm hạt nhân đầu tiên trên thế giới được biên chế cho Hạm đội 6 của hải quân Mỹ và sau đó trở thành chiếc tàu ngầm hạt nhân đầu tiên ở Địa Trung Hải.
Nautilus trở thành một viện bảo tàng
Sau 25 năm phục vụ hải quân Mỹ với tổng cộng 2.507 lần lặn và hơn 820.000 km hành trình mà không gặp bất cứ một sự cố nào. Nautilus đã chứng minh rằng những con tàu sử dụng năng lượng hạt nhân rất an toàn và hiệu quả, mở đường cho hải quân Mỹ xây dựng hạm đội tàu ngầm hạt nhân hùng hậu.
Vào năm 1980, Nautilus được vinh danh là biểu tượng sức mạnh của nước Mỹ. Nautilus bị loại khỏi hạm đội và vào năm 1982, con tàu được công nhận là di tích lịch sử quốc gia. Các kế hoạch đã được thực hiện để chuyển đổi chiếc tàu ngầm thành một bảo tàng trưng bày trước công chúng. Vào ngày 6/7/1985, Nautilus được trưng bày tại Bảo tàng Lực lượng tàu ngầm Mỹ ở Groton, Connecticut.