Sứ mệnh Mặt trăng Artemis 1 - dự án "mở đường" cho sự trở lại của con người trên Mặt trăng vào năm 2024 của Mỹ - sắp sửa cất cánh vào cuối tháng này.
Rick LaBrode đã làm việc tại NASA được 37 năm, nhưng ông cho biết sứ mệnh quay trở lại Mặt trăng của Mỹ cho đến nay mới là “thời khắc đỉnh cao trong sự nghiệp” của mình. Đây sẽ là lần đầu tiên một phi thuyền con nhộng chở người được đưa lên Mặt trăng kể từ sứ mệnh Apollo vào năm 1972.
Rick LaBrode là giám đốc chuyến bay chính của Artemis 1 - giai đoạn đầu tiên của sứ mệnh Artemis - dự kiến cất cánh vào cuối tháng 8.
Sứ mệnh Artemis-1 được lập trình để vận hành tự động, và không có phi hành đoàn. Mục tiêu của sứ mệnh là kiểm tra tính hiệu quả của tấm chắn nhiệt trên khoang phi hành đoàn Orion (hay còn gọi là viên nang), đặt phía trên cùng của hệ thống phóng.
“Điều này thực sự thú vị hơn bất cứ điều gì tôi từng tham gia", ông LaBrode nói với các nhà báo tại Trung tâm Kiểm soát Sứ mệnh của Cơ quan Vũ trụ Mỹ ở Houston, Texas.
Người đàn ông 60 tuổi chia sẻ với AFP rằng thời điểm trước ngày phóng có thể sẽ là một đêm dài mong đợi - và ông khó có thể chợp mắt được lâu.
"Tôi sẽ rất phấn khích. Tôi sẽ không thể ngủ được mấy, chắc chắn là như vậy", ông nói, trước những màn hình khổng lồ mang tính biểu tượng của hệ thống kiểm soát sứ mệnh.
Phòng Điều khiển bay Trắng tại Trung tâm điều khiển sứ mệnh của Trung tâm vũ trụ Johnson ở Houston. (Ảnh: AFP).
Sứ mệnh Artemis của NASA chính thức được khởi động vào năm 2017. Theo NASA, Mục tiêu của sứ mệnh là đưa người phụ nữ đầu tiên và người da màu đầu tiên lên Mặt trăng. Thông qua dự án, NASA sẽ khám phá nhiều bề mặt Mặt trăng và thiết lập sự hiện diện lâu dài đầu tiên tại nơi đây.
Artemis 1 sẽ bắt đầu với việc phóng tên lửa mạnh nhất thế giới - Hệ thống Phóng Không gian (SLS).
Vụ nổ sẽ đẩy phi thuyền Orion vào quỹ đạo xung quanh Mặt trăng. Phi thuyền sẽ ở trong không gian trong 42 ngày trước khi quay trở lại Trái đất.
Vào năm 2024, các phi hành gia sẽ lên tàu Orion trong cùng một chuyến đi, người Mỹ sẽ lại một lần nữa bước chân lên Mặt trăng.
Trong suốt thời gian sứ mệnh Artemis 1 diễn ra, một nhóm nhân viên NASA sẽ ở lại Mission Control 24 giờ một ngày. Trung tâm đã được tu sửa và cải tiến cho sự kiện đặc biệt này. Các đội cũng đã tập luyện cho khoảnh khắc này trong vòng ba năm.
“Đây là một hành trình hoàn toàn mới, với một tên lửa hoàn toàn mới, một tàu vũ trụ hoàn toàn mới, một trung tâm điều khiển hoàn toàn mới”, Brian Perry, Sĩ quan Động lực học Chuyến bay, người sẽ phụ trách quỹ đạo của Orion ngay sau vụ phóng, chia sẻ với AFP.
Quá trình chuẩn bị cho chuyến bay lịch sử
Các phi hành gia được huấn luyện tại bể bơi lớn nhất thế giới thuộc phòng thí nghiệm Neutral Buoyancy, với chiều dài hơn 200m, rộng 100m và sâu 40m.
Các phi hành gia được huấn luyện trong bể bơi "lớn nhất thế giới". (Ảnh: AFP).
Một mặt của phòng thí nghiệm Neutral Buoyancy được thiết kế mô phỏng theo Trạm Vũ trụ Quốc tế và được nhấn chìm dưới nước.
Mặt còn lại, môi trường trên Mặt trăng đang dần được tái tạo dưới đáy bể bơi, kèm theo đó là những tảng đá mô hình khổng lồ.
Lisa Shore, Phó giám đốc phòng thí nghiệm, cho biết: “Chỉ trong vài tháng gần đây, chúng tôi mới bắt đầu đổ cát xuống đáy hồ bơi. Chúng tôi mới nhận được tảng đá lớn đó hai tuần trước. Tất cả đều rất mới đối với chúng tôi và còn rất nhiều thứ đang trong quá trình chuẩn bị”.
Ở dưới nước, các phi hành gia có thể trải nghiệm cảm giác gần như không trọng lượng. Để chuẩn bị cho các chuyến đi lên Mặt trăng, môi trường mô phỏng cần phải tái tạo lực hấp dẫn bằng 1/6 của Mặt trăng.
Các phi hành gia được hướng dẫn từ xa từ một căn phòng phía trên hồ bơi, với độ trễ liên lạc 4 giây mà họ sẽ trải qua trên bề mặt Mặt trăng.
Sáu phi hành gia đã được huấn luyện. Sáu người còn lại sẽ được huấn luyện vào cuối tháng 9 và sẽ được mặc bộ đồ không gian mới do NASA sản xuất dành riêng cho sứ mệnh Mặt trăng Artemis 1.
“Thời kỳ hoàng kim của phòng thí nghiệm là khi chúng tôi vẫn đang bay tàu con thoi và lắp ráp trạm vũ trụ”, John Haas, trưởng văn phòng của phòng thí nghiệm chia sẻ với AFP.
Vào thời điểm đó, 400 buổi huấn luyện với các phi hành gia trong bộ trang phục vũ trụ hoàn chỉnh diễn ra hàng năm, so với khoảng 150 buổi hiện nay. Tuy nhiên, chương trình Artemis đã khiến cả phòng thí nghiệm phải suy nghĩ lại về việc tăng số buổi huấn luyện.
“Thời kỳ hoàng kim mới” sắp diễn ra
Mỗi phiên huấn luyện trong hồ bơi có thể kéo dài đến 6 giờ.
“Nó giống như chạy marathon hai lần, nhưng là bằng chính đôi tay của bạn”, phi hành gia Victor Glover nói với AFP. Glover đã trở lại Trái Đất vào năm ngoái sau khi trải qua 6 tháng trên Trạm Vũ trụ Quốc tế.
Bằng cách sử dụng tai nghe thực tế ảo, các phi hành gia có thể làm quen với việc đi bộ trong điều kiện tối tại Nam Cực của Mặt trăng, nơi Artemis sẽ hạ cánh.
Ở đó, Mặt Trời hầu như không mọc lên phía trên đường chân trời, có nghĩa là luôn có những bóng đen dài làm giảm tầm nhìn của các phi hành gia.
Các phi hành gia cũng sẽ phải làm quen với tàu vũ trụ mới như phi thuyền con nhộng Orion và các thiết bị trên tàu.
Module huấn luyện bay mô phỏng của module Habitation and Logistics Outpost của trạm vũ trụ Mặt trăng tương lai Gateway được trưng bày tại Gateway Facility ở Houston. (Ảnh: AFP).
Trong buổi mô phỏng, các nhân viên được huấn luyện để cập bến tại trạm vũ trụ Mặt trăng tương lai Gateway.
Ở những nơi khác tại trung tâm vũ trụ, một bản sao của phi thuyền con nhộng Orion, với kích thước chỉ 9 m3 cho bốn người, đang được sử dụng.
Debbie Korth, phó giám đốc chương trình Orion, nói với AFP: “Họ thực hiện rất nhiều khóa huấn luyện về cách thoát hiểm khẩn cấp ở đây”.
Korth, người đã làm việc trên Orion trong hơn một thập kỷ, cho biết mọi người ở Houston đều hào hứng với sự trở lại Mặt trăng và tương lai của NASA.
“Tôi cảm thấy đây giống như một thời kỳ hoàng kim mới”, cô chia sẻ.
Đặc biệt, NASA tạo điều kiện để người dân có thể gửi tên của mình bay quanh Mặt trăng trên tàu vũ trụ Orion, bằng cách đăng ký qua trang web của cơ quan này.