Robot thám hiểm Thỏ Ngọc 2 vượt qua Lunokhod 1 của Liên Xô với thời gian hoạt động trên bề mặt Mặt trăng lên tới hơn 11 tháng.
Robot Thỏ Ngọc 2 cùng tàu đổ bộ Hằng Nga 4 hạ cánh xuống hố trũng Von Kármán rộng 186km vào ngày 3/1/2019, đưa Trung Quốc trở thành nước đầu tiên có tàu đáp thành công xuống vùng tối Mặt trăng. Robot này vẫn sẽ tiếp tục hoạt động trong thời gian tới.
Robot Thỏ Ngọc 2, "kỷ lục gia" mới trên Mặt trăng. (Ảnh: Space).
Đến nay, Thỏ Ngọc 2 đã lăn bánh hơn 11 tháng và đi được khoảng 345m. Quãng đường nghe có vẻ rất ngắn, người bình thường có thể đi bộ chỉ trong vài phút. Tuy nhiên, với robot hoạt động bằng năng lượng Mặt Trời thì việc vượt qua quãng đường này khó khăn hơn nhiều.
Kỷ lục trước đó về thời gian hoạt động trên bề mặt Mặt trăng thuộc về robot Lunokhod 1 của Liên Xô. Đây là robot dạng xe thám hiểm điều khiển từ xa đầu tiên hạ cánh xuống thiên thể khác trong vũ trụ.
Lunokhod 1 hoạt động ở đồng bằng Mare Imbrium (nghĩa là Biển Mưa) từ ngày 17/11/1970. Nó chính thức dừng hoạt động sau khoảng 10,5 tháng, vào ngày 4/10/1971, kỷ niệm 14 năm ngày phóng vệ tinh nhân tạo đầu tiên Sputnik 1. Lunokhod 1 vượt qua quãng đường 10,5 km trên bề mặt Mặt trăng và gửi về Trái Đất hơn 20.000 ảnh chụp thường và hơn 200 ảnh panorama.
Hồi đầu tháng, Thỏ Ngọc 2 và tàu đổ bộ Hằng Nga 4 kết thúc công việc của ngày Mặt trăng thứ 12, chuyển sang chế độ ngủ, theo Trung tâm Chương trình Không gian và Khám phá Mặt trăng thuộc Cơ quan Không gian Quốc gia Trung Quốc (CNSA). Mặt trăng mất khoảng 29 ngày để hoàn thành một vòng quay quanh trục nên một ngày Mặt trăng dài bằng gần một tháng trên Trái Đất.
Tính đến nay, Thỏ Ngọc 2 đã hoạt động gần 5 năm 9 tháng, vượt xa tuổi thọ thiết kế ban đầu là 3 tháng và di chuyển được 1.613 m trên bề mặt Mặt trăng. Robot này vừa hoàn thành ngày làm việc thứ 71 trên Mặt trăng và gửi những hình ảnh mới về Trái Đất hôm 17/9.
Trong thời gian hoạt động, Thỏ Ngọc-2 đã thu thập nhiều thông tin địa chất giá trị, bao gồm dữ liệu về hình thái bề mặt, cấu trúc nông và thành phần vật chất tại khu vực hạ cánh. Nó cũng đóng góp dữ liệu khoa học quan trọng liên quan đến sự tiến hóa địa chất và sự phát triển ban đầu của lớp vỏ Mặt trăng.
Dấu vết di chuyển trên Mặt trăng do robot Thỏ Ngọc-2 chụp. (Ảnh: CCTV Plus).
Ngoài robot Thỏ Ngọc-2, hai tàu đổ bộ Hằng Nga-3 và Hằng Nga-4 cũng vẫn đang hoạt động trên Mặt trăng. Các vệ tinh chuyển tiếp liên lạc, Thước Kiều và Thước Kiều-2, cũng vẫn hoạt động trên quỹ đạo Mặt trăng, theo Zuo Wei, nhà thiết kế phó của hệ thống ứng dụng mặt đất cho nhiệm vụ Hằng Nga-4.
Thước Kiều đã thúc đẩy liên lạc giữa tàu Hằng Nga-4 và Thỏ Ngọc-2. Trong khi đó, Thước Kiều-2 đã hoàn thành công việc với Hằng Nga-6, đang nghiên cứu khoa học và chờ đợi Hằng Nga-7.
Nhiệm vụ Hằng Nga-7, dự kiến triển khai vào khoảng năm 2026, đang tiến triển thuận lợi, theo Wu Weiren, nhà thiết kế trưởng chương trình thám hiểm Mặt trăng của Trung Quốc. Mục tiêu chính của nhiệm vụ này là tìm kiếm bằng chứng về băng nước tại cực nam Mặt trăng.
Nếu thành công, Hằng Nga-7 sẽ trở thành nhiệm vụ đầu tiên trên thế giới đáp xuống cực nam Mặt trăng, tạo điều kiện cho sự hiện diện lâu dài của con người trên thiên thể này. Wu cho biết, điều này cũng mở đường cho việc thám hiểm không gian sâu trong tương lai, bao gồm cả sao Hỏa.