Liệu nên sống ở Mặt trăng hay sao Hỏa nếu con người cần di chuyển đến một nơi ở khác ngoài Trái đất?
Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) muốn gửi các phi hành gia lên sao Hỏa vào thời điểm nào đó trong những năm 2030. Trong khi đó Cơ quan Vũ trụ châu Âu ESA cho biết các nhà khoa học muốn con người một ngày nào đó sẽ trú ẩn lâu dài trong các hang động dưới lòng đất trên Mặt trăng.
Đây chính là lúc để đưa ra một cuộc tranh luận thú vị: Nếu con người cần phải di chuyển đến một nơi ngoài Trái đất, sẽ tốt hơn nếu sống ở sao Hỏa, hay Mặt trăng?
Lợi thế của sao Hỏa
Sao Hỏa có thể có nhiều nước hơn Mặt trăng.
- Sao Hỏa xoay với tốc độ khá hợp lý. Một ngày ở đó cũng kéo dài khoảng 24 giờ. Một ngày ở Mặt trăng là 28 ngày ở Trái đất, vì thế cần phải thích nghi dần. Vì ngày ở sao Hỏa khá ngắn, nên chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm không quá lớn, trong khi ở mặt trăng ban ngày rất nóng và ban đêm rất lạnh. Sự khác biệt nhiệt độ giữa ngày và đêm ở mặt trăng có thể lên đến 3.000 độ C.
- Sao Hỏa có bầu khí quyển, tuy không tốt lắm vì chứa đầy khí CO2. Sẽ rất tuyệt cho cây cối nhưng có hại với con người. Bầu khí quyển cho phép gió thổi, giúp điều hòa sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm, nhưng tạo ra rất nhiều bụi xung quanh. Có bầu khí quyển vẫn tốt hơn là không có như mặt trăng. Vì thế Mặt trăng không thể che chở cho bạn khỏi bị đốt cháy, và bạn sẽ phải sống trong các hang động. Ở sao Hỏa bạn có thể sống trên mặt đất dù vẫn có thể bị tiếp xúc với bức xạ mặt trời.
- Sao Hỏa có thể có nhiều nước hơn Mặt trăng. Chỉ có một vài nơi ta có thể sống và tiếp cận nước trên mặt trăng, trong khi đó nước có thể tồn tại ở lớp dưới bề mặt toàn bộ sao Hỏa. Dù không phải khẳng định chắc chắn nhưng đây là một khả năng rất lớn. Tất nhiên, sao Hỏa không có nhiều oxy để thở nhưng ở mặt trăng cũng vậy. Nhưng ta có thể tạo ra oxy từ nước. Vì thế sẽ dễ dàng duy trì sự sống hơn trên sao Hỏa vì dễ tiếp cận với nước hơn. Trên mặt trăng, ta có thể phải sống gần 2 cực để không phải chịu sự chênh lệch về nhiệt độ giữa ngày và đêm.
- Trọng lực trên sao Hỏa lớn hơn trên Mặt trăng rất nhiều. Điều đó giữ cho bầu khí quyển ở lại và giúp chúng ta giữ mọi thứ trên mặt đất, và còn làm cho bộ xương vững chắc hơn.
- Sao Hỏa không nóng lắm dù nó màu đỏ. Và có giả thuyết là sự sống được hình thành ở hành tinh này, sau đó được vận chuyển đến Trái đất và nảy nở sinh sôi. Vì thế, nếu bạn quan tâm đến khoa học, thì rõ ràng sao Hỏa là người thắng cuộc.
Lợi thế của Mặt trăng
Mặt trăng gần với Trái đất và quay quanh Trái đất.
- Mặt trăng gần với Trái đất và quay quanh Trái đất, vì thế chúng ta không phải rời khỏi hệ thống bao quanh Trái đất nếu sống trên Mặt trăng. Điều này tiết kiệm được rất nhiều nhiên liệu (và tiền bạc). Hiện chúng ta đã có tên lửa có khả năng đưa rất nhiều thứ lên Mặt trăng. Chúng ta cũng có tên lửa đưa một số thứ lên sao Hỏa, nhưng rất hạn chế. Người ta đã nói về một sứ mệnh lấy mẫu vật ở sao Hỏa mang về, nhưng NASA đã hủy bỏ vì nó sẽ tiêu tốn đến 20 tỷ USD và chúng ta thường xuyên lấy được đá mang về. Thực sự rất khó để mang những thứ to lớn đến sao Hỏa, trong khi làm việc đó với Mặt trăng dễ dàng hơn nhiều.
- Chỉ cần 3 ngày là đến được Mặt trăng, trong khi cần tới 6 tháng để tới sao Hỏa, và bạn chỉ có thể làm vậy 2 năm một lần. Nếu bạn lỡ cửa sổ phóng kéo dài 2 tuần để đến sao Hỏa, bạn phải đợi 2 năm nữa. Trong 2 tuần này, chúng ta có thể đến Mặt trăng và quay về. Nếu cần cứu người từ Mặt trăng, sẽ chỉ mất vài ngày, trong khi trên sao Hỏa sẽ là hàng năm liền. Ngoài ra, nếu bạn muốn nói chuyện với ai đó trên Mặt trăng, độ trễ chỉ là vài giây, trong khi đó với sao Hỏa là từ 4 - 24 phút, tùy vào sao Hỏa ở cùng phía mặt trời với Trái đất hay ở phía đối diện.
- Vì Mặt trăng nhỏ hơn sao Hỏa nhiều, nên dễ đưa các thứ xuống bề mặt và vào quỹ đạo hơn. Trên thực tế, vận chuyển hàng từ Mặt trăng đến Trái đất rất rẻ. Vì thế nếu ta khai khoáng trên Mặt trăng, ta có thể đưa khoáng sản về trái đất dễ dàng. Nếu khai khoáng trên sao Hỏa, sẽ tốn rất nhiều tiền để đưa về Trái đất. Vì thế, biến Mặt trăng thành thuộc địa có vẻ mang lại giá trị kinh tế nhiều hơn.
- Bạn vẫn nhớ đến sao Hỏa phải mất 6 tháng chứ? Đó là trên một chiếc tàu vũ trụ nhỏ xíu trong không gian bao la. Nếu có một sự kiện nào đó xảy ra trong hệ mặt trời khiến bức xạ tăng lên đáng kể (mà điều này rất hay xảy ra), thì bạn sẽ chết trừ khi có một lớp che chắn bức xạ cực tốt trên con tàu. Con đường từ Trái đất đến Mặt trăng cũng chông gai không kém, nhưng chỉ mất 3 ngày để đến đó vì thế việc tránh những khoảng thời gian dễ xảy ra các sự kiện trong hệ mặt trời sẽ đơn giản hơn nhiều.
Tóm lại, sao Hỏa là một ý kiến hay và có thể duy trì sự sống tốt hơn, mang lại cơ hội khám phá khoa học tốt hơn, trong khi Mặt trăng lại là địa điểm khả thi hơn về mặt kinh tế cho việc thực dân hóa. Vì thế sao Hỏa sẽ tiếp tục là giấc mơ xa xôi trong tương lai trừ khi có những thay đổi về tài chính và chính trị.
Nếu có điều không may xảy ra trên Trái đất, và nơi đây không còn duy trì sự sống được nữa, thì sao Hỏa có thể là một nơi để sống tốt hơn vì nhiều khả năng tìm được nước, trọng lực cao hơn và có khí quyển. Trong khi đó Mặt trăng có vẻ quá khắc nghiệt nên chỉ có thể coi là một bước đệm để đi tới tương lai mà thôi.