Bạn có bao giờ thắc mắc các phi hành gia sẽ trông như thế nào khi trở về Trái đất sau khi hoàn thành sứ mệnh không gian của mình? Liệu họ sẽ rất phấn khích và muốn nhảy ra khỏi khoang quay trở lại ngay lập tức để ôm lấy người thân, bạn bè đang chờ đợi họ? Liệu họ có cảm thấy thư thái và muốn đứng lên chia sẻ ngay những trải nghiệm mình vừa trải qua?
Nếu có những suy nghĩ như vậy, có thể bạn sẽ thất vọng. Bởi vì các phi hành gia không thể ra khỏi khoang quay trở lại ngay sau khi trở về Trái đất, họ cũng không thể đứng dậy ngay lập tức. Họ cần phải trải qua một loạt các cuộc kiểm tra và phục hồi trước khi có thể thích nghi với trọng lực và môi trường của Trái đất. Quá trình này có thể mất vài giờ hoặc thậm chí vài ngày.
Phi hành gia trở về Trái đất. (Ảnh minh họa).
Đưa phi hành gia trở lại Trái đất là một quá trình rất phức tạp và nguy hiểm, cần phải trải qua thử nghiệm trong môi trường khắc nghiệt như nhiệt độ cao, áp suất cao, tốc độ cao và khả năng tăng tốc cao. Những môi trường này sẽ có tác động lớn đến những ảnh hưởng về thể chất và tâm lý của các phi hành gia.
Sau khi tàu vũ trụ quay trở lại hạ cánh thành công, các phi hành gia không thể ra khỏi tàu ngay lập tức. Họ cần đợi lực lượng cứu hộ mặt đất đến hiện trường, mở cửa tàu, đưa họ ra khỏi ghế, bế lên cáng và đưa đến xe y tế để kiểm tra.
Một là đảm bảo an toàn cho các phi hành gia. Trong quá trình trở về, phi hành gia có thể gặp một số chấn thương hoặc cảm giác khó chịu như chóng mặt, chóng mặt, ù tai, tức ngực, hồi hộp, buồn nôn, nôn,… Những triệu chứng này có thể được gây ra bởi những thay đổi về trọng lực, nhiệt độ, áp suất không khí, gia tốc,... Nếu không được kiểm tra và xử lý kịp thời có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hơn.
Thứ hai là đảm bảo khả năng thích ứng. Phi hành gia ở trong không gian càng lâu thì khả năng thích ứng của họ với lực hấp dẫn của Trái đất càng kém. Điều này là do trong môi trường không trọng lượng, cơ thể con người sẽ trải qua một số thay đổi sinh lý bao gồm tim nhỏ hơn, lưu thông máu chậm hơn, huyết áp giảm, teo cơ, loãng xương, mất cân bằng các thụ thể,...
Các phi hành gia trên một con tàu.
Những thay đổi này sẽ khiến các phi hành gia không thể thích ứng với lực hấp dẫn của Trái đất ngay sau khi trở về, đồng thời sẽ cảm thấy hoa mắt, chóng mặt, không vững, không thể đi lại,... Nếu không được chăm sóc phục hồi nhất định, sức khỏe và công việc của phi hành gia có thể bị ảnh hưởng.
Sau khi các phi hành gia quay trở lại Trái đất, họ cần phải trải qua một loạt cuộc kiểm tra và phục hồi. Quá trình này có thể được chia thành ba giai đoạn:
Thời gian cách ly y tế mất khoảng 14 ngày. Theo giới khoa học, các phi hành gia có thể tiếp xúc với vi khuẩn có hại hoặc các yếu tố chưa biết, Việc cần ngăn ngừa ô nhiễm, hoặc mang trở lại bất kỳ vi khuẩn quá giang hoặc mầm bệnh không mong muốn nào đó có thể là lí do khiến phi hành gia cần cách ly y tế.
Các bác sĩ theo dõi chặt chẽ các phi hành gia, trong khi một nhóm riêng biệt thử nghiệm và nghiên cứu các loại đá và bụi trên Mặt Trăng do các phi hành gia mang về. Cũng có mong muốn bảo vệ bất kỳ sự sống tiềm tàng nào có thể được mang về từ Mặt trăng trong các mẫu vật của Mặt trăng.
Trong giai đoạn này, các phi hành gia sẽ thích nghi với môi trường trọng lực của trái đất trong căn hộ phi hành gia, cải thiện chức năng của hệ thống tim mạch và các cơ quan hỗ trợ vận động, cải thiện sức bền tư thế và loại bỏ tình trạng mệt mỏi sau chuyến bay.
Thời gian dưỡng bệnh mất khoảng 20 đến 30 ngày. Trong giai đoạn này, các phi hành gia ở trong môi trường có thời tiết và không khí tốt, đồng thời tăng dần mức độ hoạt động trong khi tiếp tục hồi phục.
Thời gian phục hồi mất khoảng 3 tháng. Ở giai đoạn này, các phi hành gia phải khôi phục các thông số sinh lý khác nhau về trạng thái trước chuyến bay.
Sau ba giai đoạn kiểm tra và phục hồi này, các phi hành gia hoàn toàn có thể thích nghi với Trái đất.