Khai phá lòng Nam cực

Sứ mệnh khám phá lòng Nam cực có thể tiết lộ những hình thái sự sống bất thường trong điều kiện bị cắt đứt hoàn toàn khỏi thế giới bên ngoài, và từ đó mở đường cho hành trình đến sao Mộc.

Trong thời đại mà hầu như chẳng có ngóc ngách nào trên bề mặt địa cầu chưa từng được khai phá, chuyến du hành xuống lòng Nam cực có thể mở ra một thế giới nghiên cứu hoàn toàn mới lạ cho giới khoa học. Theo Independent, một nhóm gồm 12 nhà khoa học Anh chuẩn bị dấn thân vào hành trình đầy mệt mỏi đến Nam cực. Họ sẽ ngủ và sống chen chúc trong những túp lều con hàng tháng nhằm kiểm tra sức bền của con người trong điều kiện khắc nghiệt ở cực nam trái đất. Quan trọng hơn, các chuyên gia sẽ khởi động sứ mệnh khám phá thế giới bị đánh mất nằm đông cứng bên dưới lớp băng dày trong hàng trăm ngàn năm.

Thám hiểm dưới lòng băng Nam cực

Cuộc tìm kiếm các hình thái sự sống đặc biệt sẽ dẫn họ đến điểm sâu nhất của vùng hồ Nam cực, hiện nằm dưới 3km băng. Đến cuối năm, nhóm thám hiểm bắt đầu khoan xuyên lớp băng dày ở tây Nam cực với hy vọng thu thập mẫu nước và bùn từ hồ Ellsworth, một trong số 150 hồ dưới băng ở lục địa băng giá này. Được theo dõi sát sao bởi NASA, tổ chức muốn triển khai sứ mệnh không gian nghiên cứu sao Mộc, chuyến thám hiểm tiên phong do Trung tâm khảo sát Nam cực Anh dẫn đầu là một trong những nỗ lực đầy tham vọng trong lịch sử khoa học nhằm tìm kiếm những vi khuẩn thuộc dạng “extremophile” (tạm dịch vi khuẩn ái cực hạn, do khả năng sống trong những điều kiện khắc nghiệt nhất trong vũ trụ). Các nhà khoa học cho rằng nếu sự sống đang tồn tại trong hồ Ellsworth, chúng đã bị cô lập đến nửa triệu năm. Dù không ánh sáng nào có thể len lỏi đến vùng hồ trên trong khoảng thời gian dài đằng đẵng như vậy, vi khuẩn nhiều khả năng sống sót nhờ vào các nguồn năng lượng hóa học khác.

Hồ Ellsworth tồn tại do sức nóng nhiệt địa từ mặt đất nung chảy phần bên dưới của lớp băng dày, dẫn đến tình trạng nước lỏng tập trung trong thung lũng hạ băng với kích thước tương tự hồ Windermere của Anh, chiều dài 17km, rộng 1,6km và sâu 67m. Lên kế hoạch cho sứ mệnh được đầu tư đến 8 triệu bảng Anh thực chất là cơn ác mộng cho những người liên quan, chẳng hạn như vận chuyển 100 tấn thiết bị đến một trong những nơi xa xôi tận cùng trái đất, vùng đất mà nhiệt độ mùa hè cũng dao động ở mức - 25 độ C. Hồi năm trước, nhóm tiền trạm phải chuyển gần 70 tấn thiết bị vượt qua quãng đường 16.000km từ Anh đến địa điểm khoan. Lần này, họ phải chuyển thêm 16 tấn nữa nếu muốn hoàn tất giai đoạn 2 của sứ mệnh khó nuốt đó, và thời điểm lên đường được ấn định vào tháng 12/2012.

Mũi khoan được thiết kế để phun luồng nước nóng đến 100 độ C với áp suất cao mới làm băng tan chảy được. Một khi hoạt động khoan bắt đầu, các kỹ sư không thể ngừng lại cho đến khi kết thúc sứ mệnh vì toàn bộ phần đã đào có thể bị đông lại trong vòng 24 giờ. Các chuyên gia cũng bỏ không biết bao công sức để tìm được cách vô trùng thiết bị khoan để tránh tình trạng nhiễm khuẩn khu hồ. Khi khoan đến hồ Ellsworth, các chuyên gia sẽ chuyển thiết bị quan sát xuống và bắt đầu quá trình thu thập mẫu vật.

“Một câu hỏi đơn giản mà chúng tôi đang muốn giải đáp là liệu sự sống có thích nghi được trong môi trường khắc nghiệt như vậy. Chỉ vi khuẩn mới có cơ hội sống sót trong điều kiện đến thế”, báo Independent dẫn lời GS John Purnell của Đại học Aberdeen (Anh). Cũng theo GS, việc tìm cho ra chứng cứ của những sinh vật như vậy có thể cho chúng ta thấy được nếu sự sống tồn tại được thậm chí trong môi trường sâu nhất, tối tăm nhất và bị cô lập nhất trong cả triệu năm, vậy chúng có khả năng sống sót ở bất cứ nơi đâu, và điều này có thể không chỉ xảy ra trên địa cầu.