Long nhãn làm thuốc

Cùi nhãn ngâm rượu trắng 100 ngày, uống có tác dụng bổ tì khai vị, trợ thần kinh. Nhãn khô sắc nước với gừng tươi uống có thể chữa chứng tả.

Long nhãn (Ảnh: geocities.jp)

Long nhãn cũng gọi là quế viên nhục, long nhục,v.v. là quả của cây nhãn, thuộc họ bồ hòn. Tính ôn, vị ngọt.

Thành phần chủ yếu có đường glucose, đường saccarose, acid tac-tơ-ríc, protit, calci, phốt-pho, sắt, vitamin A, B, C trong hạt có chứa chất béo, tinh bột, saponin và tanin.

Sản phẩm được dùng dưới dạng quả tươi, quả sấy khô hoặc phơi khô. Những quả to, cùi dày, vị ngọt đậm là loại tốt. Hạt nhãn cũng là vị thuốc.

Tác dụng: Tăng cường sức khỏe bồi bổ cơ thể, bổ máu an thần, ích tì khai vị, ích khí tráng dương. Chủ yếu dùng cho thiếu máu, yếu tim, mất ngủ, hay quên, suy nhược thần kinh, cơ thể mệt mỏi. Hạt dùng để cầm máu, kín miệng vết thương, hóa thấp, định thống.

Kiêng kị: người bị nhiệt nhiều đờm, tim phổi nóng thì không dùng.

Cách dùng:

1- Bổ tì khai vị, trợ thần kinh: Cùi nhãn không giới hạn ít nhiều, ngâm vào rượu trắng 100 ngày, mỗi ngày uống 1-2 chén nhỏ.

2- Đi tả do tì hư: Nhãn khô 14 quả, gừng tươi ba lát. Sắc lấy nước uống, mỗi ngày hai lần.

3- Buồn nôn: Nhãn khô bảy quả, đặt vào lửa đốt, tán thành bột. Chia làm bốn lần uống. Mỗi ngày hai lần, dùng nước cơm dẫn thuốc.

4- Suy nhược thần kinh: Cùi nhãn, nhân táo chua mỗi loại 9 gam, quả ké 15 gam. Nấu canh dùng trước khi đi ngủ. Mỗi tối trước khi đi ngủ uống trà nhãn, hoặc ăn 5-10 cùi nhãn.

5- Chóng mặt: Cùi nhãn bảy cái, hạt hạnh nhân ba cái, đun lên uống, mỗi sáng uống một lần lúc đói.

6- Thiếu máu cơ thể suy nhược: Cùi nhãn năm cái, hạt sen 15 gam, gạo nếp 30 gam. Nấu cháo ăn. Mỗi ngày vào buổi sáng và buổi chiều. Cùi nhãn 9 gam, lạc nhân 15 gam (để cả vỏ lụa). Sắc lấy nước uống, mỗi ngày hai lần; cùi nhãn 15 gam, hạt sen, hạnh nhân, mỗi loại 60 gam. Tất cả nấu nhừ, ăn thường xuyên.

7- Phù thũng sau sinh nở: Nhãn khô 10 quả, gừng tươi hai lát, táo tầu 2-3 quả. Sắc lấy nước uống, mỗi ngày hai lần.

8- Cầm máu: Hạt nhãn nghiền bột dùng ngoài.

9- Mụn ở mí mắt (mụn lẹo): Cùi nhãn, giã nát để đắp, dùng lúc mới sưng là có hiệu quả.

10- Bỏng: Hạt nhãn tán bột, trộn với dầu hạt cải hoặc dầu mè dùng để bôi.

11- Chứng thiếu hồng cầu: Cùi nhãn 20 gam, đậu ván 60 gam, táo tầu 15 quả. Sắc uống, ngày một thang.

Sách "Thức ăn vị thuốc"
Viện Nghiên cứu và Phổ biến kiến thức Bách khoa