Nền văn minh Chimu cổ đại phát minh ra “điện thoại ” từ 1.200 năm trước?

3,33
13.713

Các nhà khảo cổ học cho rằng đó là một kỳ tích của phát minh cổ đại, gây ngạc nhiên cho hầu hết những ai nghe về nó.

Được tìm thấy trong tàn tích Chan Chan, Peru, hiện vật liên lạc tinh tế này được cho như là một loại điện thoại đầu tiên. Đó là ví dụ sớm nhất về “công nghệ điện thoại” ở Tây Bán cầu.

Hiện vật tưởng chừng như lạc lõng này là bằng chứng về sự đổi mới ấn tượng của người Chimu ven biển ở thung lũng Río Moche, phía bắc Peru.

Điện thoại” ban đầu dường như là một thiết bị truyền giọng nói thô sơ.

Ramiro Matos, người phụ trách Bảo tàng Quốc gia về Người Mỹ da đỏ (NMAI) nói: “Đây là hiện vật độc đáo. Nó xuất phát từ ý thức của một xã hội bản địa không có ngôn ngữ viết ”.

Vậy “điện thoại Chimu” được tạo ra như thế nào? “Điện thoại” ban đầu dường như là một thiết bị truyền giọng nói thô sơ, giống như “điện thoại tình yêu” đã được biết đến hàng trăm năm, nhưng trở nên phổ biến vào thế kỷ XIX.

“Điện thoại tình yêu” rất nhiều người trong chúng ta có lẽ đã từng biết tới. Nó được làm bằng hai chiếc lon thiếc nối với dây, dùng để nói chuyện qua lại. Mặc dù tác dụng chủ yếu được xem như một sự mới lạ. Tuy nhiên, thiết bị của người Chimu cổ đại, được mô tả là một nhạc cụ, bao gồm hai đỉnh bầu được buộc bằng một sợi dây dài.

Những quả bầu, mỗi quả dài khoảng 8,9 cm được phủ một lớp nhựa, đóng vai trò như máy phát và thu âm thanh. Xung quanh mỗi gốc bầu là một màng ẩn kéo dài. Đoạn dây dài tới 22,8 mét nối hai đầu được làm bằng sợi bông.

Hình ảnh “điện thoại cổ đại” của người Chimu.

Hiện vật có một không hai này được cho là có trước nghiên cứu sớm nhất về điện thoại từ năm 1833 (bắt đầu với các thiết bị dây không dùng điện) hơn một nghìn năm.

Thiết bị bầu và dây quá mỏng để kiểm tra vật lý, nhưng các nhà nghiên cứu có thể ghép nối với nhau về cách thức hoạt động của thiết bị này. Tuy nhiên, điều họ phải tiếp tục suy đoán là cách người Chimu sử dụng chiếc điện thoại cổ này: Mục đích của nó là gì?

Trong xã hội Chimu, chỉ có tầng lớp thượng lưu hoặc tầng lớp linh mục mới có quyền sở hữu một công cụ có giá trị như vậy. Theo Matos, chiếc điện thoại quý giá với khả năng truyền giọng nói khắp không gian để nghe trực tiếp trong tai người nhận là “một công cụ được thiết kế cho mức độ giao tiếp điều hành”.

Có thể đã có nhiều ứng dụng cho chiếc “điện thoại” cũ này, chẳng hạn như giao tiếp giữa những người mới làm quen hoặc trợ lý và giới thượng lưu cấp cao hơn của họ thông qua các buồng hoặc phòng trước. Không cần tiếp xúc trực tiếp, duy trì trạng thái và đảm bảo an ninh.

Giống như nhiều tuyệt tác cổ đại khác, “điện thoại Chimu” cũng có thể là một thiết bị khiến các tín đồ phải kinh ngạc. Những giọng nói rời rạc phát ra từ một đồ vật cầm tay có thể gây sốc và thuyết phục mọi người về tầm quan trọng và địa vị của tầng lớp thượng lưu hoặc các thầy tu.

Hiện vật quý này thuộc quyền sở hữu của Nam tước Walram V. Von Schoeler. Ông đã tham gia vào nhiều cuộc khai quật ở Peru trong những năm 1930, và có thể đã tự mình đào được cổ vật từ tàn tích của Chan Chan.

Walram V. Von Schoeler đã phân phối bộ sưu tập của mình cho các bảo tàng khác nhau, và cuối cùng cổ vật được chuyển đến kho lưu trữ của Bảo tàng Quốc gia về Người Mỹ da đỏ ở Maryland, Mỹ, nơi nó được xử lý tinh vi và được bảo quản trong môi trường nghiêm ngặt.

Các công trình kiến trúc của người Chimu rất cầu kì.

Matos, còn được biết đến là một nhà nhân chủng học và khảo cổ học chuyên nghiên cứu về vùng trung tâm Andes giải thích rằng, người Chimu là những người khéo léo, sáng tạo. Điều này có thể được thể hiện qua hệ thống kênh mương thủy lực và các đồ tạo tác và đồ kim loại rất chi tiết, phức tạp của họ.

Người Chimu là cư dân của Vương quốc Chimor, có thủ đô xinh đẹp là Chan Chan, một khu phức hợp gạch bùn rộng lớn. Nó là thành phố lớn nhất ở thời kỳ tiền Colombo. Chan Chan rộng gần 20km², là nơi sinh sống của 100.000 người dân khoảng năm 1200 sau Công nguyên. Toàn bộ thành phố được làm từ bùn được tạo hình và phơi nắng, trang trí công phu với các tác phẩm điêu khắc, phù điêu và chạm khắc trên tường trên hầu hết mọi bề mặt.

Văn hóa Chimu hình thành vào khoảng năm 900 sau Công nguyên, nhưng cuối cùng nó đã bị chinh phục bởi người Inca vào khoảng năm 1470 sau Công nguyên.

“Điện thoại Chimu” và nhiều sản phẩm cổ đại tuyệt vời được các nhà khảo cổ cho rằng nó nhắc nhở chúng ta rằng các nền văn hóa cổ đại cũng có khả năng tạo ra những phát minh, ý tưởng và sáng tạo kỳ diệu từ rất lâu trước khi xã hội hiện đại của chúng ta sáng tạo ra.

Cập nhật: 14/11/2020 Theo Dân Trí