Nghiên cứu mới cho thấy: Chó sói thực sự có thể hình thành sự gắn bó với con người tương tự chó nhà

Ít loài vật nào thể hiện tình cảm và lòng trung thành nhiều như loài chó. Nhưng một nghiên cứu mới đưa ra bằng chứng cho thấy sự gắn bó giữa người với động vật cũng có thể phát triển ở loài sói.

Trong khi các nghiên cứu trước đó đã gợi ý về điều gì đó tương tự, tuy nhiên không có nhiều nghiên cứu trước đây nói về sự gắn bó giữa sói và người, và dù có thì kết quả của những nghiên cứu này cũng rất khác nhau. Ở đây, nhóm nghiên cứu muốn thực hiện một cách tiếp cận tiêu chuẩn hóa trong đó một nhóm thử nghiệm gồm chó và sói được nuôi dưỡng trong những hoàn cảnh giống hệt nhau ngay từ khi sinh ra.

Loài sói có thể ăn bất cứ thứ gì để sống, ngay cả các loài vật đã chết lâu ngày. Tuy nhiên trong điều kiện sống tốt, những mùa nhiều thức ăn, loài sói khá kén chọn. Chúng thường chỉ thích các loài móng guốc lớn như hươu và nai, và chúng cũng chỉ ăn khi còn mồi vẫn còn tươi sống. Nếu không chén hết lượng thức ăn kiếm được, chúng sẽ bỏ đi mà không cất để dự trữ. Màu lông phổ biến của loài sói là màu trắng và xám, tuy nhiên trong số đó có một số ít con có bộ lông màu đen vô cùng đặc biệt. Sự thật đây không phải màu sắc tự nhiên của chúng. Một nghiên cứu năm 2008 của Đại học Stanford cho thấy một bộ gene đặc biệt quy định màu lông đen chỉ xuất hiện trên loài chó, do đó loài sói đen dường như là kết quả của sự lai tạo. Gene quy định màu đen của bộ lông này là gene trội, do đó nó được di truyền hầu hết cho các đời con. Tuy rằng loài sói đen không thể hiện là một thợ săn xuất sắc, nhưng chúng lại có hệ miễn dịch tốt hơn. Loài sói đen hầu như chỉ xuất hiện ở vùng lạnh giá của Bắc Mỹ.

Từ 40.000 đến 15.000 năm trước, chó được thuần hóa từ một loài sói hiện đã tuyệt chủng, và các nhà nghiên cứu cho rằng phát hiện của họ có thể làm sáng tỏ những đặc điểm đã phát triển thông qua quá trình thuần hóa, và những đặc điểm đã có ngay từ đầu.

Nhà điều trị học và tác giả chính của nghiên cứu Christina Hansen Wheat từ Đại học Stockholm, Thụy Điển cho biết: "Những con sói thể hiện sự gắn bó với sự chỉ đạo của con người có thể có lợi thế chọn lọc trong giai đoạn đầu của quá trình thuần hóa chó".

Thực tế sói ở Châu Mỹ khá hiền và ít tấn công con người hơn các nơi khác, có rất ít hồ sơ những vụ sói tấn công người ở Mỹ và Canada trong khi châu Âu và châu Á thì ngược lại. Theo tài liệu ghi lại đã có hơn 3000 người thiệt mạng do sói tấn công ở Pháp những năm 1600 - 1800. Loài sói ở Ấn Độ và Nga nổi tiếng nhất về sự tàn ác và hung dữ. Trong thế chiến thứ nhất, lực lượng quân Đồng Minh đã từng phải vất vả chống đỡ sự tấn công của những bầy sói đói bị thu hút bởi mùi máu.

Nghiên cứu đã xem xét phản ứng và hành vi của 12 con chó husky Alaska và 10 con sói xám Châu Âu (Canis lupus) trong bài kiểm tra tình huống kỳ lạ, một bài kiểm tra khoa học tiêu chuẩn ban đầu được sử dụng với trẻ em để đánh giá sự gắn bó với người chăm sóc của chúng, và đã được điều chỉnh cho chó (và trong trường hợp này là chó sói) 20 năm trước.

Được những người chăm sóc đã qua đào tạo nuôi dưỡng từ 10 ngày tuổi đến 23 tuần tuổi, những con chó và sói đã được trải qua một thí nghiệm dài khoảng 15 phút.

Trong đó, nữ nhân viên chăm sóc chính đối với chó sói, chó và một người lạ sẽ thay phiên nhau ra vào phòng và tương tác với các con vật, thông qua trò chơi tích cực, vuốt ve.

Giống như những con chó, những con sói thể hiện tình cảm nhiều hơn và dành nhiều thời gian hơn để chào hỏi người thân quen, và chúng cũng có tiếp xúc cơ thể nhiều hơn. Người thân quen cũng có nhiều khả năng bị theo đến cửa khi họ rời đi.

Chúng ta thường thấy hình ảnh những con sói với vẻ ngoài khá nhanh nhẹn và linh hoạt, nhưng cũng có những loài sói có cân nặng lên đến gần 100kg. Những loài sói của vùng nhiệt đới thường có thân hình nhỏ tương đương với những con chó có kích thước trung bình. Nhưng càng về phía Bắc (Alaska, Canada và Nga) thì kích thước của chúng càng tăng. Con sói lớn nhất đã từng bị giết ở Bắc Mỹ (Alaska) vào năm 1939 có cân nặng gần 90kg. Thông thường chúng đều là con sói đầu đàn, do luôn được các con khác trong bầy cung cấp đầy đủ thức ăn.

Hansen Wheat nói: "Rõ ràng là chó sói, cũng như loài chó, thích người quen hơn người lạ".

"Nhưng điều thú vị hơn có lẽ là trong khi những con chó không bị ảnh hưởng đặc biệt bởi tình huống thử nghiệm, thì những con sói lại có".

So với chó, sói thể hiện nhiều hành vi liên quan đến căng thẳng và sợ hãi hơn khi đối mặt với người lạ, bao gồm đi lại, cúi người và ngoáy đuôi.

Những hành vi này trùng hợp khi người lạ vào phòng và khi người lạ và con sói ở trong phòng mà không có người quen.

Khi người quen trở lại phòng, những hành vi này sẽ trở nên ít rõ ràng hơn. Nói cách khác, có vẻ như người thân quen đóng vai trò như một loại "vùng đệm xã hội" cho con sói.

Các nhà khoa học tiếp tục kiểm tra những điểm giống nhau và không giống nhau của chó và sói, trong nỗ lực tìm hiểu lịch sử tiến hóa của chúng - nhưng có vẻ như về mối quan hệ với con người, có một số điểm tương đồng chính. Tuy nhiên, sự khác biệt gợi ý những điều cần được khám phá thêm trong nghiên cứu trong tương lai.

Cập nhật: 13/10/2022 PNVN