Thung lũng Tình yêu của Cappadocia là nơi có gió thổi rất mạnh, và gần như tất cả đất tới xốp đều bị gió hất tung lên không trung. Những sườn đồi màu hồng và màu vàng tô điểm cho cảnh quan trập trùng với những hẻm núi màu đỏ đậm, và những khối đá hình ống khói thấp thoáng ở phía xa. Nó khô cằn, nóng nực, nhiều gió và đẹp một cách tàn khốc. Cách đây hàng thiên niên kỷ, môi trường núi lửa đầy biến động này đã tự nhiên điêu khắc ra những ngọn tháp hình nón, mũ, hiện thu hút hàng triệu du khách đi bộ đường dài hoặc đi khinh khí cầu ở khu vực miền Trung Thổ Nhĩ Kỳ.
Thành phố này là địa điểm dưới lòng đất được khai quật lớn nhất trên thế giới.
Nhưng bên dưới bề mặt đổ nát của Cappadocia, một kỳ quan với kích thước khổng lồ đang nằm ẩn mình trong nhiều thế kỷ; một thành phố dưới lòng đất có thể che giấu nơi ở của 20.000 cư dân trong nhiều tháng cùng một lúc.
Thành phố cổ đại Elengubu, ngày nay được gọi là Derinkuyu, nằm sâu hơn 85 mết dưới bề mặt Trái Đất, bao gồm 18 tầng đường hầm. Thành phố này là địa điểm dưới lòng đất được khai quật lớn nhất trên thế giới, nó đã được sử dụng gần như liên tục trong hàng nghìn năm, được sử dụng từ người Phrygians sang người Ba Tư bà những người Cơ đốc giáo của Kỷ nguyên Byzantine. Cuối cùng nó đã bị bỏ rơi vào những năm 1920 bởi những người Hy Lạp Cappadocia khi họ phải đối mặt với thất bại trong cuộc chiến tranh Greco-Thổ Nhĩ Kỳ và đột ngột chạy trốn sang Hy Lạp.
Không chỉ những căn phòng giống như hang động của nó trải dài hàng trăm dặm, mà người ta còn cho rằng hơn 200 thành phố nhỏ, riêng biệt dưới lòng đất đã được phát hiện trong khu vực có thể được kết nối với những đường hầm này, tạo ra một mạng lưới ngầm khổng lồ.
Năm 1963, một người dân sống tại Cappadocia, Thổ Nhĩ Kỳ đã phát hiện ra đường hầm bí mật dưới lòng đất khi đang sửa nhà. Sau khi người đàn ông dùng búa phá bức tường cũ của nhà mình thì trông thấy công trình kiến trúc đáng kinh ngạc đó.
Thành phố ngầm Derikuyu.
Lần theo đường hầm ông tiếp tục phát hiện một thành phố cổ bị lãng quên dưới lòng đất, thành phố Derinkuyu.
Thành phố Derinkuyu nằm hoàn toàn dưới lòng đất, có không gian cho khoảng 20.000 người sinh sống. Những di vật để lại cho thấy việc trồng trọt, chăn nuôi gia súc đều diễn ra tại thành phố 18 tầng này.
Thành phố này có đủ không gian cho 20.000 sinh sống.
Thành phố ngầm được phát hiện ở Thổ Nhĩ Kỳ có cả nhà thờ, lăng mộ, những khu bếp, chuồng ngựa, giếng nước, trường học và cả hầm trú ẩn trong trường hợp có chiến tranh hoặc thiên tai. Thành phố có khoảng 600 cánh cửa nối liền các khu vực.
Mỗi tầng đều có lối tắt riêng đề phòng trường hợp gặp nguy hiểm. Derinkuyu cũng có những cửa bằng đá nặng có bánh xe được đóng phía trong để ngăn chặn người lạ xâm nhập. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện dấu tích chữ viết từ thời Hy Lạp.
Thành phố có khoảng 600 cánh cửa nối liền các khu vực.
Tác giả của thành phố ngầm này là ai? Và họ xây dựng nó để làm gì?
Trong số các thiết kế làm nên thành phố ngầm Derinkuyu, các nhà khảo cổ đã đặc biệt để ý đến các lối vào của nó. Hầu hết chúng được làm từ các viên đá lăn được từ bên trong, và ngụy trang tốt đến nỗi người bên ngoài khó có thể phát hiện được.
Vì vậy, một giả thuyết được đặt ra là thành phố ngầm này đã được thiết kế nhằm mục đích trốn tránh kẻ thù. Derinkuyu ở vào một khu vực trọng yếu và thường xảy ra chiến tranh. Nhiều chuyên gia cho rằng người Phrygian là những người đã xây dựng thành phố này, trong khoảng thời gian từ năm 1200 đến 800 Trước Công nguyên.
Sau người Phrygian, vùng đất Cappadocia lần lượt bị chiếm đóng bởi người Ba Tư, Hy Lạp, Macedonia và Armenia.
Văn bản sớm nhất chép về thành phố ngầm ở Cappadocia là từ cuốn Anabasis của Xenophon – nhà sử học lỗi lạc người Hy Lạp viết vào năm 370 Trước Công Nguyên.
Ông viết vùng Cappadocia có những ngôi nhà ở bên dưới lòng đất. Chúng lối vào như miệng giếng, người dân sẽ di chuyển vào thành phố bằng thang còn gia súc sẽ di chuyển theo lối đi riêng.
Ngoài giả thuyết về người Phrygian, cũng có một số nhà khảo cổ học suy đoán rằng phần cổ nhất của thành phố ngầm Derinkuyu đã được xây dựng bởi người Hittite, vào khoảng những năm 2000 Trước Công Nguyên.
Sau đó, nó dần dần được nâng cấp bởi người Phrygian. Những kỹ sư cuối cùng hoàn thiện thành phố này được cho là người Cơ đốc giáo địa phương, sống ở những thế kỷ đầu tiên sau Công Nguyên. Vì vậy, những thiết kế mới nhất ở Derinkuyu mới mang đậm dấu ấn Cơ đốc giáo.
Cũng trong khoảng thời gian này, các tài liệu cho thấy thành phố ngầm Derinkuyu đã che chở cho những người Kitô giáo trong cuộc xâm chiếm của người La Mã.
Nó tiếp tục trở thành nơi trú ẩn cho người dân địa phương trong các cuộc chiến tranh giữa người Byzantine và người Ả Rập kéo dài từ cuối thế kỷ 8 đến cuối thế kỷ 12. Sau đó là các cuộc đột kích của người Mông Cổ vào thế kỷ 14, cuối cùng là cuộc chinh phục của người Thổ Nhĩ Kỳ thuộc đế chế Ottoman.
Đến tận thế kỷ 20, khi người Thổ Nhĩ Kỳ tấn công và ép người Hy Lạp rời khỏi vùng đất này, thành phố ngầm Derinkuyu mới chính thức thuộc về Thổ Nhĩ Kỳ. Không rõ tại sao thành phố này lại bị bỏ hoang từ đó và không ai biết đến sự hiện diện của nó cho đến khi người đàn ông ở Derinkuyu quyết định sửa tầng hầm nhà mình.
Tuy nhiên, lý do có thể là vì các lối vào của nó đã được ngụy trang quá kín. Thật trớ trêu là một số giếng nước ở Derinkuyu đã được đào sâu và chạm được tới thành phố ngầm này. Nhưng có vẻ như những người thợ đào giếng đã bỏ qua những bất thường về nó.
Trong suốt nhiều thập kỷ, hóa ra những chiếc xô nước đã tới thăm thành phố ngầm ở Derinkuyu mỗi ngày. Thật tiếc là chúng không có miệng nói để kể cho chủ nhân về sự hiện diện của Derinkuyu.
Thật ngẫu nhiên, "derin kuyu" trong là tiếng Thổ Nhĩ Kỳ cũng có nghĩa là "giếng sâu". Và ngày nay, thành phố ngầm này đã trở thành một trong những địa điểm thu hút khách du lịch bậc nhất ở Cappadocia. Vì vậy, nó không còn được coi là một thế giới chưa được khám phá nữa.
Nhưng có lẽ, đâu đó phía sau những bức tường tầng hầm ở nhà một ai đó trên thế giới, có thể vẫn còn đó những lối vào dẫn tới một thành phố ngầm khác chưa được biết đến. Mà cũng có thể là ngay trong tầng hầm nhà bạn, biết đâu được. Có thể bạn cũng nên đi tìm một chiếc búa tạ và khám phá thử xem.