Khi bạn nhận một đơn thuốc Viagra, Lunesta, Advair hoặc Paxlovid, bạn có thắc mắc vì sao chúng mang tên đó?
Chủ tịch Scott Piergrossi của Học viện Thương hiệu, một công ty phát triển tên tuổi có trụ sở tại thành phố Miami, bang Florida (Mỹ), cho biết mặc dù mọi người thích chế nhạo tên thương hiệu dược phẩm, họ nên hiểu rằng tên thương hiệu thuốc có mục đích làm giảm thiểu việc nhầm lẫn tên.
"Đặt tên thuốc là một nghệ thuật và khoa học"
Ông Todd Bridges, chủ tịch toàn cầu của Viện An toàn Dược phẩm, cơ quan quản lý của Viện Thương hiệu, cho hay quy trình đặt tên thuốc bao gồm 3 giai đoạn.
Viagra là một trong các tên thuốc có sức gợi mạnh - (Ảnh: SCIENCE PHOTO LIBRARY)
- Giai đoạn 1, công ty chuyên về chiến lược thương hiệu và tiếp thị sẽ phát triển các tên tiềm năng.
- Giai đoạn 2, bước đánh giá của các chuyên gia từ các bộ phận thương mại, quản lý và pháp lý của nhà sản xuất thuốc.
- Giai đoạn cuối cùng là các thủ tục pháp lý liên quan đến việc đánh giá và phê duyệt pháp lý của FDA.
"Mặc dù việc đặt tên cho một loại thuốc có vẻ kỳ quái, nhưng đó là một quá trình rất công phu", bà Suzanne Martinez, chiến lược gia của Intouch (một cơ quan tiếp thị dược phẩm có trụ sở tại Chicago), nói. "Đặt tên thuốc là một nghệ thuật và khoa học", bà thêm.
Về mặt sáng tạo, các nhà chiến lược thương hiệu và những người giàu trí tưởng tượng cố gắng đưa ra những cái tên hấp dẫn và gây được tiếng vang với người tiêu dùng bằng cả thông điệp và giọng điệu. Điều này liên quan đến những thách thức về ngôn ngữ, pháp lý và văn bản. Đồng thời, họ muốn tránh bất kỳ tiền tố hoặc hậu tố nào có thể có hàm ý tiêu cực, xúc phạm đến tên thuốc.
Điều đó có thể phức tạp, vì hoạt động kinh doanh dược phẩm vượt ra ngoài biên giới và "hầu hết các công ty dược phẩm tìm kiếm một cái tên có thể hoạt động trên toàn cầu", bà Martinez nói.
Một cái tên hoặc một âm tiết có thể có ý nghĩa ở Mỹ có thể là điều không nên ở thị trường châu Âu. Ví dụ: chữ mist là "sương mù" và có nghĩa tích cực trong tiếng Anh, nhưng nó có nghĩa là "phân" trong tiếng Đức.
Ông Piergrossi tiết lộ trung bình các công ty dược chi hàng trăm nghìn USD để phát triển một tên thuốc và toàn bộ quá trình thường mất từ 2-3 năm, mặc dù đối với thuốc Covid-19 thì nhanh hơn.
Vì sao có tên thuốc Viagra?
Khi phát triển tên, đôi khi các nhà chiến lược sẽ cố gắng nhúng một tham chiếu đến sinh học đằng sau loại thuốc. Ví dụ, thuốc điều trị ung thư Xalkori là một ALK - viết tắt của chất ức chế kinase lymphoma anaplastic, trong khi Zelboraf - được sử dụng để điều trị u ác tính, là một phân tử ức chế gene BRAF.
"Chúng nghe giống như những cái tên xa lạ, nhưng chúng có thể gợi ý cho các bác sĩ về cơ chế hoạt động của chúng", ông R. John Fidelino, người đứng đầu bộ phận đổi mới và tác động tại The Development (một công ty tư vấn chiến lược thương hiệu và tiếp thị ở thành phố New York) chia sẻ.
Đôi khi các công ty muốn tên thương hiệu thuốc của mình khuấy động cảm xúc hoặc có tính gợi ý cao về tác dụng của thuốc, ví dụ Advair (ngừa hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính) gồm những từ nói đến không khí và hơi thở.
Là người tham gia vào việc đặt tên cho Viagra, là loại thuốc đầu tiên có tác dụng giải quyết chứng rối loạn cương dương, Fidelino giải thích: "Cái tên này được chọn vì nó thể hiện khí lực và sức sống mà một người đàn ông muốn trải nghiệm và đạt được trong việc khắc phục chứng rối loạn cương dương".
Các tên thuốc thông thường dựa trên các âm tiết cụ thể được xâu lại với nhau để truyền đạt thông tin về cấu trúc hóa học hoặc tác dụng của thuốc. Ví dụ, Bebtelovimab là một loại thuốc kháng thể đơn dòng mới được phê duyệt có thể được sử dụng để điều trị Covid-19; giống như các kháng thể đơn dòng khác, tên kết thúc bằng -mab.
Tại Mỹ, những điều này được Hội đồng đặt tên được Mỹ thông qua và chỉ định như một điều kiện tiên quyết để tiếp thị một loại thuốc. Bà Martinez nói: "Phần tên cuối của thuốc chỉ ra loại thuốc. Nó giống như một công thức khoa học nhỏ trong một cái tên".
Cuối cùng, FDA sẽ đưa ra phê duyệt về tên thương hiệu của một loại thuốc.
Để xác định xem có chấp thuận một tên được đề xuất hay không, một trong những bước mà FDA sử dụng là một chương trình phần mềm thường được gọi là POCA (Phonetic and Orthographic Computerized Analysis). Chương trình sử dụng một thuật toán nâng cao để xác định điểm tương đồng giữa các tên thuốc, cả khi chúng được nói và viết dưới dạng đơn thuốc.