"Điều kiện hỗ trợ sự sống" là điều các nhà thiên văn học – khoa học hành tinh tìm kiếm khi nghiên cứu về một thiên thể khác.
Nhưng họ có thể đi sai đường. Chính trái đất của chúng ta đang dần chứng minh có những sinh vật vẫn tồn tại mà không cần đến hầu hết các điều kiện sống còn đó. Theo các nhà khoa học, các sinh vật này sẽ là manh mối quan trọng để chúng ta "vẽ chân dung" sinh vật ngoài hành tinh và tìm kiếm đúng hướng.
1. "Quái vật núi lửa" sống trong nước giàu axit gần sôi
Danakil depression ở Ethiopia - (ảnh: Explosive Aperture).
Tại núi lửa Dallol – tên một cánh đồng thủy nhiệt ở Ethopia, các nhà địa hóa học – sinh học vũ trụ Tây Ban Nha đã tìm thấy một vi khuẩn "điên rồ" sống trong môi trường nước muối siêu bão hòa cực mặn và giàu tính axit, lại luôn ở nhiệt độ gần sôi (89 độ C). Môi trường này khá giống sao Hỏa buổi sơ khai, nhất là tại khu vực miệng núi lửa Gusev, nơi NASA từng để robot thám hiểm Spirit Mars Exploration Rover hạ cánh và làm nhiệm vụ từ năm 2004 -2010. Nghiên cứu vừa công bố tháng 9-2019.
2. Bí ẩn nơi "sinh quyển bóng tối"
Vi khuẩn lam tồn tại trong vật chất dưới sinh quyển bóng tối - (Ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp).
Tàu nghiên cứu Chikyu của Nhật Bản đã khoan sâu 2,5km dưới đáy biển và giúp một nhóm nghiên cứu đa quốc gia xác định một "sinh quyển bóng tối" rộng tới 2,3 tỉ mét khối, nơi họ hàng vi khuẩn lam đã sống khỏe từ thời trái đất còn nguyên thủy đến giờ, không có ánh sáng và dinh dưỡng chỉ hấp thụ năng lượng từ đất đá mà sống.
3. Tảo quái dị trên tháp băng dao găm
Tháp băng dao găm - (Ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp).
Nghiên cứu vừa công bố tháng 6-2018 tiết lộ ở nơi cao gần 4.000m, thật lạnh, gió siêu mạnh và bức xạ UV kinh khủng trên dãy núi Andes, có những ngọn tháp băng mang hình dao găm. Và trên những tháp băng dao găm đó có một cộng đồng vi sinh vật đáng ngạc nhiên bao gồm tảo Chlamydomonas, tảo Chloromonas và nhiều vi khuẩn. Đây là một trong những nơi khắc nghiệt nhất thế giới và theo nhóm khoa học gia từ Đại học California ở Boulder (Mỹ), chẳng khác nào… Sao Diêm Vương.
4. Sinh vật 50.000 tuổi bị chôn sống dưới băng
Đường vào thế giới bị chôn vùi - (ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp).
Kỷ băng hà cuối cùng đã tạo ra trong lòng đất Bắc cực những khoang trống mang nước biển cổ đại, trông như một hầm mộ bị phong ấn suốt 50.000, không ánh sáng, không khí, không nhận được gì từ thế giới bên ngoài. Thế nhưng, trong nước biển cổ đại, cực mặt và chết chóc trong các hầm mộ này, các nhà khoa học từ Đại học Washington (Mỹ) đã tìm ra một… đàn vi sinh vật. Theo họ, chúng sống được ở đây thì sống trên sao Hỏa chỉ là chuyện nhỏ!
5. Tardigrade bất tử
Tardigrade - (ảnh: NASA)
Một sinh vật kỳ dị mang tên Tardigrade vừa có dịp di cư từ trái đất trên mặt trăng nhờ quá giang tàu vũ trụ của Israel. Tuy sứ mệnh nghiên cứu mặt trăng thất bại, tàu bị hỏng, nhưng có vẻ họ đã làm điều không tưởng là gieo mầm sự sống trên mặt trăng.
Tardigrade được cho là sống khỏe ở nhiệt độ - 272 độ C đến 150 độ C, có thể sống đến khi hệ mặt trời tàn lụi, chịu được áp suất bằng 0 lẫn siêu khủng. Chúng thường "chết giả" khi thiếu nước, nhưng chỉ cần vài giọt nước, quái vật siêu nhỏ này sẽ hồi sinh. Với dữ liệu về Tardigrade, người ta tin chúng đang sống vui vẻ ở mặt trăng.