Sự bùng nổ kỷ Cambri, xảy ra khoảng 542 triệu năm trước, là một trong những sự kiện "ấn tượng" nhất khi nói đến lịch sử sự sống trên hành tinh này. Một số ít loài đã được chọn lọc tự nhiên vượt qua thời kỳ này để đặt nền tảng di truyền cho nhiều loài hiện tại. Một số sinh vật được các nhà nghiên cứu tìm thấy từ giai đoạn lịch sử Trái Đất xa xôi này còn tồn tại cho đến ngày nay được cho là kỳ lạ đến mức bạn có thể nghĩ rằng chúng có thể là tác phẩm của một nghệ sĩ siêu thực điên rồ nào đó.
Những sinh vật thời cổ đại có hình dáng đặc biệt nhất
Sự bùng nổ kỷ Cambri đánh dấu sự khởi đầu của Kỷ nguyên Palaeozoic (cách đây 542 đến 250 triệu năm), đây cũng là một trong những giai đoạn thú vị nhất và ít được hiểu nhất trong lịch sử tự nhiên.
Không có gì phải bàn cãi khi đánh giá nó là một thời điểm quan trọng trong lịch sử tự nhiên, nó thậm chí còn được gọi là "vụ nổ lớn của sự sống", nhưng chúng ta cho đến ngày nay vẫn không thực sự chắc chắn đó là một sự kiện duy nhất hay không. Vì nó đánh dấu thời điểm mà các sinh vật bắt đầu tiến hóa các bộ phận cơ thể cứng như vỏ sò, và cơ hội sống sót của chúng cũng đã tăng lên rất nhiều so với tổ tiên thân mềm của chúng và hồ sơ hóa thạch trở nên hoàn thiện hơn nhiều kể từ thời điểm này trở đi.
Hiện chúng ta chỉ có thể phỏng đoán những gì có thể xảy ra trước đó, và chỉ có thể biết được những gì về những loài sinh vật này nếu chúng ta tìm thấy bằng chứng hóa thạch của chúng được bảo quản đặc biệt tốt trước sự bùng nổ kỷ Cambri. Sự kiện tuyệt chủng hàng loạt kỷ Cambri – Ordovic vào cuối kỷ Cambri (khoảng 488 triệu năm trước) sẽ chấm dứt kỷ nguyên thử nghiệm này, với một số lượng tương đối nhỏ sinh vật sống để chiến đấu vào một ngày khác.
Chắc hẳn bạn đang rất nóng lòng muốn xem những sinh vật kỳ lạ nhất đã tiến hóa trong thời kỳ này. Sau đây là những loài được các nhà nghiên cứu chọn lọc đưa vào danh sách những sinh vật đặc biệt nhất.
1. Hallucigenia
Sinh vật này được cho là động vật không xương sống thời kỳ đầu.
Đây là loài được đặt tên một cách khéo léo, một dạng sống kỳ lạ từng đi lang thang trên hành tinh của chúng ta. Nó trông giống như là một đứa "con lai" giữa một cặp răng lược và một con sâu có dải chân dài, sinh vật này ngày nay thực sự là người ngoài hành tinh giống như bắt buộc phải xuất hiện trong thời của nó.
Sinh vật này được phát hiện lần đầu tiên bởi Charles Doolittle Walcott hơn một thế kỷ trước, ông đã rất bối rối trước vẻ bề ngoài của con vật và nghĩ rằng mình đang bị "ảo giác". Và có lẽ cái tên của nó Hallucigenia (có nghĩa là ảo giác) dường như không có gì là hợp lý hơn.
Các mẫu vật để lại chỉ có kích thước khoảng 0,5cm - 5,5cm), sinh vật này sống cách đây khoảng 505 triệu năm. Được cho là động vật không xương sống thời kỳ đầu, nó có từ 7 đến 8 chân khẳng khiu với một số gai sắc nhọn dọc theo phần lưng. Các mẫu vật của loài này đã được tìm thấy ở Burgess Shales của Canada và Trung Quốc thời kỷ Cambri, một số hoàn thiện hoặc chỉ còn lại phần gai. Việc tái tạo ban đầu cho thấy những sinh vật này đã sử dụng gai như một số dạng cây cà kheo, nhưng các nhà cổ sinh vật học hiện tin rằng những chiếc gai được giữ thẳng từ lưng của nó.
Trong nhiều thập kỷ, các nhà tự nhiên học cũng đã cân nhắc liệu rằng Hallucigenia có đại diện cho một loài động vật hoàn toàn mới của kỷ Cambri hay không, và xếp nó vào đơn vị phân loại chính là "problematica". Tuy nhiên, sinh vật này được cho là một thành viên của loài đã tuyệt chủng lobopodian phylum hoặc tổ tiên từ xa của loài onychophorans.
2. Anomalocaris
ộng vật này được phát hiện lần đầu tiên bởi Joseph Whiteaves vào năm 1892.
Một trong những sinh vật kỳ lạ nhất tiến hóa trong thời kỳ này là Anomalocaris bí ẩn. Nó được dịch gần nghĩa như là loài "tôm bất thường hoặc kỳ lạ", sinh vật này đã từng là động vật ăn thịt ở đỉnh vào thời của nó hơn nửa tỷ năm trước. Nó được xếp là thành viên của chi radiodont hiện đã tuyệt chủng, loài có răng hình tròn hoặc xuyên tâm, một thứ tự có liên quan chặt chẽ với động vật chân đốt ngày nay. Động vật này được phát hiện lần đầu tiên bởi Joseph Whiteaves vào năm 1892, có hình dạng và thiết kế cơ thể rất kỳ lạ, nhưng vẫn có một số đặc điểm mà chúng ta có thể thấy ở những loài động vật hiện đại ngày nay. Chẳng hạn như cơ thể có phân đoạn và các chi trước sinh của nó không quá khác với các động vật chân đốt hiện đại.
Vào thời nó tồn tại, Anomalocaris là một "người khổng lồ" thực sự có chiều dài lên đến 1,83 mét. Nó được ví như là một vận động viên bơi lội rất giỏi và có thể tự đẩy mình lên bằng cách nhấp nhô những cánh hoặc cánh nhỏ linh hoạt dọc theo chiều dài cơ thể của nó.
Phần chi trước tương đối lớn được cho là sử dụng để săn mồi và đưa con mồi vào cái miệng giống hình đĩa bất thường ở mặt dưới đầu của nó. Nếu so sánh với các loài ở cùng thời đại, thị lực của sinh vật này vô cùng xuất sắc, chúng sử dụng đôi mắt kép phức tạp có khả năng quan sát như một con chuồn chuồn ngày nay.
Miệng của Anomalocaris được tạo thành từ 32 tấm chồng lên nhau mà các nhà nghiên cứu tin rằng có thể dễ dàng nghiền nát con mồi. Một số mẫu vật đã được tìm thấy với dấu tích hóa thạch của loài giáp xác trilobite trong dạ dày của nó, một dấu hiệu rõ ràng về khả năng săn mồi và ăn thịt.
3. Kerygmachela
Kerygmachela sống cách đây khoảng 520 triệu năm và có hình hài khá đáng sợ.
Kerygmachela được ví là em họ "xinh đẹp hơn" của Anomalocaris. Kerygmachela sống cách đây khoảng 520 triệu năm và có hình hài khá đáng sợ. Nó giống như một loài tôm hùm có mang được tìm thấy ở Hệ tầng Buen của Sirius Passet Lagerstätte, ở Greenland năm 1993. Hình dạng cơ thể đặc biệt khiến các nhà khoa học phân loại nó là họ hàng với các sinh vật khác như Anomalocaris, và có lẽ là một loài xa tổ tiên của động vật chân đốt thực sự ngày nay.
Tên gọi của nó có liên quan đến phần phụ và phương tiện phía trước khá thanh lịch và phóng đại của nó. Những phần phụ này kết thúc bằng một loạt các gai trông khá khó chịu được cho là được sử dụng để bắt con mồi của nó. Theo dự đoán, nó sẽ có một đôi mắt kép không cuống, hoặc giống như khe, nằm ngay phía sau điểm mà các phần phụ rất lớn nối với "đầu" của nó. Phần miệng nhỏ sẽ hướng về phía trước nằm bên dưới đầu của nó và có một cặp cấu trúc giống như một thiết bị thăm dò môi trường vậy.
Sinh vật này cũng có thể có cách bơi tương tự như Anomalocaris. Một đặc điểm chính xác của loài động vật này là xương sống đuôi dài, từ lâu được cho là một loại cơ quan cảm giác nào đó, được gọi là cerci, hiện vẫn có những cuộc tranh luận về việc cơ quan này thực sự được sử dụng để làm gì.
4. Marrella
Marrella giống như một con thú nhỏ, dài khoảng 2 cm.
Marrella là một con quái vật khác của tự nhiên, nó cũng đã tồn tại cách đây khoảng 520 triệu năm, nó là một chi động vật chân đốt đã tuyệt chủng từ lâu. Marrella là một trong những sinh vật phổ biến nhất được tìm thấy ở Burgess Shale, lần đầu được phát hiện vào năm 1909.
Marrella giống như một con thú nhỏ, dài khoảng 2 cm và là một trong những động vật được bảo tồn "đẹp" hơn từ thời kỳ này. Sinh vật này mang một cặp râu và gai ở đầu, hướng về phía sau và khoảng 25 đoạn cơ thể khác nhau, mỗi phân đoạn cũng có một cặp chân riêng. một trong những động vật được bảo tồn "đẹp" hơn từ thời kỳ này. Chúng là một trong số ít các chi từ vụ nổ kỷ Cambri sống sót sau sự kiện tuyệt chủng lớn đánh dấu sự kết thúc của kỷ Cambri, chúng tồn tại cho đến kỷ Devon (khoảng 419 triệu đến 359 triệu năm trước).
5. Opabinia
Opabinia được cho là có liên quan mật thiết với loài Anomalocaris.
Opabinia trông giống như một loại máy hút bụi hữu cơ kỳ lạ, nó có 5 mắt, thân dài xẻ dọc và cơ thể bị phân khúc, được ví là một trong những thí nghiệm tiến hóa kỳ lạ nhất của vụ nổ kỷ Cambri. Nó được phát hiện lần đầu tiên ở Burgess Shale vào năm 1912, sinh vật này dài khoảng 7 cm và sống cách đây khoảng 505 triệu năm.
Opabinia được cho là có liên quan mật thiết với loài Anomalocaris đã được đề cập ở trên. Theo các nhà nghiên cứu, sinh vật này sẽ chuyển thức ăn vào miệng quay ngược của nó bằng cách sử dụng vòi rồng phía trước kỳ lạ của nó. Đây cũng là một trong những sinh vật ít phổ biến được bảo tồn trong Burgess Shale, và cho đến nay chỉ có khoảng 20 mẫu vật có thể nhận dạng được tồn tại. Các nhà khoa học cũng không chắc chắn về phương thức sống của Opabinia , nhưng nhiều khả năng nó đã lang thang dưới đáy biển để săn bắt những sinh vật nhỏ hơn mình, có thể nó từng là "người nhặt rác" dưới đại dương.
6. Habelia
Đây là một loài săn mồi đã di cư khắp đại dương.
Habelia được coi là tổ tiên ban đầu của loài bọ cạp biển dũng mãnh, nó được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1912 với hơn 50 mẫu vật được thu thập. Đây là một loài săn mồi đã di cư khắp đại dương, nó đã sống cách đây khoảng 508 triệu năm tại khu vực ngày nay là dãy núi Rockies thuộc Canada. Trong một thời gian dài, Habelia đại diện cho một trong những mẫu vật khó phân loại nhất cho đến gần đây.
Sinh vật kỳ lạ này dài khoảng 2 cm, nó được bao bọc bởi một bộ áo giáp chắc chắn và được trang bị tốt cho cuộc sống của một thợ săn. Một trong những đặc điểm nổi bật của nó là bộ hàm lớn, về mặt kỹ thuật được gọi là gnathobases, nằm bên dưới tấm chắn đầu lớn của nó, và một bộ gai lưng dài trên ngực và một gai dài trên đuôi.
Các nghiên cứu gần đây cũng như các nỗ lực tái tạo của sinh vật này cho thấy nó có một bộ hàm giống như loại Dao quân đội Thụy Sĩ có thể thực hiện các nhiệm vụ giống như những chiếc răng khác nhau trong hàm của động vật có vú. Những công cụ khác nhau này là một sự thích nghi cho chế độ ăn những con mồi cứng và có vỏ.
Việc nghiên cứu các mẫu vật cho thấy nó có các chi phát triển tốt ở phần ngực, thích nghi hoàn hảo để di chuyển nhanh trên đáy biển. Những sinh vật này có thể săn lùng và giết những con mồi nhỏ hoặc chưa trưởng thành như bọ ba thùy hoặc các sinh vật nhỏ có vỏ cứng khác.
7. Pikaia
Loài sinh vật này đã tồn tại cách đây khoảng 530 triệu năm.
Pikaia thực sự là một sinh vật kỳ quặc nhất trong những sinh vật được liệt kê trong danh sách này. Nó cực kỳ thú vị vì là động vật có xương sống nguyên thủy nhất được biết đến, khiến nó trở thành tổ tiên xa xôi nhất của tất cả các động vật có xương sống còn sống ngày nay. Pikaia, được phát hiện lần đầu tiên ở Burgess Shale vào năm 1911, là một trong những loài ít được bảo tồn nhất trong quá trình hình thành đá chứa hóa thạch.
Loài sinh vật này đã tồn tại cách đây khoảng 530 triệu năm, một trong những loài được nghiên cứu tốt nhất trong số tất cả các hóa thạch được bảo tồn từ thời kỳ này. Thuộc lớp động vật có dây sống, nó tương tự loài lancelet ngày nay và có thể bơi theo kiểu rất giống lươn. Nó dài khoảng 3,8 cm và một thân hình thuôn dài, giống cá và cấu trúc đầu kém xác định.
Nó cũng có hai xúc tu dài giống như ăng-ten nhô ra từ phía trước "đầu" của nó, và một loạt các phần phụ ngắn bên dưới có thể hoạt động như mang nguyên thủy. Mặc dù là sinh vật đến từ thời nguyên thủy nhất nhưng Pikaia cho thấy những điều kiện tiên quyết cần thiết đối với động vật có xương sống, bao gồm một notochord - dạng "que" linh hoạt được tìm thấy trong lớp động vật có dây sống và sau đó phát triển thành xương sống của lớp động vật có xương sống. Các mẫu vật cũng cho thấy một dây thần kinh và hệ thống mạch máu, các cấu trúc quan trọng khác của động vật có xương sống.
Thời kỳ tồn tại của nó, Pikaia sẽ giống như một con vật hình chiếc lá bị nén lại với một chiếc vây đuôi mở rộng. Cơ thể dẹt của nó được chia thành các cặp khối cơ phân đoạn, có thể được coi là những đường thẳng đứng mờ nhạt. Loài Branchiostoma ngày nay được cho là hậu bối giống nhất với Pikaia.
8. Wiwaxia
Nó nhìn cũng giống như một mái vòm bọc thép tấm với những lưỡi kiếm nhô ra.
Wiwaxia nhìn có vẻ giống như nửa quả dừa với đầy gai trên thân, một trong những sinh vật kỳ lạ đặc biệt khác của thời kỳ này. Nó nhìn cũng giống như một mái vòm bọc thép tấm với những lưỡi kiếm nhô ra giống như thanh kiếm. Những mẫu vật có kích thước khá nhỏ vẫn đủ bằng chứng cho các nhà khoa học về các giai đoạn sống của loài vật này. Vẫn còn những tranh cãi về việc xếp nó là một loại sâu cổ đại hay một loại động vật thân mềm.
9. Aysheaia
Aysheaia trông giống như một loại ký sinh trùng khủng khiếp, sống cách đây từ 570 đến 500 triệu năm, sinh vật này có kích thước dài từ 1 đến 6 cm. Chúng thuộc lớp động vật chân mềm và thân mềm, có một số đặc điểm chung với loài giun nhung và bọ rùa. Toàn bộ cơ thể có mười cặp tứ chi đầy gai và móng vuốt, và một vòng các phần phụ trông giống như các ngón tay xung quanh miệng, và 2 phần phụ trên đầu. Nó được cho là có thể đã ăn bọt biển trong cuộc sống hoặc tránh những kẻ săn mồi bằng cách sống trong các đàn bọt biển. Bề ngoài của nó cũng có nét tương tự loài cá mút đá hiện đại, là một loài ăn tạp.
Có thể thấy rằng vụ nổ kỷ Cambri là một trong những thời kỳ kỳ lạ nhất trong lịch sử tự nhiên của Trái đất và nó là nền tảng cho nhiều loài động vật còn sống ngày này. Và chắc hẳn với những hình ảnh mà bạn thấy của những sinh vật trong thời kỳ này, đối với bạn, chúng cũng xa lạ như là người ngoài hành tinh vậy.