Các nhà khoa học phát hiện 2 loài tảo biển cực nhỏ sản sinh độc tố có thể gây mất trí nhớ trên vùng biển Philippines.
Theo trang ScienceAlert ngày 17-11, nhóm nghiên cứu đến từ Đại học Ateneo de Manila (Philippines) và Đại học Malaysia Sawawak (Malaysia) đã thu thập mẫu nước biển từ trang trại nuôi hải sản Sotto's Tahong ở vịnh Bacoor, nơi cung cấp trai cho thủ đô Manila và các tỉnh lân cận, và vịnh Pagbilao, nơi nuôi các quần thể hàu Magallana bilineata.
Nhóm đã phân lập 15 chủng Pseudo-nitzschia từ các mẫu và nuôi cấy chúng trong phòng thí nghiệm. Họ phát hiện trong số này có 2 loài là Pseudo-nitzschia pungens và Pseudo-nitzschia brasiliana có khả năng sản xuất axit domoic.
Hải sản được bày bán ở một khu chợ tại thủ đô Manila, Philippines - (Ảnh: AFP).
Đây là lần đầu tiên Pseudo-nitzschia brasiliana, loài phân bố rộng rãi ở khắp vùng nhiệt đới, được phát hiện ở đảo Luzon và được tìm thấy trong mẫu nước biển ở vịnh Pagbilao. Trong số hàng triệu loài tảo cát, chỉ có 28 loài thuộc chi Pseudo-nitzschia được biết là có khả năng sản sinh ra chất độc thần kinh gọi là axit domoic.
Axit domoic có thể tích tụ trong động vật có vỏ, cá mòi và cá cơm do chúng ăn chủ yếu là các loài tảo biển như tảo cát.
Rất hiếm khi hải sản chứa độc tố này xuất hiện trên bàn ăn của chúng ta. Tuy nhiên các hoạt động của con người đang tạo ra hiện tượng tảo biển nở hoa thường xuyên hơn, làm tăng nguy cơ hải sản có thể tích tụ axit domoic ở mức gây ra một số tác dụng phụ đáng lo ngại, từ nôn mửa và tiêu chảy đến mất trí nhớ và tử vong.
Năm 1987, 3 người chết và ít nhất 100 người nhập viện tại đảo Prince Edward (Canada) vì ngộ độc động vật thân mềm, trong đó có hải sản chứa axit domoic gây mất trí nhớ ngắn hạn vĩnh viễn. Thảm họa này được cho là có nguồn gốc từ vẹm xanh Mytulis edulis.
Kể từ đó, ngành công nghiệp hải sản đã giám sát chặt sự nở hoa của tảo Pseudo-nitzschia. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cho rằng cần nghiên cứu nhiều hơn tại Philippines, sau khi phát hiện các loài tảo cát gây mất trí nhớ trong động vật có vỏ từ các khu nuôi hải sản ngoài khơi đảo Luzon.
Trước nghiên cứu này, có 2 nghiên cứu khác khảo sát sự hiện diện của Pseudo-nitzschia tại Philippines, trong đó một nghiên cứu phát hiện axit domoic cao gấp 4 lần mức an toàn trong mô động vật có vỏ ở vịnh Masinloc của đảo Luzon.
Gần đây nhất là vào tháng 5-2023, một đợt nở hoa của nhiều loại tảo đã được phát hiện gần Pangasinan, đảo Luzon.
Nhóm nghiên cứu hy vọng phát hiện của họ có thể giúp các nhà sản xuất hải sản giám sát tình trạng tảo nở hoa có hại trong tương lai, và hạn chế các đợt bùng phát ngộ độc gây mất trí nhớ ở động vật có vỏ.
Nghiên cứu công bố trên tạp chí Diatom Research.
Được biết Philippines là nhà sản xuất hải sản lớn thứ 11 trên thế giới, đóng góp hơn 4 triệu tấn hải sản cho thị trường toàn cầu.