Hóa ra mỗi người khác nhau sẽ có khả năng cảm nhận âm nhạc ở những góc độ khác nhau và điều đó phụ thuộc vào tính cách của họ. Đó là kết luận mới nhất của các nhà khoa học lý giải cho sự khác nhau về sở thích âm nhạc của mỗi người, từ đó có thể dự đoán được những đặc điểm về cá tính, thói quen, hành vi,... và thậm chí là đưa ra liệu pháp trị liệu bằng âm nhạc cho các vấn đề sức khỏe của họ.
Sở thích âm nhạc tiết lộ tính cách của mỗi người
Âm nhạc vẫn còn nhiều góc tối bí ẩn đối với giới khoa học với hàng loạt những câu hỏi như tại sao một số bản nhạc khiến chúng ta rơi nước mắt khi nghe còn số khác lại giúp chúng ta vui vẻ, nhún nhảy? Tại sao âm nhạc khiến người ta bị rung động? Và tại sao một số người dường như có khả năng thiên bẩm để chơi nhạc nhưng người khác lại gặp khó khăn? Khoa học bắt đầu nghiên cứu và chỉ ra rằng không phải sự khác biệt về khả năng chơi nhạc của mỗi người là ngẫu nhiên và một phần, là do tính cách của họ.
3 nhóm người nghe nhạc
Tiến sĩ tâm lý học David Greenberg cùng các đồng nghiệp tại Đại học Cambridge đã tiến hành một nghiên cứu và kết quả cho thấy, sở thích âm nhạc của mỗi người có liên kết chặt chẽ tới 3 phong cách tư duy: type E, Type S và Type B. Type người thấu cảm Empathisers (Type E) là những người có mối quan tâm mạnh mẽ tới suy nghĩ và cảm xúc. Type người có hệ thống Systemisers (Type S) là những có quan tâm mạnh mẽ tới những mô hình, hệ thống và quy tắc bao trùm thế giới. Và số còn lại vốn có sự cân bằng giữa tổ chức hệ thống và thấu cảm được xếp vào type cân bằng Balanced (Type B).
Nghiên cứu trong vòng 10 năm qua, các nhà khoa học đã chứng minh rằng 95% con người có thể được xếp vào 1 trong 3 nhóm người nói trên và từ đó, người ta có thể dự đoán khá nhiều về hành vi của họ. Thí dụ như họ có thể dự đoán những thứ như người đó học toán, khoa học hay tại các trường xã hội học. Đây là lần đầu tiên người ta tìm được mối liên hệ giữa sở thích âm nhạc và các thông tin khác của con người.
Để tìm hiểu hiện tượng này, các nhà khoa học đã tiến hành nhiều nghiên cứu với hơn 4.000 tình nguyện viên. Trong đó, nhóm tiến hành thu thập dữ liệu về lối suy nghĩ của các tình nguyện viên, sau đó yêu cầu họ nghe và chỉ ra sở thích của họ trong số 50 trích đoạn âm nhạc đại diện cho một loạt các thể loại nhạc. Qua nghiên cứu, nhóm phát hiện rằng những người type E sẽ ưa thích những bản nhạc êm dịu có năng lượng thấp, cảm xúc buồn và giàu tình cảm mà điển hình là R&B, soft rock và thể loại singer-songwriter. Một số thí dụ có thể kể tới như Come Away With Me của Norah Jones hoặc Jeff Buckley với Hallelujah.
Mặt khác, những người thuộc nhóm Type S thường yêu thích các bài hát với cường độ mạnh, điển hình như hard rock, punk và heavy metal. Đồng thời, họ còn quan tâm tới những bản nhạc có chiều sâu trí tuệ và sự phức tạp, điển hình như avant-garde classical. Một thí dụ cho nhóm này là bản Etude opus 65 no 3 của Alexander Scriabin. Cuối cùng, người nhóm B có phổ nghe nhạc trải rộng hơn so với 2 nhóm còn lại.
Dự đoán khả năng âm nhạc, điều trị bệnh bằng âm nhạc
Đặc điểm cá nhân của mỗi người có thể được dùng để dự đoán khả năng âm nhạc của họ.
Đồng thời, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra chiều ngược lại, nghĩa là đặc điểm cá nhân của mỗi người có thể được dùng để dự đoán khả năng âm nhạc của họ, và điều này vẫn đúng dù họ có chơi nhạc cụ nào đó hay không. Trong quá trình nghiên cứu, nhóm của tiến sĩ Greenberg đã hợp tác với phòng thí nghiệm BBC Lab, Anh để kêu gọi hơn 7.000 tình nguyện viên và đầu tiên, họ được phân loại theo 5 đặc điểm cá tính: cởi mở, ngay thẳng, hướng ngoại, dễ thương và ổn định suy nghĩ/cảm xúc. Mặt khác, nhóm còn yêu cầu các tình nguyện viên tiến hành một số bài test nhằm đánh giá khả năng âm nhạc, bao gồm cả việc ghi nhớ giai điệu và nêu nhịp điệu.
Kết quả cho thấy, những người tính cách cởi mở có khả năng cảm nhận âm nhạc một cách tinh tế nhất. Những người có điểm số cao ở tính cách cởi mở thường giàu trí tưởng tượng, có nhiều sở thích, thường mở ra nhiều lối suy nghĩ và thay đổi môi trường của họ. Nhóm người kém cởi mở, có xu hướng đề cao thói quen hoặc sự quen thuộc, thường quan tâm những giá trí thuộc về khuôn mẫu, quy ước. Đồng thời, những người hướng ngoại có đặc điểm là quyết đoán, nói nhiều và tìm kiếm sự phấn khích sẽ có khả năng ca hát nhiều hơn người khác. Đặc biệt hơn, các đặc điểm này đúng với cả những người không biết chơi nhạc và điều đó cho thấy, có một số có tiềm năng chơi nhạc giỏi nhưng họ không biết về nó.
Bằng cách nhận diện mối tương quan 2 chiều giữa sở thích nghe nhạc, khả năng chơi nhạc và đặc điểm cá tính của con người, các nhà khoa học đã mở ra cách tiếp cận mới trong giáo dục để trẻ em có thể phát triển một cách thích hợp và toàn diện hơn. Mặt khác, đây còn là căn cứ để đề xuất các liệu pháp dùng âm nhạc nhằm chữa trị bệnh, đặc biệt là các vấn đề về tâm lý.